Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι εορτασμοί των 200 χρόνων από τη Γαλλική Επανάσταση το 1989, μια από τις μεγάλες στιγμές της προεδρίας του Φρανσουά Μιτεράν. Τότε οι επικρίσεις ήταν ετερόκλητες αφού μεταξύ άλλων το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο του Ζαν Μαρί Λεπέν κατηγόρησε τους διοργανωτές με επικεφαλής τον Jean-Paul Goude, ότι στην παρέλαση στα Champs-Élysées ο τρόπος που αποδόθηκε η Μασσαλιώτιδα αφορούσε σε μια κοσμοπολίτικη αντίληψη των σοσιαλιστών (!) και δεν ανταποκρινόταν στο εθνικό αίσθημα των Γάλλων. Από την άλλη πλευρά η βρετανίδα πρωθυπουργός και «Σιδηρά Κυρία», Μάργκαρετ Θάτσερ, καλεσμένη στις εκδηλώσεις, υπενθύμισε στον Γάλλο Πρόεδρο ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κοινοβουλευτική διαδικασία δεν είναι γαλλική εφεύρεση αναφέροντας ότι «Ας μην ξεχνάμε ότι η πρώτη επανάσταση ήταν αυτή του 1688, και έλαβε χώρα στην Αγγλία».
Ερχόμενοι στα καθ’ ημάς, έχει γίνει πολύς θόρυβος για τις αναρτήσεις κειμένων στα social media της επιτροπής για το 2021. Τελευταία περίπτωση αφορά σε ένα κείμενο για την ερωτική ζωή του Γεώργιου Καραϊσκάκη που υπογράφει μέλος της επιτροπής. Ο τρόπος που εκφραζόταν ο Καραϊσκάκης είναι γνωστός από την ιστορική έρευνα εδώ και πολλά χρόνια. Χωρίς κανέναν πουριτανισμό ή σοβαροφανή υποκρισία, και φυσικά χωρίς χαρακτηρισμούς περί σεξισμού ή άλλες ψυχογραφικές αναλύσεις, παρόλο που ο συντάκτης προβαίνει μάλλον ασύνειδα σε συνοπτική φροϋδική ψυχανάλυση του Καραϊσκάκη, ένα τέτοιο κείμενο είτε ως μεταφορά πρωτογενών πηγών είτε ως διασκεδαστικό, όπως αρχικά είχε αναρτηθεί στο fb, με ερευνητικό επίχρισμα, στα social media της επιτροπής είναι εκτός πλαισίου. Κι έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από κήνσορες παντός είδους και κυρίως εθνικιστές και πατριδοκάπηλους, που θα αρχίσουν να λένε τα γνωστά περί ευτελισμού των ιερών και των οσίων, δημιουργώντας άλλο ένα πεδίο διαδικτυακής αντιπαράθεσης, που δεν σχετίζεται με τον αναστοχασμό πάνω στο γεγονός, αλλά με το αν συμπαθούμε ή όχι τα μέλη της επιτροπής ή αν είμαστε υπέρ ή κατά της κυβέρνησης που συνέστησε την επιτροπή κοκ.
Προσωπικά και χωρίς να φοβάμαι την κατάρριψη των κυρίαρχων σχημάτων ή μύθων, τo περιεχόμενο της ανάρτησης μου βγάζει τον ενθουσιασμό ενός πρωτάρη αναγνώστη τέτοιου αρχειακού υλικού, που θεωρεί ότι διαχέει μια ανέκδοτη γνώση, γιατί τα παρουσιάζει πρώτη φορά στο ευρύ κοινό και με σύγχρονα μέσα. Αυτό το ωραίο που κάναμε στην εφηβεία μας όταν μαθαίναμε και βροντοφωνάζαμε τα πρώτα μας τσιτάτα, πράγμα που δεν είναι κατ’ ανάγκη αρνητικό. Η προσαρμογή στην εποχή τόσο ως προς τον τρόπο διάχυσης της γνώσης, το ύφος, ρίχνοντας φως σε αθέατες καθημερινές όψεις της επανάστασης και φυσικά την επικαιροποίηση του μηνύματος της επετείου, είναι απαραίτητη και αναγκαία, παρόλο που το τελευταίο φορτίζεται ή απισχνούται ιδεολογικά από τους σκοπούς του εγχειρήματος και την τρέχουσα συγκυρία. Ωστόσο, οι όποιες δημοσιεύσεις στην επίσημη σελίδα της επιτροπής δεν μπορούν να λειτουργούν μόνον ως πυροτεχνήματα και διασκεδαστικά χρονογραφήματα που ικανοποιούν τον εφήμερο χαρακτήρα μιας ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αφυδατωμένα από τα ιστορικά συμφραζόμενα των εξιστορούμενων γεγονότων ή καταστάσεων, αφού ταυτόχρονα αποτελούν scripta manent για τον ερευνητή του μέλλοντος. Ένας λόγος παραπάνω όταν η αρχική παρουσίαση της σύστασης της επιτροπής έδωσε ιδιαίτερο βάρος και σωστά στο κύρος των συμμετεχόντων, τουλάχιστον στην ακαδημαϊκή της συγκρότηση, ως εγγύηση για την επιλογή, την υπόσταση και τη λειτουργία της.
Την ώρα που γράφονταν αυτές οι αράδες διέρρευσε ότι επίκεινται αλλαγές στην επικοινωνιακή ομάδα της επιτροπής. Καλό θα είναι να ληφθεί υπόψη ότι όπως συμβαίνει για κάθε πρώτη φορά ισχύει αυτό που έχει γράψει ο Μίλαν Κούντερα στο «Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης» και το αποδίδω με δικά μου λόγια: «το πρώτο πρωί που θα ξυπνήσεις με το νέο σου σύντροφο παίζει μεγάλο ρόλο ποιος θα σηκωθεί να φτιάξει και να σερβίρει το πρωινό στο κρεβάτι και φυσικά τι θα βάλει μέσα στο δίσκο». Από εκείνη τη στιγμή και μετά οτιδήποτε λιγότερο είναι αφορμή για γκρίνια…
Του Δημήτρη Στεμπίλη, δημοσιογράφου και ιστορικού
* To παρόν άρθρο εκφράζει προσωπικές απόψεις του γράφοντος
