Η ιστορία της πανδημίας είναι αναμφίβολα μία δοκιμασία για την επιστήμη, την οικονομία, την κοινωνία, τους θεσμούς. Είναι τελικά μία δοκιμασία για την ανθρωπότητα, μια δοκιμασία με πολλές αβεβαιότητες και με εξαιρετικά απρόβλεπτη την εξέλιξή της για τη δημόσια υγεία και την οικονομία. Υπάρχει μία βεβαιότητα ωστόσο που συνοδεύει ιστορικά όλες τις κρίσεις δημόσιας υγείας. Το τέλος της πανδημίας θα έρθει όταν ο πληθυσμός αποκτήσει ανοσία και το πιο ασφαλές μονοπάτι για να χτιστεί ανοσιακό τείχος είναι δίχως αμφιβολία ο εμβολιασμός.
Το κρίσιμο εγχείρημα του εμβολιασμού απαιτεί καλή οργάνωση της εμβολιαστικής διαδικασίας, επάρκεια εμβολίων, εύκολη πρόσβαση σε αυτά, αξιόπιστη πληροφόρηση του πληθυσμού ως προς την αναγκαιότητα και ασφάλεια των εμβολίων, διαφάνεια στη διαχείριση του εγχειρήματος και όπως κάθε κρίση περιβάλλον κοινωνικής και πολιτικής συναίνεσης.
Δυστυχώς η πορεία του εμβολιασμού στη χώρα υπολείπεται από τους διακηρυγμένους στόχους της κυβέρνησης, αλλά και από το κρίσιμο 80% που αποτελεί το ποσοστό ανοσιακού φραγμού απέναντι στην πανδημία. Η Ελλάδα έχει εμβολιάσει πλήρως το 40,5% του ενήλικου πληθυσμού, κινούμενη στο μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο. Έχει ωστόσο άλλες ανάγκες και εξαρτήσεις σε σχέσεις με τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη από τον τουρισμό που προϋποθέτει μετακινήσεις πληθυσμών, ενώ παρουσιάζει και σημαντικές υστερήσεις και αστοχίες σε κρίσιμες εκφάνσεις του εμβολιαστικού εγχειρήματος.
Υπολείπεται 7 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (53,2% έναντι 60,5%) των εμβολιασμένων με μία δόση, καταλαμβάνοντας την 22η θέση. Παράλληλα υστερεί σημαντικά στην επίτευξη ανοσίας των ηλικιωμένων συμπολιτών μας (80+), έχοντας εμβολιάσει πλήρως μόλις το 66% εξ αυτών, στην ηλικιακή ομάδα 60-69 το ποσοστό αυτό πέφτει στο 64,2%, στους 50-59 είναι πλήρως εμβολιασμένοι μόλις 1 στους 2 (49,,7%), στους 25-49 ετών 1 στους 5 (19,8%) και στους νεότερους τα πράγματα ακόμη χειρότερα.
Και τι κάνει η Κυβέρνηση Μητσοτάκη για αυτή την εξέλιξη; Το ένα λάθος μετά το άλλο.
Όταν οι ηλικιωμένοι δεν μπορούσαν να μετακινηθούν επέμενε να ορίζει εμβολιαστικά κέντρα στα νοσοκομεία της περιφέρειας υποχρεώνοντας τους σε μετακινήσεις 1-2 ωρών
Όταν η αξιωματική αντιπολίτευση ζητούσε οργάνωση και υλοποίηση κατ’ οίκον εμβολιασμού επιμένει μέχρι σήμερα να μην έχει κάνει το παραμικρό.
Όταν χρειαζόταν και χρειάζεται αξιόπιστη ενημέρωση της κοινότητας από τους επαγγελματίες υγείας, τους ανθρώπους του ΕΣΥ σε σχέση με την αναγκαιότητα και την ασφάλεια των εμβολίων πληρώνει ακριβά γενικές καμπάνιες χωρίς ειδική στόχευση ή πανηγυρίζει για την ψηφιακή αρτιότητα του συστήματος ραντεβού,
Όταν οι μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες δεν πήγαιναν να εμβολιαστούν τους κατηγορούσε ως ανεύθυνους και άνοιγε μέσα σε κλίμα επιστημονικής αβεβαιότητας τα ραντεβού των εμβολίων που ήταν εκείνη τη στιγμή διαθέσιμα στους νεότερους
Όταν η αμφισβήτηση του Εγχειρήματος έφτανε «στο κόκκινο» λόγω των εξελίξεων με το AstraZeneca, αντί να μιλήσει με ειλικρίνεια και επιστημονικό λόγο, μοιράζει «δώρα» στους νέους ανθρώπους υποτιμώντας τη νοημοσύνη, αλλά και την αξιοπρέπειά τους.
Όταν αντί να ζητήσει συστράτευση όλων των πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών εταίρων στο εγχείρημα του εμβολιασμού, ώστε να πεισθούν οι πιο δύσπιστοι, εφαρμόζει άκαιρες διχαστικές παρεμβάσεις με προνόμια εμβολιασμένων και περιορισμούς σε ανεμβολίαστους στη διασκέδαση και στη ψυχαγωγία.
Όταν τέλος αντί να ενισχύσει με πειστικό τρόπο το ΕΣΥ, να αναπτύξει τις δομές Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και να καλύψει πειστικά και τις υπόλοιπες ανάγκες υγείας των ανθρώπων, επαναφέρει στη δημόσια ατζέντα το σχέδιο της για εκχώρηση κρίσιμων κομματιών του ΕΣΥ στον τόσο χαρακτηριστικά απόντα ιδιωτικό τομέα. Αποτέλεσμα λιγότερες και πιο ακριβές υπηρεσίες υγείας. Λιγότερες από το ΕΣΥ και πιο ακριβές από τον ιδιωτικό τομέα.
Μέχρι τώρα το μόνο που δεν μας έχει πει ότι αυτές θα παρέχονται αποκλειστικά σε εμβολιασμένους, αλλά άσε μην τους μπουν κι άλλες ιδέες …
(Ο Σταμάτης Βαρδαρός είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Msc Κοινωνικής Πολιτικής πρώην Αν. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Υγείας)
