Την πολιτική συντάκτρια και αναλύτρια την ήξερα εδώ και χρόνια και την εκτιμούσα, όσο οι περισσότεροι στο χώρο μου, για την οξυδέρκεια και την εντιμότητα της. Δεν ανήκει πουθενά, δεν ετεροκαθορίζεται, και αυτό είναι και σπάνιο και γοητευτικό όπως έχουν έρθει τα πράγματα στον κόσμο των ΜΜΕ.
Τη γυναίκα τη γνώρισα καλύτερα μέσα από μια σειρά συμπτώσεων που μας έφεραν κοντά και τότε κατάλαβα ότι είναι πολύ πιο ευαίσθητη και σύνθετη από όσο δείχνει.
Τη δημιουργό τη συνάντησα στο θέατρο «Επί Κολωνώ» παίζοντας μια σκηνή που έγραψε με πολύ κέφι στο έργο της «Συνηθισμένοι χωρισμοί και ασυνήθιστες συναντήσεις», το οποίο σκηνοθέτησε η σπουδαία Ελένη Σκότη. Υποδύθηκα μια τομεάρχη ισότητας των φύλων προοδευτικού κόμματος που περιμένει στον προθάλαμο του γυναικολόγου για την τέταρτη εξωσωματική και εκεί συναντά μια εντελώς διαφορετική γυναίκα με την οποία συνδέονται μέσα από τις αντιφάσεις και τις ρωγμές τους.
Και στις οκτώ σκηνές του έργου πρωταγωνιστούν γυναίκες που πονούν, ερωτεύονται, εξεγείρονται, παλεύουν, αυτοσαρκάζονται, αποκαλύπτονται και η ματιά της Αγγελικής στο γυναικείο ψυχισμό είναι εξαιρετικά διεισδυτική, τόσο που σκέφτεσαι για καιρό μετά την παράσταση και τα μηνύματα της – μου το είπαν θεατές που εμπιστεύομαι την κρίση τους.
Τη συγγραφέα την γνώρισα με τους «Απαρατήρητους» (εκδ. Πόλις), που είναι μια άσκηση ενσυναίσθησης, μια ελεγεία για τους εργαζόμενους χωρίς όνομα που τους κοιτάζουμε και δεν τους βλέπουμε (τον ντελιβερά, την ταμία στο σούπερ μάρκετ και τους άλλους).
Το τελευταίο της βιβλίο, «Η καλύτερή μου φίλη» (εκδ. Τόπος) μου έκοψε την ανάσα. Όχι μόνο γιατί το φόντο της ιστορίας είναι η έμφυλη βία που με απασχολεί έντονα – υπαρξιακά και πολιτικά – αλλά πιο πολύ επειδή έχει φτάσει σε μεγάλο βάθος στην απόδοση των χαρακτήρων, της παθολογίας των παραδοσιακών οικογενειών, των συνδρόμων της βαθιάς επαρχίας, της αγριάδας των τουριστικών προορισμών, της αλλοτρίωσης που φέρνει ο εύκολος πλουτισμός, της τοξικής αρρενωπότητας.
Η ηρωίδα της είναι παρορμητική, ανυποψίαστη, αισιόδοξη, αθώα. Γνωρίζει τη σεξουαλική βία από μικρή ηλικία, θέλει να φύγει μακριά από τον άνθρωπο που την τραυμάτισε και αναζητώντας τον έρωτα και τον εαυτό της συναντά τον εφιάλτη και τη φρίκη. Πέφτει και σηκώνεται, γδέρνεται, ματώνει και καταφέρνει να συνεχίσει μέχρι που η ματαίωση επαναλαμβάνεται και η αντοχή της τελειώνει.
Στο βάθος της εικόνας υπάρχει η σύγχρονη πραγματικότητα του σκληρού ατομισμού, της παραδοπιστίας, της χρηστικότητας των σχέσεων, της επιθετικότητας, της βίας, της συστηματικής κακοποίησης, του κυνισμού, της απουσίας μεγάλων αφηγήσεων.
Η Ελένη Τοπαλούδη στη Ρόδο συναντά τον Βαγγέλη Γιακουμάκη στα Γιάννενα και η Καρολάιν Κράουτς στα Γλυκά Νερά τη Γαρυφαλιά Ψαρράκου στη Φολέγανδρο.
Η στιχουργός Ελεάνα Βραχάλη γράφει στο επίμετρό της: «Δεν ξέρω αν μπορεί μια λογοτεχνική αφήγηση να εξελίσσεται παράλληλα με τα γεγονότα. Δεν ξέρω αν απαντάται τέτοιο είδος στην πεζογραφία ούτε πώς λέγεται. Θα ήθελα, όμως, να υπάρχει».
Η Αγγελική Σπανού κάνει πράξη αυτό ακριβώς στο βιβλίο της. Για τις γυναίκες, για τα κορίτσια, για τις φίλες μας, για εμάς τις ίδιες…
Η Ζέφη Δημαδάμα είναι Αντιπρόεδρος Γυναικών του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, πρόεδρος της ΕΓΕ Αθηνών, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
