Σύμφωνα με το έγκυρο site «transfermarkt.com», η αξία του Τσέχου φορ της Μπάγερ Λεβερκούζεν, Πατρίκ Σικ, πριν την έναρξη του Euro ήταν 23 εκ. Ευρώ. Στον πρώτο αγώνα της εθνικής Τσεχίας, με αντίπαλο την Σκωτία, ο Σικ πέτυχε δύο γκολ, εκ των οποίων το δεύτερο, με ένα υπέροχο πλασέ από τη σέντρα. Στον επόμενο, με αντίπαλο την Κροατία, είδαμε τον Σικ να κερδίζει πέναλτι και να το εκτελεί άψογα, ενώ είχε υποστεί κάταγμα στη μύτη, από χτύπημα αντιπάλου του και αιμορραγούσε.
Ειρήσθω εν παρόδω: Όλοι στεναχωρηθήκαμε όταν είδαμε την κατάρρευση του Έρικσεν, κατά τη διάρκεια του αγώνα με τη Δανία. Όλοι θεωρήσαμε ότι η υγεία των αθλητών είναι πάνω απ’ όλα. Παρόλα αυτά, λίγες ημέρες αργότερα, η εικόνα του Σικ που ετοιμάζεται να εκτελέσει το πέναλτι ενώ αιμορραγούσε, δεν ανησύχησε κανέναν. Αντιθέτως, η ματωμένη εικόνα του Τσέχου σέντερ φορ, θα βολέψει ιδιαίτερα την νυν ομάδα του Μπάγερν Λεβερκούζεν, που χάρη στα γκολ, την ικανότητα, αλλά και τη γενναιότητα του παίκτη της, θα μπορέσει να τον παραχωρήσει με ένα ποσό, με το οποίο θα αποσβέσει και τα χρήματα που δαπάνησε για να τον αγοράσει από τη Ρόμα, το 2020 και του καταβληθέντες μισθούς του.
Οι βιτρίνες…
Οι μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις πάντοτε λειτουργούσαν (και λειτουργούν ακόμα) ως μεγάλες ευκαιρίες για να αναδειχθούν ποδοσφαιριστές, να ανέβει η αξία τους και να κινηθεί το μεταγραφικό παζάρι. Τα Παγκόσμια Κύπελλα, ταEURO, τα Κύπελλα Εθνών Αφρικής ή τα Copa America, στη Λατινική Αμερική είχαν αυτή τη λειτουργία της βιτρίνας, για να προβληθούν νέα ταλέντα και να κάνουν οι ομάδες τις αγορές τους. Εκεί η αξία των ποδοσφαιριστών ανέβαινε δραματικά. Στην Ελλάδα, γνωρίζουμε καλά, ότι το 1984, ο Γιώργος Βαρδινογιάννης κατάφερε να φέρει στον Παναθηναϊκό τον αρχηγό της εθνικής Γιουγκοσλαβίας Βέλιμιρ Ζάετς, γιατί εξασφάλισε την υπογραφή του πριν ακόμα ο «Ζέκο» παίξει, με την Εθνική ομάδα της χώρας του στο EURO. Αν περίμενε μετά, η μεταγραφή δε θα μπορούσε να γίνει.
Η… απόσβεση όμως, στις μέρες μας, δεν γίνεται μόνο με τα γκολ και τα… γενναία πέναλτι. Υπάρχουν και κινήσεις εκτός γηπέδου, με μεγάλη αξία. Από την περασμένη εβδομάδα, γνωρίζουμε ότι αν ο Κριστιάνο Ρονάλντο μετακινήσει δύο μπουκαλάκια κόκα – κόλα, δηλώνοντας ότι είναι ανθυγιεινή, η χρηματιστηριακή αξία της παγκόσμιας και πανίσχυρης αυτής βιομηχανίας πέφτει κατά 3,35 δις Ευρώ (πτώση μετοχής κατά 1,65%!).
Η ετήσια αμοιβή του Κριστιάνο Ρονάλντο στην Γιουβέντους είναι 30 εκ. Ευρώ. Για έναν άνθρωπο που κλωτσάει απλώς μία μπάλα, πρόκειται για μία, δίχως άλλο σκανδαλώδη αμοιβή. Δεν είναι λαϊκισμός να αντιπαραθέσει το μισθό ενός ανθρώπου που κλωτσάει μία μπάλα με το μισθό ενός επιτυχημένου Πορτογάλου γιατρού ή να μετρήσει πόσα παιδιά δε θα πέθαιναν από την πείνα, αν τα 30 εκ. Ευρώ του Ρονάλντο πήγαιναν σε συσσίτια, φάρμακα και υποδομές. Χωρίς να παραβλέψουμε βέβαια ότι και ο Ρονάλντο και πολλοί άλλοι ακριβοπληρωμένοι αθλητές έχουν αναλάβει πολλές φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες, σίγουρα οι αμοιβές τους ακούγονται και είναι παράλογες.
Πόσα λεφτά φέρνουν
Από την άλλη πλευρά όμως, και πέραν του φιλανθρωπικού τους έργου, καλό είναι να αναλογιστεί κανείς ότι οι ίδιοι αθλητές, όχι μόνο δεν κλέβουν τα χρήματα αυτά, αλλά τα φέρνουν πίσω, πολλαπλασιασμένα.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Κριστιάνο Ρονάλντο έχει 300 εκ. followers στο twitter καταλαβαίνει πόσο ακριβά δικαιούται να πουλάει το ταλέντο του, αλλά και την εικόνα του. Το «κάζο» της κόκα – κόλα την περασμένη εβδομάδα το αποδεικνύει.
Όταν ο Καρλ Μαρξ όριζε την υπεραξία ως «τη διαφορά, μεταξύ της αξίας που δημιουργούν οι εργαζόμενοι στην καπιταλιστική οικονομία και των μισθών με τους οποίους αμείβονται και οι οποίοι είναι πάντα χαμηλότεροι από αυτήν» το ποδόσφαιρο δεν είχε εφευρεθεί ακόμα. Ο γερμανοεβραίος φιλόσοφος, προφανώς, είχε στο μυαλό του τους βιομηχανικούς εργάτες της αναπτυγμένης βιομηχανικά Ευρώπης. Είναι εντυπωσιακό όμως, ότι ο θείος Κάρολος (όπου στην έννοια «θείος» ο καθένας μπορεί να βάλει οποιοδήποτε από το διττό νόημα της λέξης βούλεται), έπεσε μέσα και σε ό,τι αφορά στον Κριστιάνο Ρονάλντο, καθώς ακόμα και σε αυτή την ακραία περίπτωση, ο… μισθωτός Ρονάλντο παίρνει πολύ λιγότερα από όσα παράγει.
Ίσως, βέβαια, αν ζούσε σήμερα, να διαπίστωνε ότι μία καθολική απεργία των εργατών στα εργοστάσια της κόκα-κόλα, σε όλο τον κόσμο, θα απέφερε μικρότερη ζημιά, από μία δήλωση του Ρονάλντο ότι δε δίνει στα παιδιά του κόκα κόλα. Και ίσως, αντί του «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε», να κατέληγε στο «Ποδοσφαιριστές όλων των χωρών μετακινείτε τα μπουκαλάκια των αναψυκτικών στις συνεντεύξεις τύπου». Ο Μαρξ έχει προβλέψει και ποιος θα τους ενώσει, αλλά αυτό δεν είναι θέμα της παρούσης.
Αυτά, όμως, δεν είναι ούτε καν υποθέσεις. Είναι απλά ευφυολογήματα, που εμπεριέχουν μία δόση αλήθειας, που συνίσταται στην παρατήρηση ότι οι επαγγελματίες αθλητές, που μέχρι σήμερα φαίνονταν να χρησιμοποιούνται από τους χορηγούς, αρχίζουν σιγά – σιγά, να παίρνουν τον έλεγχο του παιχνιδιού στα χέρια τους όχι μόνο εντός των γηπέδων, αλλά και έξω από αυτά.
Και αν η UEFAτελικά αποφάσιζε να τιμωρήσει τον Ρονάλντο ή τον Πογκμπά, επειδή τα έβαλαν με το χορηγό και δεν ήπιαν το διαφημιζόμενο αναψυκτικό, η ζημιά που θα επέφερε στη φήμη των διαφημιζόμενων προϊόντων, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Τί απομένει άραγε;
Το μόνο που μπορεί να περιμένουμε από τους πραγματικούς πρωταγωνιστές του αθλητισμού, δηλαδή, τους ίδιους τους αθλητές, είναι μεγαλύτερη συνειδητοποίηση της δύναμής τους, καλύτερη οργάνωσή και πιο παρεμβατικό ρόλο, στο πώς παίζεται το παιχνίδι. Ο Κριστιάνο Ρονάλντο και οι όμοιοί του, έχουν τη δύναμη, αλλά και την υποχρέωση να παίξουν αυτό το ρόλο, για να προστατέψουν και τους εαυτούς τους, αλλά κυρίως εκατομμύρια άλλων αθλητών, που δεν έχουν το ταλέντο ή την αναγνωρισιμότητα των μεγάλων αυτών αστέρων, αλλά παραμένουν απαραίτητοι, για να υπάρχει κάθε άθλημα.
Και ίσως, αυτό, μπορεί να αποτελέσει μία διαφορετική, αλλά πιο στέρεα και αποτελεσματική μέθοδο, στην αναγκαία πορεία για τον εκδημοκρατισμό του αθλητισμού, στην… απόσχισή του από τις κλειστές κάστες που τον κυβερνούν και, εν τέλει, στην περαιτέρω ανάπτυξή του.
(Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Διεθνές Μάστερ Αθλητικού Δικαίου και Μάνατζμεντ / Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών – CIES –FIFA)
