Μια συνάντηση των δυο ηγετών και μια συζήτηση, είναι καλύτερη από μια μη συνάντηση και ανταλλαγή «πυροβολισμών», αναπόδεικτων κατηγοριών, κυρώσεων και εκβιασμών. Κάπως έτσι επιχειρούν να προσεγγίσουν στη Μόσχα την πρόσφατη συνάντηση Μπάιντεν-Πούτιν στην Ελβετία. Το κατά αρχήν, όμως θετικό αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης επιδιώκουν να μειώσουν ή ακόμα και να εκμηδενίσουν στελέχη της αμερικανικής ηγεσίας.
Την εκτίμηση αυτή κάνει ο «σοφός» της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ σε πρόσφατη συνέντευξη του.
-Στη συνάντηση των δυο ηγετών στη Γενεύη, ο πρόεδρος Πούτιν τόνισε ότι είναι δυνατή μια ισορροπία συμφερόντων σε αμοιβαία ισότιμη βάση, γράφει ο Λαβρόφ. Ο Μπάιντεν δεν εξέφρασε καμία αντίρρηση σε αυτή την προσέγγιση. Ωστόσο, πρόσωπα της κυβέρνησής του, ακόμα και κάποιοι που ήταν στη Γενεύη, άρχισαν πιεστικά να επαναλαμβάνουν τα παλιά: ότι τάχα τη Μόσχα την προειδοποίησαν, της έθεσαν τις αιτιάσεις τους. Και πίσω από τις «προειδοποιήσεις» έρχονται οι νέες «απειλές». Αν η Μόσχα δε αποδεχτεί στους επόμενους μήνες «τους κανόνες του παιγνιδιού της Γενεύης», τότε θα υποστεί νέες πιέσεις…
Τα παραπάνω λόγια του Λαβρόφ δείχνουν ανάγλυφα ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να σιωπήσει μπροστά στην οργανωμένη προσπάθεια συγκεκριμένων κύκλων της Ουάσιγκτον που επιδιώκουν να κρατήσουν για τον εαυτόν τους το δικαίωμα να λειτουργούν με βάση το γνωστό στίχο: Όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν!!!
Είπε και άλλα ενδιαφέροντα ο Λαβρόφ. Ότι π.χ. οι συναντήσεις Μπάιντεν πριν τη Γενεύη, στο μισοξεχασμένο G-7, στο ΝΑΤΟ, στις συναντήσεις με την ηγεσία της Ε.Ε., όλα ήταν μια προσπάθεια να φανεί η αρραγής ενότητα της Δύσης…
Εκείνοι, λέει ο Λαβρόφ, που επί 500 χρόνια είχαν την πρωτοκαθεδρία στον κόσμο, δεν μπορεί να μη συνειδητοποιούν ότι η εποχή αυτή πέρασε ανεπιστρεπτί και δε μπορούν με τεχνητό τρόπο να φρενάρουν τις εξελίξεις προς ένα πολυκεντρικό κόσμο!
Ο γηραιός αλλά έμπειρος αμερικανός πρόεδρος είχε την πρωτοβουλία της συνάντησης με τον Πούτιν και αυτό έχει τη σημασία του. Όταν είσαι στα… πάνω σου, όταν η πρωτοκαθεδρία σου είναι ολοφάνερη και αναμφισβήτητη δε ζητάς τη διαβούλευση με κανέναν… Ζητάς όταν έχεις πρόβλημα, όταν ο απέναντι σου (αυτός που εσύ έβαλες απέναντι σου), έχει δημιουργήσει προϋποθέσεις που συμβάλουν σε αυτό που φαίνεται και από άλλους παράγοντες: Στην ανοικτή αμφισβήτηση της ως τώρα «πρωτιάς σου». Χωρίς να σε απειλεί σου τραβάει σιγά-σιγά την κουρτίνα πίσω από την οποία κρύβεται η πραγματική εικόνα του παρασκηνίου και σε βγάζει στο… προσκήνιο!
Χρειάζεται, λοιπόν, μια συνάντηση για να επιδιώξεις να βάλλεις κάποιους «κανόνες» στο παιγνίδι, κυρίως αυτούς που σε συμφέρουν και στη βάση των οποίων δρούσες εσύ ως μονοκρατορία χωρίς να ρωτάς κανέναν.
Έρχεται όμως ο ρώσος και σου λέει: εγώ αυτό δεν το δέχομαι. Ακόμα «χειρότερα»: Το δείχνει ώστε να το δουν και οι υπόλοιποι που ως τώρα σε υπάκουαν!
Να γιατί το αμερικανικό νεοφιλελεύθερο κατεστημένο που ως πρόσφατα είχε σημαία του τη «ελευθερία έκφρασης και διαφορετικών απόψεων», τώρα, στη Γενεύη, θύμιζε ομάδα που έχανε το ματς αλλά οι παίκτες της έκαναν τρίπλες εντυπωσιασμού ωσάν να ήθελαν να κρύψουν την… αδυναμία τους: Αρνήθηκαν την κοινή συνέντευξη τύπου των δυο ηγετών μετά το πέρας της συνάντησης, παρακολούθησαν τη συνέντευξη του ρώσου προέδρου και είδαν τις δυο δεκάδες ερωτήσεις που του έγιναν, οι μισές από δυτικούς δημοσιογράφους!
Οδήγησαν στη συνέχεια το δικό τους σε «συνέντευξη» με συμμετοχή αποκλειστικά αμερικανών και μάλιστα εκείνων που καλύπτουν το ρεπορτάζ της προεδρίας, αποκλείοντας ακόμα και… ευρωπαίους συναδέλφους!
Και η Ευρώπη;
Οι ευρωπαίοι ηγέτες, παρά τις αμερικανικές δημοσιογραφικές πιρουέτες, «πήραν» το μήνυμα. Ο Μπάιντεν θέλει ώστε να μπουν κάποιοι κανόνες στο παιγνίδι, αποδέχτηκε ότι ο συνομιλητής του δεν ενδίδει στις νουθεσίες και πόσο μάλλον επιταγές της Ουάσιγκτον.
Το δίδυμο Μέρκελ-Μακρόν, στο περιθώριο της συνόδου της Ε.Ε έσπευσε να προωθήσει πρόταση για σύνοδο κορυφής Ε.Ε- Ρωσίας. Μια κίνηση που ήθελε να «ανοίξει» τον τραχανά που στρώθηκε στη Γενεύη…
Και, ω του ευρωπαϊκού «θαύματος»! Οι… μπαταρζήδες της Ευρώπης, οι χώρες της Βαλτικής μαζί με την Πολωνία, Ρουμανία κλπ σήκωσαν ανάστημα ενάντια στο κονκλάβιο Γερμανίας, Γαλλίας, Αυστρίας, Ιταλίας…
Είπαν όχι…
Κρίμα, θα πει κάποιος. Η Μέρκελ, ωστόσο, επιμένει και μέχρι να παραδώσει τη σκυτάλη, λένε καλά ενημερωμένες πηγές στη Μόσχα, θα έχει καταφέρει μια τέτοια σύνοδο. Αν όχι Ε.Ε.-Ρωσίας, τουλάχιστον της ομάδας του «σκληρού πυρήνα» της Ευρώπης με τη Μόσχα!
Στη ρωσική πρωτεύουσα, αν και θεωρούν αρνητική την απόρριψη με τις ψήφους των… μπαταρζηδων, ωστόσο την ανέμεναν αφού γνωρίζουν την «ιδιαίτερη» σχέση υποτέλειας αυτών στην… Ουάσιγκτον!
Μια γενική εκτίμηση είναι πως παρά τη λυσσαλέα αντίδραση που θα συνεχίσει να προβάλλει το αποκαλούμενο «βαθύ» κράτος στις ΗΠΑ, έχει δρομολογηθεί μια διαδικασία ενδιαφέρουσα, εν πολλοίς ανεξέλεγκτη και για αυτό άκρως επικίνδυνη, που ωστόσο με σωστές και «σοφές» κινήσεις από τη Μόσχα σε συντονισμό και συνεργασία με το Πεκίνο, μπορεί να βγάλει την παγκόσμια κοινότητα σε νέες, αισιόδοξες ατραπούς.
Η Ευρώπη έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο σε μια τέτοια πορεία υπό μια προϋπόθεση: να πάψει να υποτάσσεται στις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον και να αποκτήσει δίκη της κυρίαρχη φωνή. Δύσκολο αν όχι… φανταστικό σενάριο σε πρώτο επίπεδο. Πέτυχε όμως ο σκληρός πυρήνας της να εναντιωθεί στις αμερικανικές αιτιάσεις και να κερδίσει το στοίχημα με την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου από τη Βαλτική στη Γερμανία για ολόκληρη την Ευρώπη.
Εκείνο που μετράει είναι το αποτέλεσμα ενός έργου και όχι τόσο οι…πηχαίοι τίτλοι πίσω από αυτό.
Εξάλλου, όπως δείχνουν και τα λόγια Λαβρόφ, τουλάχιστον η Μόσχα δεν φαίνεται διατεθειμένη να συνεχίσει να ανέχεται… χολιγουντιανές εξάρσεις και επιβολές σε θέματα που η ίδια θεωρεί κυρίαρχα και κόκκινες γραμμές για την ίδια.
Η συνάντηση στη Γενεύη άνοιξε προοπτικές που δεν θα ήθελαν με κανένα τρόπο οι καθεστωτικοί κύκλοι των ΗΠΑ, να ανοίξουν. Εκεί, χωρίς να ληφθούν κάποιες χειροπιαστές αποφάσεις και συμφωνίες, άναψαν φώτα και για πολλούς το σκοτάδι έγινε φέγγος! Τώρα το πρόβλημα είναι να συνηθίσουν το… φέγγος εκείνοι που είχαν μάθει να κινούνται στο σκότος!
(Ο Δημήτρης Λιάτσος είναι δημοσιογράφος, ανταποκριτής στη Μόσχα)
