Η σύμβαση αυτή καλύπτει 4 κατηγορίες δικαιωμάτων : επιβίωσης, ανάπτυξης , προστασίας και συμμετοχής. Η προστασία της υγείας (σωματικής και ψυχικής), το δικαίωμα στην εκπαίδευση, η απαγόρευση της παιδικής εργασίας , η εξασφάλιση ενός περιβάλλοντος χωρίς βία ή εκμετάλλευση οιασδήποτε μορφής, η ελευθερία της έκφρασης, ο ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι και ψυχαγωγία, η προστασία των προσωπικών δεδομένων τους συνιστούν κομβικά σημεία αναφοράς της σύμβασης που αριθμεί 54 άρθρα. Ως διεθνής σύμβαση κυρωμένη με νόμο έχει υπερνομοθετική ισχύ και συνιστά την σημαντικότερη νομική βάση προστασίας των παιδιών.
Όμως η διεθνής οικονομική , αλλά και πλέον υγειονομική κρίση αποτελούν σημαντικές προκλήσεις που θέτουν υπό δοκιμασία βασικά δικαιώματα των παιδιών σε παγκόσμια κλίμακα. Ο υποσιτισμός παιδιών , οι κίνδυνοι εκμετάλλευσης τους και με νέους τρόπους (π.χ. μέσω διαδικτύου) , η εγκατάλειψη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, οι εκπαιδευτικές δυσκολίες των παιδιών με προβλήματα αναπηρίας, η παιδική εργασία υπό καταπιεστικές συνθήκες, η συμμετοχή τους σε πολεμικές συγκρούσεις, η έκθεση τους ως απροστάτευτων προσφύγων είναι μερικές μόνο από τις απειλές που αντιμετωπίζουν πολλά παιδιά, ιδίως σε χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο.
Ασφαλώς η πρόσφατη ανακοίνωση για δημιουργία μόνιμου γραφείου της Unicef στην Αθήνα είναι μία καλή είδηση. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει αφετηρία επιτυχίας ενός ευρύτερα αποδεκτού εθνικού σχεδίου δράσης , μέσα από ουσιαστική διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία των πολιτών, που δρομολογείται για την ενίσχυση της θέσης των παιδιών και στη χώρα μας. Θεσμοί όπως ο Συνήγορος του Παιδιού, η εισαγγελία ανηλίκων , οι σχετικές κοινωνικές δομές μπορούν να αποτελέσουν τη βάση στήριξης αυτού του πλάνου.
Επιπλέον ένα ευφυές ψηφιακό Κοινωνικό Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα του Παιδιού με αξιοποίηση καλών πρακτικών άλλων χωρών, αλλά και διεθνών οργανισμών όπως η Unicef και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) θα ήταν μία σημαντική κοινωνική καινοτομία με ανθρωπιστικό αποτύπωμα μεγάλου βεληνεκούς.
Σε κάθε περίπτωση, η καλλιέργεια κουλτούρας αξιοπρεπούς περιβάλλοντος για τα παιδιά χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς, με έμφαση στη πρόληψη, αλλά και στην επίβλεψη εφαρμογής του σχετικού εθνικού, ενωσιακού και διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου με ταχεία επίλυση των αναφυόμενων προβλημάτων μπορεί να διευκολύνει την πορεία προς ένα μέλλον πιο αισιόδοξο για τα παιδιά στη χώρα μας , αλλά και σε όλη τη γη. Άλλωστε ένα αξιοπρεπές και υγιές περιβάλλον για όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά και στον αγώνα για την προστασία της δημόσιας υγείας στο παρόν , αλλά και στο μέλλον.
(Γιώργος Βλασσόπουλος, Διδάκτωρ Νομικής, Μέλος Ερευνητικού Εργαστηρίου Κοινωνικής Διοίκησης, Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής)
