Θεωρητικά κάθε χρόνο στην Σύνοδο του Νταβός οι κάθε είδους (πολιτικοί και οικονομικοί) ηγέτες του πλανήτη συζητούν προβλήματα και λύσεις (που να τους συμφέρουν βεβαίως-βεβαίως)… Φέτος κεντρικό θέμα είναι η συνεργασία σε έναν κατακερματισμένο κόσμο, (με ευθεία αναφορά στη ρωσική εισβολή και τον πόλεμο στην Ουκρανία) αλλά και στην κλιματική κρίση. Αυτά τα δύο μείζονα θέματα, τροφοδοτούν ανασφάλεια κι ανησυχία όχι μόνο στον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο, αλλά συνολικά στις κοινωνίες.
Η εικόνα που αποτυπώνει η ετήσια έκθεση της Συνόδου δεν απέχει πολύ από όσα κατά καιρούς όλοι αντιλαμβανόμαστε. Η ενεργειακή κρίση, ακολουθούμενη από την κλιματική κρίση, αποτελούν τα δύο κυρίαρχα παγκοσμίως θέματα που απασχολούν τις κοινωνίες. Ακρίβεια, φτώχεια, βαθιές ανισότητες, αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα, απώλεια βιοποικιλότητας και κατάρρευση οικοσυστημάτων, κρίση φυσικών πόρων και επεισόδια περιβαλλοντικής καταστροφής μεγάλης κλίμακας.
Όλα τα παραπάνω θέματα, θεωρητικά, βρίσκονται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Πέρα όμως από την φραστική αναφορά και την εκδήλωση καλών προθέσεων, τα προβλήματα αυτά απαιτούν λύσεις από τις κυβερνήσεις. Η αύξηση του κόστους διαβίωσης, ως συνέπεια της ευρύτερης οικονομικής και ενεργειακής κρίσης, αναμένεται να κορυφωθεί το επόμενο διάστημα, όπως αναμένεται να κορυφωθεί και το κόστος της στέγασης. Η εργασιακή ανασφάλεια οξύνεται, οι μισθοί δεν φτάνουν για να καλύψουν τις βασικές ανάγκες σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, ενώ το θεσμικό έλλειμμα που εντοπίζεται παγκοσμίως δημιουργεί ρήγματα τόσο στις διακρατικές σχέσεις, όσο και στον πυρήνα των κοινωνιών.
Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας και ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησαν σε άλμα του πληθωρισμού και σε μια εποχή με χαμηλή ανάπτυξη και περιορισμένες επενδύσεις. Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες ήδη βρίσκονται αντιμέτωπες με επίμονες πληθωριστικές πιέσεις (αλλά και κερδοσκοπία…), με τις δυσλειτουργίες που έχουν προκληθεί από την πανδημία και τον πόλεμο να οδηγούν σε αποσύνδεση των κρίκων στις αλυσίδες προμηθειών. Οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις παγκοσμίως είναι μεγάλες και σε συνδυασμό με το υψηλό δημόσιο χρέος πολλών κρατών -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα-, τον κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και τις γεωπολιτικές εντάσεις, ο κίνδυνος μιας ανεξέλεγκτης κρίσης χρέους φαίνεται ότι είναι κάτι παραπάνω από ορατός για τα επόμενα χρόνια.
Απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις, υπάρχουν απαντήσεις; Δυστυχώς, από τη Σύνοδο στο Νταβός δεν έχουν προκύψει απαντήσεις και λύσεις. Πολλοί από τους συμμετέχοντες αποτελούν μέρος του προβλήματος και κατά συνέπεια δεν μπορούν να αποτελούν παράλληλα και μέρος της λύσης. Οι προοδευτικές κοινωνικές πολιτικές εκλείπουν, προτάσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής και εισοδηματικής συνοχής δεν κατατίθενται, με τις ανισότητες να οξύνονται, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό να βαθαίνει, και τις κοινωνίες να βρίσκονται αντιμέτωπες με πολιτικές-ημίμετρα. Αραιά ακούγονται κάποιες προτάσεις για δράσεις, μερικές φορές γίνονται σοβαρές ανακοινώσεις, αλλά πολιτική βούληση δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα να ανακυκλώνονται οι ίδιοι προβληματισμοί και τα ίδια αδιέξοδα. Όλα με το αζημίωτο βέβαια, αφού η έκθεση της OXFAM διαπιστώνει ότι το 1% του πλανήτη «απορρόφησε» το 63% του νέου πλούτου που δημιουργήθηκε στη διάρκεια της πανδημίας… Όλοι καταλαβαίνουμε γιατί κάτι τέτοιες εκθέσεις «δεν έτυχαν» μεγάλης δημοσιότητας ούτε «απασχόλησαν» ιδιαίτερα τη Σύνοδο του Νταβός!
Η χώρα μας αποτελεί μέρος του παγκόσμιο πολιτικού και οικονομικού συστήματος και, κατά συνέπεια, έχει λόγο και ρόλο στις εξελίξεις. Στο βαθμό που μας αναλογεί, έχουμε μικρή ευθύνη για την πορεία της παγκόσμιας κοινότητας, όμως έχουμε 100% ευθύνη για όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Τόσο ως πολιτικά όντα και πολιτικοί δρώντες, όσο κι ως πολίτες, οφείλουμε να διεκδικούμε το καλύτερο για την πλειοψηφία, να χτίσουμε πλατιές συμμαχίες, να επεξεργαζόμαστε και να καταθέτουμε προτάσεις για ένα δικαιότερο αύριο για τους πολλούς. Όπως επίσης έχουμε ευθύνη για τα πρόσωπα που εκλέγουμε και θέλουμε να μας αντιπροσωπεύουν, τόσο στην κυβέρνηση, όσο και στη Βουλή.
Όλα τα παραπάνω θέματα, που απασχόλησαν τη Σύνοδο του Νταβός, απασχολούν και την Ελλάδα. Αν και η παρουσία των κυβερνητικών αξιωματούχων περιορίστηκε στις αναμνηστικές φωτογραφίες στο χιονισμένο τοπίο. Η κυβέρνηση ΝΔ, σε όλα τα θέματα, έχει αποδείξει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει, με το συνολικό πρόσημο να είναι αρνητικό. Το ερώτημα, λοιπόν, που γεννάται είναι αν θέλουμε να προχωρήσουμε μπροστά και να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις που έχουμε με μία διαφορετική, προοδευτική πολιτική σύνθεση για να δοθούν πιο αξιόπιστες και κοινωνικά δίκαιες λύσεις, ή αν θέλουμε να συνεχίσουμε με την ίδια αποτυχημένη συνταγή και να περιμένουμε να αλλάξουν ως δια μαγείας τα πράγματα. Η ευθύνη των αποφάσεων είναι δική μας και καλούμαστε να κάνουμε τη καλύτερη δυνατή επιλογή.
(Ο Γιώργος Μπαλάφας είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και περιφερειακός σύμβουλος Βόρειου Τομέα Αθηνών)
