Μέσα στον Φεβρουάριο η κυβέρνηση συμπληρώνει τρία χρόνια ασυλίας και αυθαιρεσίας.
Μέσα στην πανδημία η χώρα, εκεί που είχε πλεόνασμα από 3,5% έως 5,5% (2019) επί του ΑΕΠ, προχώρησε σε τεράστια ελλείμματα. Το δημόσιο χρέος αυξήθηκε, οι οριζόντιες επιδοτήσεις διεύρυναν το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο, οι πολίτες πειθάρχησαν με τα lockdown και την «απόλυτη τηλεοπτική εκδοχή».
Κυρίως δε η γενιά των νέων, σε μεγάλο ποσοστό, άρχισε να δαπανά χωρίς εισόδημα, χωρίς σπίτι, άνευ προοπτικής… Αυτό γίνεται καλύτερα αντιληπτό σήμερα με την έκρηξη της ιδιωτικής κατανάλωσης. Τα «καλά» πτυχία έφυγαν στο εξωτερικό, η απασχόληση στην εστίαση και το εμπόριο προσφέρει ένα ελάχιστο εισόδημα για διασκέδαση και η οικογένεια, που έμαθε να μένει «μέσα», συμπληρώνει το εισόδημα των παιδιών με τις οικονομίες της πανδημίας.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση πέρασε κάτω από τα ραντάρ των νεανικών ανησυχιών, ενώ δεν έγινε καμία συζήτηση για το «τι πατρίδα θέλουμε», «τι ζωή κάνουμε»;
Στατιστική ατζέντα
Έτσι και τώρα, στην προεκλογική περίοδο, η κοινωνία δεν έχει αναδείξει τις προτεραιότητές της και τα κόμματα μοιάζουν περισσότερο με ράθυμους οργανισμούς που καλούνται να απαντήσουν-σχολιάσουν την κυβερνητική ατζέντα που σχεδίασαν οι αμερικανοί επικοινωνιολόγοι, παρά «ανοίγουν» ζητήματα (πόσο μάλιστα δεν θέτουν την ατζέντα).
Όποιος, έστω και για λίγο, παρατηρεί τα τηλεοπτικά «πρωινάδικα» βλέπει ότι κυριαρχεί η «στατιστική ατζέντα», έναντι της κοινωνικής και η επιδοματολογία αντί των ευκαιριών. Και αυτή την αριθμολαγνεία με τις κυβερνητικές «επιτυχίες», τους δείκτες, τις «στηρίξεις στα ευάλωτα νοικοκυριά» την δείχνουν σε ώρες που στις οθόνες κάθονται οι πλέον απογοητευμένοι Έλληνες. Είτε λόγω ηλικίας και περικοπών στις αποδοχές τους χωρίς μέσα διεκδίκησης, είτε γιατί δεν βλέπουν προοπτική για τα παιδιά και τα εγγόνια τους…
Ουσιαστικά όμως την τρέχουσα «στατιστική ατζέντα» την διαμορφώνουν οι ακόρεστες διαθέσεις για το «μοίρασμα» των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι το 2026, εντός της επόμενης κυβερνητική θητείας δηλαδή, θα πρέπει να έχουν κατανεμηθεί και τα υπόλοιπα 22-24 δισ. του ταμείου Ανάκαμψης. Ενώ πάντα υπάρχει ο κίνδυνος για απεντάξεις και ανατροπές. Τώρα τοποθετούνται οι «παίχτες»…
3 Ταμεία Ανάκαμψης
Αν τα πράγματα αφεθούν έτσι, θα πρόκειται για μια μοναδική 7ετή περίοδο που οι Έλληνες δαπάνησαν περί τα τρία Ταμεία Ανάκαμψης (σχεδόν 100 δισ. ευρώ): Τα 65 δισ. στη διάρκεια της επιδημίας, τώρα άλλα 32 δισ. τώρα με τις κοινοτικές μεταβιβάσεις. Και ως αποτέλεσμα έχουμε την… φτωχοποίηση.
Αυτό το τεράστιο ποσό, ικανό να μεταμορφώσει τη χώρα σε υπέρλαμπρο παραγωγικό τόπο και μια φιλόξενη πατρίδα για τα παιδιά, επέδρασε ώστε να υποβιβαστεί προς τη φτώχεια η μεσαία τάξη και να ανοίξει η ψαλίδα των οικονομικών διακρίσεων.
Σε αυτό το περιβάλλον η… στατιστική ατζέντα έχει στον πυρήνα της μια (φιλική) επόμενη κυβέρνηση, η οποία μοντάρεται πάνω στην (οριστική) κατανομή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Αυτό καθοδηγεί τις πολιτικές προοπτικές.
Όσα αναγκαία δεν λέγονταν εδώ και 3 χρόνια, δεν μοιάζει να αναδεικνύονται ούτε τώρα, προεκλογικά. Κυρίως αναφορικά με τις δεσμεύσεις για τα πλεονάσματα στους προϋπολογισμούς εν μέσω οικονομικής στασιμότητας, τις δυσκολίες στον κρατικό δανεισμό, την ανατροπή στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών, την εργασία της «μιας εβδομάδας το μήνα» για τους νέους (όπως έδειξαν τα στοιχεία για τις 150.000 προσλήψεις νέων και αποφοίτων το 2022), τις πιέσεις για απ’ ευθείας διάλογο με την Τουρκία για το Αιγαίο.
Αυτή η δύσκολη ατζέντα δεν επιτρέπει μία βιώσιμη διακυβέρνηση με την ίδια φθαρμένη σύνθεση. Πόσο μάλιστα στηριζόμενη σε μια (πιθανολογούμενη) ισχνή και δικομματική (ΝΔ-Βελόπουλος) πλειοψηφία μετά τις επαναληπτικές εκλογές της ενισχυμένης αναλογικής.
Μόνο εάν κατά την προεκλογική περίοδο κατισχύσει ο ορθός λόγος και αναδειχτούν οι παραγωγικές προτεραιότητες με κοινωνική δικαιοσύνη μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση από την πρώτη Κυριακή.
Ώστε να πιάσει τόπο το μεγαλύτερο –μη διατεθέν- μέρος του Ταμείου Ανάκαμψης. Γιατί, όσο πιο δίκαια μοιράζεται η «πίτα», τόσο αυτή μεγαλώνει (οικονομική ανάπτυξη).
Αυτός είναι ο πραγματικός φόβος του κ. Μητσοτάκη. Με την ανάδειξη των εθνικών προτεραιοτήτων, από «στυλοβάτης της αριστείας» να καταστεί με την απλή αναλογική ο απόβλητος των εξελίξεων…
Αλλά πρώτα πρέπει να τεθεί η αναπτυξιακή (κοινωνική και δίκαιη) ατζέντα.
Ιδού η πρόκληση!
(Ο Χρήστος Μέγας είναι δημοσιογράφος)
