Αυτό που συνέβη τις τελευταίες ημέρες, με την τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που αφορά τις άδειες των εργαζομένων που νόσησαν από Covid-19 και τους γονείς εργαζόμενους, τα παιδιά των οποίων νόσησαν από τον ιό, μάλλον δεν έχει προηγούμενο.
Δεν είναι μόνο η προχειρότητα και η βαθιά άγνοια και ασυνεννοησία, που χρεώνεται στο γραφείο του Υπουργού Εργασίας, κ.Χατζηδάκη, αλλά και η ιδεοληψία και η κοινωνική αναλγησία, με την οποία αντιμετωπίζεται ένα ζήτημα, με βαθιές κοινωνικές προεκτάσεις, στην τρέχουσα συγκύρια.
Ας δούμε όμως ένα σύντομο ιστορικό, των όσων διαδραματίστηκαν:
Τον Σεπτέμβριο του 2020, ανακοινώνονται ημερησίως, περίπου 300 κρούσματα στη χώρα, ενώ περίπου 67 πολίτες βρίσκονται διασωληνωμένοι στις ΜΕΘ. Η κυβέρνηση λόγω και της τουριστικής περιόδου λίγο πολύ, έχει ανακοινώσει «το τέλος της πανδημίας». Τα σχολεία έχουν μόλις ανοίξει.
Τότε ψηφίζεται στη βουλή, ο νόμος 4722/2020(άρθρο 16) που προβλέπει ειδική άδεια 14 ημερών ή και μεγαλύτερη, με πλήρη καταβολή αποδοχών από τον εργοδότη και το κράτος, για τους γονείς εργαζόμενους, τα παιδιά των οποίων νόσησαν από τον κορονοϊό.
Συγκεκριμένα, οι γονείς εργαζόμενοι, κατά τη διάρκεια της άδειας λόγω νόσησης των τέκνων τους, λαμβάνουν αποδοχές, κατά τα δύο τρίτα (2/3) από τον εργοδότη και κατά το ένα τρίτο (1/3) από τον τακτικό προϋπολογισμό.
Η λογική της διάταξης είναι απλή: Τα σχολεία έχουν μόλις ανοίξει, τα κρούσματα είναι σχετικά λίγα και η κυβέρνηση «προστατεύει» τους γονείς εργαζόμενους από την επικείμενη απώλεια των αποδοχών τους, καθώς σε περίπτωση μη νομοθέτησης, θα έπρεπε ο εργαζόμενος να κάνει χρήση της κανονικής αδείας του, ώστε να μπορεί να φροντίσει το τέκνο του. Ο εργαζόμενος στην περίπτωση αυτή λαμβάνει το 100% των αποδοχών του, ενώ η άδεια αυτή χορηγείται επιπρόσθετα προς άλλες άδειες που αφορούν στην ασθένεια ή στη νοσηλεία τέκνων. Χρήση βεβαίως μπορούσαν τότε, να κάνουν και οι δύο γονείς.
Από τότε πέρασε 1,5 έτος και φτάνουμε σε μια διαφορετική και πολύ χειρότερη πραγματικότητα, τον Γενάρη του 2022, οπότε και η κυβέρνηση, με 23.000 πια κρούσματα ημερησίως, δεκαπλάσιους διασωληνωμένους και πάνω από 100 νεκρούς φέρνει τροπολογία στη βουλή που:
α)Μειώνει τις ημέρες αδείας των εργαζόμενων γονέων σε 5, εκ των οποίων η μια καταναλώνεται, από την κανονική άδεια των εργαζομένων.
β)Μειώνει τις αποδοχές των γονέων εργαζομένων οι οποίοι, κατά τη διάρκεια της νέας άδειας λαμβάνουν το 50% των αποδοχών τους( για τις 3 πρώτες ημέρες), το οποίο καταβάλλεται από τον εργοδότη και την τέταρτη ημέρα, από τον ΕΦΚΑ, ενώ η πέμπτη μέρα, αφαιρείται από την κανονική άδεια του εργαζόμενου.
γ)Αφαιρεί το δικαίωμα αδείας από τους δύο γονείς και εφεξής, δύναται να κάνει χρήση, μόνο ο ένας εκ των δύο.
Όπως είναι φυσικό η τροπολογία ξεσηκώνει αντιδράσεις, για πολλούς λόγους:
1.Αρχικά προκαλεί μείωση αποδοχών των εργαζομένων σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, κατά 50% για τις τρεις πρώτες ημέρες(η 4η μέρα μετά από νομοτεχνική βελτίωση αμείβεται στο 100% από τν ΕΦΚΑ).
2.Δημιουργεί διάκριση μεταξύ εργαζομένων στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα αφού οι εργαζόμενοι στο δημόσιο απολαμβάνουν άδεια 5ημερη, που θεωρείται δικαιολογημένη(και άρα πληρώνεται στο 100%) για τις 3 πρώτες ημέρες, ενώ οι υπόλοιπες 2 ημέρες, αφαιρούνται από την κανονική άδεια του εργαζομένου.
3.Δημιουργεί άλλο καθεστώς για τους εργαζόμενους γονείς που τα τέκνα τους φοιτούν σε σχολικές δομές που έκλεισαν με βάση τις αποφάσεις του ΕΟΔΥ και διαφορετικό για τα σχολεία που παραμένουν ανοιχτά.
4.Για άγνωστους λόγους η τροπολογία προέβλεπε ότι, η ειδική άδεια λόγω νόσησης τέκνου αφορούσε γονείς με τέκνα που φοιτούν μέχρι την Γ’ Γυμνασίου και όχι έως την Γ΄ Λυκείου(κάτι που επίσης διορθώθηκε, με νομοτεχνική βελτίωση).
Στην τροπολογία τελικά διατηρήθηκε η ρύθμιση Βρούτση, που προέβλεπε άδεια λόγω επαφής με κρούσμα (απομόνωση και καραντίνα) και αναπλήρωση του χρόνου απουσίας στο 50% με την επιστροφή στη δουλειά (άρθρο 15 ν. 4722/2022) αλλά θα εξακολουθεί να εφαρμόζεται μόνο για όσους εργαζόμενους τίθενται υποχρεωτικά σε απομόνωση λόγω επαφής με επιβεβαιωμένο κρούσμα(δηλ. τους ανεμβολίαστους εργαζόμενους), σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα και για τον αριθμό των ημερών που ορίζουν αυτά.
Όταν είχε νομοθετηθεί η εν λόγω διάταξη προέβλεπε άδεια 7 ή 14 ημέρες καθώς αυτά προέβλεπαν τότε τα πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ. Τώρα οι μέρες αυτές θα αναπροσαρμοστούν στις οδηγίες του ΕΟΔΥ (π.χ. 5ήμερες καραντίνα για τους ανεμβολίαστους ή εμβολιασμένους με 2 ή 1 δόσεις). Ο εργαζόμενος υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση, στην οποία τεκμηριώνει ότι ήρθε σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα και η αναπλήρωση του χρόνου εργασίας αφορά στο σύνολο των ωρών που αντιστοιχούν στις εργάσιμες ημέρες της παραμονής σε απομόνωση. Σε αυτή την περίπτωση ο εργαζόμενος δικαιούται άδεια την οποία οφείλει να αναπληρώσει στο 50%, με την επιστροφή του στην εργασία με 1 ώρα επιπλέον εργασίας την ημέρα χωρίς πρόσθετη αμοιβή.
Διαφορετικού τύπου άδεια, χορηγείται όταν κλείνει το σχολικό τμήμα λόγω υπέρβασης του 50% συν 1 στα κρούσματα μαθητών της ίδιας τάξης. Σε αυτή την περίπτωση χορηγείται η άδεια ειδικού σκοπού η οποία πληρώνεται στο 100% και λειτουργεί με κυλιόμενα 4ήμερα: 2 ημέρες από τον εργοδότη, 1 ημέρα από το κράτος και 1 ημέρα από την άδεια του εργαζόμενου.
Από όλα τα ανωτέρω και αν παραβλέψει κανείς τον απίθανο τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η κυβέρνηση, γίνεται αντιληπτό ότι, ο ΣΕΒ και οι μεγάλες επιχειρήσεις, για άλλη μια φορά μπήκαν στη θέση του «νομοθέτη» και φόρτωσαν στην πλάτη των εργαζομένων, τα οικονομικά βάρη της υγειονομικής κρίσης. Τα χιλιάδες κρούσματα στους μαθητές θα σήμαιναν πολλές πληρωμένες άδειες για τους εργαζόμενους και αυτό δεν το επέτρεψε η μεγαλο-εργοδοσία.
Αντί η κυβέρνηση να φροντίσει να μην μειωθούν οι μισθοί, στην πολύ δύσκολη συγκυρία, λόγω της ακρίβειας, απολογούμενη που άνοιξε τα σχολεία μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων ακριβώς όπως αυτά έκλεισαν(ελάχιστες προσλήψεις, απίθανο πρωτόκολλο 50%+1, καμία νέα αίθουσα κλπ), φρόντισε να δημιουργήσει, ένα πολυδαίδαλο πλέγμα διατάξεων, που δημιουργεί τρομερή σύγχυση και θα αποβεί εις βάρος τελικά των δικαιούχων εργαζομένων.
Οι διαφορετικές ταχύτητες σε εργαζόμενους στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, σε σχολικά τμήματα που κλείνουν ή όχι, θα μπορούσαν να αποφευχθούν με ένα κοινωνικά δίκαιο τρόπο, με μια σύντομη αναφορά, σε τρεις γραμμές:
«Οι εργαζόμενοι γονείς δικαιούνται ειδικής άδειας με πλήρεις αποδοχές για πέντε ημέρες, ή για όσο διάστημα κριθεί απαραίτητο με γνωμάτευση ιατρού, για τις περιπτώσεις νόσησης, νοσηλείας τέκνων και αναστολής λειτουργίας σχολικών τμημάτων».
Αυτό όμως θα σήμαινε ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις και το κράτος, θα έπρεπε να «βάλουν το χέρι στην τσέπη» ώστε να διαφυλάξουν την φυσική και ψυχική υγεία των πολιτών και των μαθητών.
Αδιανόητα πράγματα για αυτήν την κυβέρνηση…
Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος- Εργατολόγος
