Ένα βασικό ερώτημα ταλανίζει τον κοινό νου τις τελευταίες ημέρες εν μέσω ατελείωτων διαρροών για άρση των περιοριστικών μέτρων: Τι έχει αλλάξει και από την σκληρή καραντίνα και τα επαπειλούμενα διοικητικά πρόστιμα, περνάμε – έστω και σταδιακά – στην άρση των περιορισμών;
Προφανώς και δεν έχει πιάσει κανέναν σύνδρομο της Στοκχόλμης, να έχει ερωτευθεί – τη μοναξιά του εν προκειμένω – ή έστω τον κ. Χαρδαλιά να δίνει εντολές καθημερινά στους δέκτες μας.
Προφανώς και τα κρούσματα που ανακοινώνονται έχουν μειωθεί, με την κυβέρνηση να επιχαίρει για την κατά γενική ομολογία συνετή μέχρι στιγμής διαχείριση του υγειονομικού σκέλους της κρίσης.
Και προφανώς, η χώρα δεν μπορεί να τελεί σε διαρκή καραντίνα και η επικρεμμάμενη απειλή της οικονομικής κατάρρευσης καραδοκεί, όχι ως προς το εάν θα έρθει αλλά ως προς το βάθος της.
Ωστόσο, τα προφανή δυστυχώς δεν τελειώνουν εδώ. Μάλλον εδώ αρχίζουν, και θολώνουν την εικόνα, καθιστώντας το ερώτημα ακόμα πιο σοβαρό.
Η χώρα προφανώς δεν κατάφερε μέσα σε δύο μήνες πανδημίας να λύσει τα προβλήματα που οδήγησαν ορθώς στην καραντίνα: Το Εθνικό Σύστημα Υγείας παραμένει ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει μαζικές ανάγκες για ΜΕΘ και αθρόα προσέλευση ασθενών στα νοσοκομεία. Η Πολιτεία δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει μαζικά διαγνωστικά τεστ ούτε για όλο τον πληθυσμό, ούτε για συγκεκριμένες ομάδες υψηλής ευαλωτότητας. Φάρμακο ή εμβόλιο ακόμα αναζητείται παγκοσμίως, και όπως όλα δείχνουν θα αναζητείται για πολλούς μήνες, ενώ θεωρείται δεδομένο πλέον το δεύτερο κύμα πανδημίας το φθινόπωρο.
Όλα αυτά είναι ζητήματα που απασχολούν παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα την επιστημονική κοινότητα. Επιστήμονες, που βρίσκονται κοντά στην κυβέρνηση και διαχειρίζονται την πανδημία εκφράζουν ανοιχτά πλέον τις ενστάσεις τους. Άλλοι πιο εύσχημα, άλλοι πιο επιθετικά, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα δύσκολα στο υγειονομικό σκέλος δεν έχουν περάσει και το Ωσαννά δεν απέχει πολύ από τη Σταύρωση. Ο κίνδυνος για μαζική διασπορά του ιού είναι παρών και ικανός να ακυρώσει στην πράξη τις θυσίες και τις επιτυχίες δύο μηνών καραντίνας και να βάλει την κοινωνία σε αχαρτογράφητα νερά.
Τι άλλαξε λοιπόν; Η σπουδή για άμεση επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας. Το τουριστικό προϊόν, το οποίο αθροιστικά ξεπερνά το 25% του ΑΕΠ και απειλείται με πλήρη εξαφάνιση. Οι προβλέψεις για ύφεση και ανεργία. Η συστημική ευστάθεια των τραπεζών, για τις οποίες ανοίγουν πρόωρα τα δικαστήρια.
Αυτό δε συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα. Το τέμπο για εξώθηση στην «ανοσίας της αγέλης» το έδωσε η ίδια η επικεφαλής της Κομισιόν πριν μία εβδομάδα, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δώσει σαφή δείγματα γραφής για τις προτεραιότητές του από την αρχή της πανδημίας. Το ίδιο έκανε βέβαια και ο Μπόρις Τζόνσον, τον οποίον χλευάζαμε στην Ελλάδα και το πληρώνει με εκατόμβες νεκρών, αφού ο ίδιος γλίτωσε από τον κορονοϊό.
Τι άλλαξε λοιπόν και υιοθετούμε τώρα αυτό που μέχρι χθες χλευάζαμε περιπαιχτικά ως παράδειγμα προς αποφυγή;
Όποια και αν είναι η ερώτηση που απασχολεί επιστήμονες και Πολιτεία, ο Αντρέ Μπρεντόν έχει δώσει την απάντηση. «Ο άνθρωπος είναι πάντα η απάντηση, όποιο και αν είναι το ερώτημα».