Για τον προσεχή Μάιο, παρέπεμψε ο Πρωθυπουργός, την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού. Η διαδικασία καθορισμού, θα ξεκινήσει μετά τις 20 Ιανουαρίου και θα ολοκληρωθεί, με την εισήγηση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου, του Απριλίου.
Ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, σήμερα καθορίζεται ως εξής:
α) Για τους μεν υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 2% και ορίζεται πλέον στα 663 ευρώ, από 650 ευρώ, που ήταν το 2021.
β) Για τους δε εργατοτεχνίτες, το κατώτατο ημερομίσθιο, αυξήθηκε επίσης κατά 2% και ορίζεται σήμερα, στα 29,62 ευρώ, από 29,04 ευρώ, που ήταν προηγουμένως.
Ο νομοθετημένος λοιπόν κατώτατος μισθός, ανέρχεται σήμερα, στα 663 ευρώ ή 773,5 ευρώ, αν συνυπολογισθεί το γεγονός ότι, καταβάλλονται, 14 μισθοί το χρόνο.
Την ώρα που η κυβέρνηση παραπέμπει την – άγνωστη ακόμα – αύξηση του κατώτατου μισθού στο μέλλον, έρχονται στην δημοσιότητα, οι στατιστικές μελέτες της Eurostat, που αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα όχι απλά είναι ουραγός στην Ευρώπη, αλλά υποβαθμίζεται συνεχώς στους αντίστοιχους πίνακες συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες ως προς το ύψος των κατώτατων αμοιβών. Άλλωστε είναι γνωστό ότι, η χώρα μας, είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης, που εξακολουθεί να έχει κατώτατο μισθό, χαμηλότερο από το 2010.
Από τις 21 χώρες της Ευρώπης των 27, που έχουν με νόμο καθορίσει τον κατώτατο μισθό, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις, όχι από πλευράς απόλυτων αριθμών, αλλά από πλευράς αγοραστικής δύναμης του μισθού. Και τα στοιχεία αυτά μόνο εν μέρει έχουν λάβει υπόψη, το τεράστιο κύμα ακρίβειας, που σαρώνει τη χώρα και συμπαρασύρει στα ύψη τις τιμές,στην ενέργεια και στα αγαθά πρώτης ανάγκης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Γαλλία έχει νομοθετημένο κατώτατο μισθό που ανέρχεται σε 1. 603 ευρώ, η Γερμανία στα 1.621 ευρώ, το Βέλγιο στα 1.658 ευρώ, η Ολλανδία στα 1.725 ευρώ, η Ιρλανδία στα 1.775 ευρώ κλπ.
Αλλά και σε χώρες όπως η Ρουμανίας, η Λιθουανία, η Κροατία και η Πολωνία που έχουν σε απόλυτα νούμερα μικρότερους κατώτατους μισθούς, λόγω της τεράστιας διαφοράς των τιμών και του κόστους ζωής, προκύπτει ο κατώτατος μισθός στις χώρες αυτές, να είναι τελικά μεγαλύτερος, από εκείνον που ισχύει στην Ελλάδα!
Η χώρας μας με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, βρίσκεται σε καλύτερη θέση μόνο σε σύγκριση με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Λετονία και η Τσεχία.
Αυτό που τελικά αποδεικνύεται από τα ανωτέρω, είναι ότι, οι μνημονιακές πολιτικές, που ζουν και βασιλεύουν, εξακολουθούν να επιτυγχάνουν το στόχο τους, να εξομοιώσουν δηλαδή τους μισθούς στη χώρα μας, με εκείνους της νοτιοανατολικής Ευρώπης, στόχος που είχε ήδη διακηρυχθεί από το πρώτο μνημόνιο το 2010(ν.3845/2010).
Οι αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και των προϊόντων όπως το λάδι, τα φρούτα και το ψωμί, επιδεινώνουν την κατάσταση συνεχώς. Η κακοκαιρία έρχεται να «βάλει φωτιά» στα οπωροκηπευτικά και το ράλι της ακρίβειας συνεχίζεται, συρρικνώνοντας το εισόδημα των εργαζομένων.
Στον αντίποδα, έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι, αυξήθηκε ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα τον Ιανουάριο! Φυσικά οι δείκτες αυτοί αφορούν κυρίως τις μεγάλες επιχειρήσεις που έχουν εκτοξεύσει την κερδοφορία τους τα δύο τελευταία έτη, αλλά δεν συζητούν ούτε για αστείο, να προχωρήσουν σε μόνιμες αυξήσεις στους μισθούς. Οι κλαδικές συμβάσεις έχουν γίνει είδος προς εξαφάνιση, ενώ πλέον η κυριαρχία των επιχειρησιακών ΣΣΕ είναι καθολική: Την περίοδο 2012-2019 ενώ υπεγράφησαν συνολικά 3.166 ΣΣΕ, δηλαδή 398 περισσότερες από τις 2.768 που υπεγράφησαν την 8ετία 2003-2010, το ποσοστό των επιχειρησιακών ΣΣΕ το 2019 έφτασε στο 91%, από το 61% που ήταν το 2003.
Πρόκειται για την απόλυτη κατάρρευση του συστήματος αμοιβών που ήταν και ένας από τους βασικού στόχους της Τρόικα και κυρίως του ΔΝΤ, που συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση.
Πρώτα λεηλατήθηκε ο κατώτατος μισθός (βλ. μείωση το 2012 στα 586 ευρώ και υποκατώτατος) που αφαιρέθηκε ως στοιχείο υπό διαπραγμάτευση, από τους κοινωνικούς εταίρους και έπειτα απορρυθμίστηκε όλο το σύστημα αμοιβών που εδράζεται πάνω σε αυτόν(προϋπηρεσίες, επιδόματα κλπ).
Σε αυτό το κλίμα και με την κοινωνική συνοχή να διαρρηγνύεται, η κυβέρνηση αρνείται το προφανές:
Να προχωρήσει άμεσα στην αύξηση του κατώτατου μισθού, τουλάχιστον στα 809 ευρώ (60% του διάμεσου εισοδήματος).
Η άρνηση αυτή, αλλά και η καθυστέρηση στην παρούσα φάση, ισοδυναμεί με τεράστιες μειώσεις μισθών, λόγω της αύξηση των τιμών και του κόστους ζωής.
Τον Μάιο θα είναι πολύ αργά καθώς χιλιάδες πολίτες θα έχουν πεταχτεί στο κοινωνικό περιθώριο, η κατανάλωση θα έχει περιοριστεί, τα έσοδα για το κράτος και τα ασφαλιστικά ταμεία θα είναι σαφώς μειωμένα, ενώ και οι επιχειρήσεις που παραμένουν δίχως ουσιαστική στήριξη(δανεισμός – ρευστότητα) θα αντιμετωπίζουν το λουκέτο, ερχόμενες αντιμέτωπες με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας.
Η κυβέρνηση αυτή αποδεικνύει ότι δεν διαθέτει στοιχειώδη λογική και παραμένει προσκολλημένη σε νεοφιλελεύθερες φαντασιώσεις, ήδη ξεπερασμένες διεθνώς. Είναι σαφές ότι δεν θέλει να παρέμβει διότι εφαρμόζει την «ανοσία της αγέλης» στην οικονομία και είναι μάλιστα περήφανη για αυτό.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού, δια νόμου δεν αρκεί. Απαιτείται ένας ολιστικός επανασχεδιασμός του συστήματος καθορισμού των αμοιβών που θα στηρίζεται στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, στο σεβασμό και στην αξιοπρέπεια των εργαζομένων και στον περιορισμό των υπερκερδών των μεγάλων επιχειρήσεων, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Αν δεν γίνει αντιληπτό ότι η ανάπτυξη και η κοινωνική πρόοδος θα υπάρξει μόνο μέσα από τη ευημερία των εργαζομένων, τότε το παιχνίδι έχει ήδη χαθεί.
Από αυτό πρέπει να ξεκινάει κάθε πολιτική πρωτοβουλία αν θέλει να χαρακτηρίζεται προοδευτική.
(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Δικηγόρος – Εργατολόγος)
