Ο χθεσινός σεισμός στο Β. Αιγαίο μεγέθους Μ5,4 έγινε αισθητός σε μεγάλο μέρος της χώρας, προκαλώντας ανησυχία, αν και δεν ήταν ιδιαίτερα μεγάλου μεγέθους.
Έγινε στο δυτικό τμήμα της υποθαλάσσιας τάφρου του Β. Αιγαίου, περιοχή η οποία έχει δώσει στο παρελθόν μεγάλα μεγέθη σεισμών. Εκεί ακριβώς έγινε ο σεισμός Μ6,6 στις 18.1.1982. Προς τα βορειοανατολικά ενεργοποιήθηκε μια άλλη σεισμική πηγή στις 6.8.1983 με Μ6,8. Οι δύο αυτοί σεισμοί προκάλεσαν ελάχιστες βλάβες σε νησιά του Β. Αιγαίου. Όμως, ανάμεσα στις δύο αυτές εστίες στις 8.11.1905 έγινε μεγάλος σεισμός μεγέθους M7,2. Επρόκειτο για έναν από τους μεγαλύτερους σεισμούς των τελευταίων 120 ετών στην Ελλάδα. Προκάλεσε πολλές καταστροφές και τοπικό τσουνάμι στον Άθω. Εκείνοι οι σεισμοί, όπως και ο χθεσινός, εντάσσονται στη σεισμική ζώνη της υποθαλάσσιας τάφρου του Β.Αιγαίου, η οποία αποτελεί συνέχεια του μεγάλου ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας, και παράγει μεγάλα μεγέθη σεισμών. Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός στη ζώνη αυτή έγινε κοντά στη Σαμοθράκη στις 24.5.2014 με μέγεθος 6,9.
Αναφέροντας το μεγάλο ρήγμα της Βόρειας Ανατολίας, ανακάλεσα στη μνήμη μου έναν Τούρκο γεωλόγο, διεθνώς γνωστό για τις πολλές γνώσεις του, την πολυγλωσσία του, αλλά και για το χιούμορ που τον διακρίνει. Θυμήθηκα, λοιπόν, ότι κατά τη διάρκεια μιας διάλεξής του σε διεθνές συνέδριο, όταν μιλούσε για τη γεωδυναμική της ευρύτερης περιοχής του Αιγαίου, στράφηκε προς εμένα και άλλους έλληνες σεισμολόγους, που παρακολουθούσαμε το συνέδριο, και μας είπε με το απαράμιλλο χιούμορ του: «Όπως βλέπετε η Τουρκία πιέζει την Ελλάδα και …γεωδυναμικά!». Αυτή η αποστροφή του λόγου του αναφερόταν στο γεγονός ότι η λιθοσφαιρική «μικροπλάκα» της Ανατολίας, ολισθαίνει κατά μήκος του ρήγματος της Β. Ανατολίας και κινείται από ανατολικά προς τα δυτικά συμπιέζοντας γεωδυναμικά τον ελλαδικό χώρο. Αυτή η ολίσθηση συνεχίζεται και κατά μήκος της υποθαλάσσιας τάφρου του Β. Αιγαίου, με αποτέλεσμα τη γένεση πολύ ισχυρών σεισμών, όπως αυτοί που προαναφέρθηκαν.
Το ερώτημα μετά το χθεσινό σεισμό είναι: ποια μπορεί να είναι η πορεία των πραγμάτων; Μην έχοντας κλείσει ούτε 24 ώρες μετά το σεισμό, είναι παρακινδυνευμένο να ισχυριστούμε ότι επρόκειτο για τον κύριο σεισμό. Η μετασεισμική ακολουθία, ωστόσο, είναι ικανοποιητική. Έχουν ήδη γίνει αρκετοί μετασεισμοί στην ίδια περιοχή. Εξάλλου, η σεισμική δράση εξελίσσεται σε θαλάσσιο χώρο, μακριά από τις κατοικημένες περιοχές της Χαλκιδικής και των νησιών του Β. Αιγαίου. Αλλά το κλειδί της απάντησης το κρατά η ίδια η φύση. Αν μας εφοδιάσει με περισσότερα στοιχεία, αν δηλαδή κάνει και άλλους, έστω μικρούς, σεισμούς στην περιοχή, τότε θα έχουμε περισσότερα περιθώρια να προχωρήσουμε σε περισσότερο κατασταλαγμένη αξιολόγηση. Συνεπώς, ας μη βιαζόμαστε, λίγη υπομονή για 2-3 μέρες.
(Ο Δρ Γεράσιμος Α. Παπαδόπουλος είναι Σεισμολόγος, Επιστημονικός συνεργάτης ΕΕ και UNESCO, Μέλος της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, Συγγραφέας του βιβλίου «Στα Μονοπάτια του Εγκέλαδου», Εκδόσεις Οσελότος, Ιούνιος 2021)
