Ένα μεγάλο ζητούμενο – ένα αγκάθι, σε μία εποχή με κρίσιμα ζητήματα και προβληματισμούς, όπου η κοινωνία, η χώρα –και γενικότερα ο κόσμος- προσπαθεί να βρει έναν νέο και βιώσιμο βηματισμό, σε μια μεταβατική εποχή, σε ένα τοπίο θολό, γεμάτο ανασφάλεια.
Η απώλεια της εμπιστοσύνης, της λεγόμενης «καλής πίστης» που βιώνουμε, είναι μία κατάσταση που εδραιώθηκε με τα χρόνια –σχεδόν έχει περάσει στο DNA μας –και λειτουργεί πλέον ως τροχοπέδη, αναστέλλοντας και καταδικάζοντας σχεδόν κάθε καλή προσπάθεια, είτε από πλευράς των πολιτών, είτε από πλευράς της πολιτείας.
Είναι διάχυτη, αμφότερα, ενώ είναι εμφανείς οι αρνητικές επιπτώσεις της στη λειτουργία του κράτους, αλλά κυρίως στη ζωή των πολιτών. Είτε πρόκειται για τον εργασιακό βίο, είτε για την οικογενειακή και κοινωνική ζωή των πολιτών.
Ένα απλό και καθημερινό παράδειγμα, μπορεί να είναι η δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίζουν οι πολίτες αρκετές αλλαγές που επιχειρούνται από πλευράς της πολιτείας και αντίστοιχα το πνεύμα με το οποίο γίνονται οι σχετικές διατυπώσεις από πλευράς του Κράτους. Όπου διαφαίνεται πως η κάθε πλευρά, αντιμετωπίζει την άλλη ως «ψεύτη» και λειτουργούσα «με ενδεχόμενο δόλο» εις βάρος της.
(Αποφεύγοντας την ανάλυση, για το κατά πόσο και σε τι βαθμό, αυτό είναι αληθές ή όχι)
Αντιλαμβανόμενοι λοιπόν, τη νοσηρή αυτή κατάσταση, θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως επιτακτική η ανάγκη να γίνει μια ειλικρινής προσέγγιση του φαινομένου αυτού –όσο μπορεί να χαρακτηριστεί ως φαινόμενο, μίας και δεν αφορά κάτι καινούργιο ή μια πρόσφατη συνθήκη –με τη συμμετοχή κοινωνικών φορέων και εκπροσώπων της πολιτείας και του κράτους. Είναι ανάγκη να γίνει μία χρήσιμη συζήτηση, με όρους σεβασμού και ισότητας, με διάθεση κατανόησης και αλλαγής κακών πρακτικών και με στόχο τη βελτίωση σε καίριους τομείς της οργάνωσης και λειτουργίας του κράτους και του δημόσιου βίου. Ειδάλλως, δεν έχει νόημα να αρχίσει άλλη μια ατέρμονη διαδικασία, άλλη μια σειρά συναντήσεων, συνεδριάσεων και δέσμευση ανθρώπων, ώστε… «σε δουλειά να βρισκόμαστε» και «κουβέντα να γίνεται».
Δεν έχουμε το περιθώριο για άλλη μία τέτοια σπατάλη –εντός κι εκτός εισαγωγικών- διότι οι αντοχές έχουν περιοριστεί και ο χρόνος πιέζει.
Φυσικά, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, γιατί να μπούμε –πολίτες και πολιτεία –σε μια τέτοια συζήτηση, ποιο το όφελος αυτής και ποιος ο ωφελημένος, εν τέλει.
Η απάντηση είναι πως δεν αντέχουμε άλλη απαξίωση των θεσμών του κράτους και της πολιτείας, των εκπροσώπων και υπαλλήλων αυτής, πως έχει εξαντληθεί η υπομονή και η «ανοχή» των πολιτών στις συνθήκες ανασφάλειας και αβεβαιότητας που συντηρούνται με κάθε νέα «μεταρρύθμιση», που έρχεται να λειτουργήσει απορυθμιστικά και να προσβάλλει την κοινή λογική ή να απαξιώσει ατομικές και συλλογικές προσπάθειες, εν μία νυκτί.
Δεν μπορεί το κράτος και η πολιτεία, ως άλλος γονέας, να θέτει κανόνες, να βάζει όρια και να ορίζει ποινές για λάθη, παρατυπίες και άνομες πράξεις των πολιτών, και την ίδια στιγμή να μην τηρεί τις δικές του υποχρεώσεις και δεσμεύσεις έναντι των πολιτών.
Αυτό δεν μπορεί παρά να προκαλεί αντιδραστικές συμπεριφορές και δυσλειτουργία, όπως θα συνέβαινε και σε μία οικογένεια, αν ο γονέας ήταν ανακόλουθος των λόγων του. Γιατί στην τελική, περί μιας μεγάλης οικογένειας πρόκειται, αν θέλαμε να παρομοιάσουμε τη σχέση πολίτη και πολιτείας-κράτους.
Και όλα αυτά σε μια εποχή που είναι ανάγκη οι μεταρρυθμίσεις με θετικό πρόσημο, ώστε να συναντήσουμε ως χώρα το μέλλον και να το υποστηρίξουμε. Μία εποχή που οι εξελίξεις γύρω μας είναι ραγδαίες και οι διεκδικήσεις ετών είναι ώριμες, έχοντας φτάσει στο σημείο ανάγκης πραγμάτωσης τους. Μία εποχή που είναι «επικίνδυνες» οι εκπτώσεις και οι «χλιαρές» προσεγγίσεις και αποφάσεις. Μία εποχή που οι πιέσεις που δέχεται η κοινωνία και ο κάθε πολίτης χωριστά, δεν μπορούν να χαρακτηρίζονται και να γίνονται αποδεκτές ως «η μοίρα του»…
Αυτή την εποχή λοιπόν, πρέπει να μιλήσουμε και να αντιμετωπίσουμε, υπό ξεκάθαρους όρους, το ζήτημα που λειτουργεί ως «πηγή πολλών δεινών» στον τόπο μας, ώστε να επιτύχουμε μια καλή και βιώσιμη συνεργασία πολιτών και πολιτείας προς όφελος και των δύο εταίρων. Γιατί ναι, μπορεί να είναι και οι δύο πλευρές κερδισμένες.
Η Αγγελική Λεβέντη είναι Πρώην Εντεταλμένη Περιφ. Σύμβ. Δημοσίων Σχέσεων στην Περιφέρεια Αττικής
