Μέγιστη ανησυχία για το -ήδη αισθητό- βαρύτατο κόστος, που θα υποστεί η ελληνική οικονομία λόγω των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, εκφράστηκε κατά τη διάρκεια ειδικής σύσκεψης, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, υπό το συντονισμό του Μεγάρου Μαξίμου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ενδεικτικό της σοβαρότητας της εξελισσόμενης κατάστασης είναι το γεγονός ότι στη σύσκεψη συμμετείχαν εκπρόσωποι πολλών συναρμόδιων υπουργείων και υπηρεσιών των δύο χωρών. Η αμερικανική αντιπροσωπεία συγκροτήθηκε από στελέχη των υπουργείων Εξωτερικών και Οικονομικών με υποστήριξη από συναρμόδια τμήματα της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, αφού -πέρα από τις επιπτώσεις των κυρώσεων- εξετάζεται και η πτυχή των προσπαθειών παράκαμψής τους μέσω του ελληνικού και βαλκανικού χώρου. Η ελληνική αντιπροσωπεία, υπό την ηγεσία του Γραφείου Πρωθυπουργού, είχε ως μέλη διευθυντικά στελέχη των υπουργείων Εξωτερικών, Ενέργειας, Ναυτιλίας, της Τράπεζας της Ελλάδος και της Αρχής κατά της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Πάντως, μεγάλη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι απών από την ειδική σύσκεψη ήταν ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζ. Τσούνης, αν και πρόκειται για μία από τις σοβαρότερες -και με την πολυπληθέστερη συμμετοχή- επί παρόμοιων θεμάτων τις τελευταίες δεκαετίες (Αποφάσεις 661, 687, 706, 712 και 986 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για κυρώσεις κατά του Ιράκ, Απόφαση 757 κατά της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, Απόφαση 1737 κατά του Ιράν, καθώς και διμερείς κυρώσεις των ΗΠΑ κατά Ιράν, Κίνας και Βενεζουέλας).Με δεδομένο ότι ο κ. Τσούνης συμπληρώνει κιόλας θητεία δύο μηνών στην Αθήνα και λαμβάνοντας υπόψη ότι όλοι οι προκάτοχοί του -τα προηγούμενα 30 έτη- ήταν ιδιαίτερα επιμελείς σε τέτοια θέματα, παγιώνεται σταδιακά η άποψη ότι ο νυν πρεσβευτής ασχολείται μόνον με θέματα «ήπιας πολιτικής». Όπως επεσήμανε η «δ» την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Τσούνης δεν είχε ουσιώδη συμμετοχή ούτε στις πρόσφατες επαφές των ΗΠΑ με την κυβέρνηση για την αποκατάσταση των διαύλων επικοινωνίας Αθήνας-Άγκυρας και το ενδεχόμενο συνάντησης του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο Ρ.Τ. Ερντογάν στη Μαδρίτη. Οι συνεννοήσεις έγιναν, κυρίως, μέσω της πρέσβεως στην Ουάσιγκτον (και έμπιστης του Πρωθυπουργού) Αλ. Παπαδοπούλου και της Αμερικανίδας βοηθού υφυπουργού Εξωτερικών Ερ. Όλσον.
Σε κάθε περίπτωση, η ειδική ελληνοαμερικανική σύσκεψη κατέληξε σε τρία κύρια συμπεράσματα:
- Πρώτον, η Ελλάδα είναι από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν υποστεί το μεγαλύτερο κόστος από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και θα είναι κρίσιμο να υποστηριχθεί ο φιλόδοξος σχεδιασμός της κυβέρνησης για την ανάδειξη της χώρας σε διαμετακομιστικό και αποθηκευτικό κόμβο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
- Δεύτερον, δεν προκύπτουν ρεαλιστικές πιθανότητες για ανάμιξη της Ελλάδας -και ειδικά της εμπορικής ναυτιλίας της- στις διαβουλεύσεις ΗΠΑ, Ρωσίας, Ουκρανίας και Τουρκίας για τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων σιτηρών από την εμπόλεμη ζώνη προς όλο τον κόσμο. Μένει να διαφανεί αν πρόκειται για συνειδητή πολιτική απόφαση ανάθεσης αποκλειστικού ρόλου στην Τουρκία (αντί της Ελλάδας) ή για τεχνοκρατική επιλογή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ λόγω άλλων οικονομικών, εμπορικών και πρακτικών ζητημάτων του εξαγωγικού σχεδίου.
- Τρίτον, η ελληνική πλευρά θα υποστηριχθεί από την Ουάσιγκτον στις ανησυχίες που έχει εκφράσει -ταυτόχρονα προς τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή- για τα συμφέροντα του εφοπλιστικού κλάδου σχετικά με τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου διεθνώς. Η Ουάσιγκτον είναι εξαιρετικά ικανοποιημένη με τις εκτιμήσεις ότι η Ευρώπη απαγορεύει πλέον το 90% των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, οπότε είναι λογικό να συνδράμει ορισμένα μέλη της Ε.Ε. στην αντιστάθμιση των απωλειών σε συγγενείς δραστηριότητες, όπως η ναυτιλία. Ωστόσο δεν μπορεί να υπάρξει αμερικανική ρητή δέσμευση προς την ελληνική κυβέρνηση λόγω του ανάλογου έντονου ενδιαφέροντος από τη Βρετανία και τη Γερμανία και της τεχνικής πλευράς της υπόθεσης (δισεκατομμύρια δολάρια για την ασφάλιση φορτίων και πλοίων).
Σε γενικές γραμμές, οι επαφές Ελλάδας-ΗΠΑ, πριν και μετά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στο Λευκό Οίκο, εξελίσσονται καλύτερα από τους προηγούμενες μήνες. Από την άλλη πλευρά, ανακύπτει ο κίνδυνος να καθυστερήσουν ή και να ναυαγήσουν ορισμένες κρίσιμες πρωτοβουλίες λόγω των πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα και της ισχυρής πιθανότητας πολιτικής ρευστότητας τους επόμενους μήνες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του κλάδου της ενέργειας που θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, αφενός από τη συνεργασία σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ + ΗΠΑ) και αφετέρου από την ικανότητα της επόμενης κυβέρνησης να εξασφαλίσει -πραγματική- στήριξη και από την Κομισιόν, ώστε να μην επαναληφθεί το ναυάγιο του αγωγού EastMed.
(Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι Εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη- Το άρθρο αποτελεί αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Δημοκρατία»)
