Μπορεί κατά το ηθικολογικό γνωμικό: «η Ελπίδα να πεθάνει τελευταία», αλλά η «λευκή πετσέτα» που έριξε η κυβέρνηση στην καταιγίδα των προηγούμενων ημερών έπληξε καθοριστικά όχι μόνο την, σε φθορά ευρισκόμενη ήδη, ΝΔ αλλά όλα ακύρωσε και όλες τις δεσμεύσεις της (Ταμείο Ανάκαμψης, περιορισμός ελλειμμάτων κ.α.)
Προηγουμένως είχε ρίξει «λευκή πετσέτα» στην ακρίβεια, παραδόθηκε στα ολιγοπώλια, έδωσε «γη και ύδωρ» στους μεγάλους ενεργειακούς παίχτες, κρατάει στη «διατίμηση» του μισθούς για να «στηρίξει» τις εταιρείες.
Η ΝΔ διέτρεξε τα πρώτα 2,5 χρόνια της θητείας δαπανώντας (μερικές φορές ασύστολα, σίγουρα όμως επιλεκτικά υπέρ των μεγάλων πορτοφολιών) και τώρα που βρίσκεται στριμωγμένη λέει πως θα εφαρμόσει πολιτικές σύσφιξης. Απλά δεν γίνεται… Τα «δύσκολα» μέτρα δεν παίρνονται τον 4ο χρόνο και μπροστά στις κάλπες, αλλά αφού αυτές κλείσουν. Αφού προηγουμένως δαπανήσει λίγα ακόμη κονδύλια και προκηρύξει εκλογές…
Όταν μια κυβέρνηση πιέζεται πολιτικά-εκλογικά, δεν μπορεί να «συσφίξει» οικονομικά…
Πίεση και από το εξωτερικό
Σε αυτή την δυσμενή συγκυρία τα δεδομένα, εσωτερικά και διεθνή, δεν είναι με το μέρος της χώρας: Έχουμε τάσεις ισχυρής ανόδου των επιτοκίων (κρατικού δανεισμού, αλλά και επιχειρήσεων, για τα νοικοκυριά δεν γίνετε λόγος…), πολύ υψηλό-δυσθεώρητο χρέος που πρέπει να «ταϊστεί» (τοκοχρεωλύσια), μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές αβεβαιότητες (υψηλή θνησιμότητα από covid, τεράστια ενεργειακή εξάρτηση, τουριστική «μονοκαλλιέργεια», εκλογικός κύκλος σώνεται κ.α.), οξυμένες οικογενειακές ανάγκες λόγω της υποαπασχόλησης, των ανατιμήσεων και της ακρίβειας.
Σε αυτό το περιβάλλον αποτυχίας ο κ. Μητσοτάκης δεν διαθέτει, πλέον, το αναγκαίο πολιτικό κεφάλαιο για να πάρει αποφάσεις και να φέρει εις πέρας τις αναληφθείσες οικονομικές δεσμεύσεις…
Ακέρια η πίτα
Η ΝΔ, δέσμια των επιλογών της, δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι μια άλλη πορεία είναι εφικτή και αποτελεσματική. Το κυβερνητικό αφήγημα θέλει «και την πίτα ακέρια (επιτόκια κάτω από το ΑΕΠ) και τον σκύλο χορτάτο» (αυξήσεις κάτω από τον πληθωρισμό). Ωστόσο:
1-Ο στόχος για επιτόκια -που αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω το 2022-, κάτω του ρυθμού ανάπτυξης αποδίδει όταν απλώς εξυπηρετείται το χρέος. Πληρώνονται οι τόκοι και ανακυκλώνεται το κεφάλαιο (νέος δανεισμός). Η χώρα μας όμως υποχρεώνεται στην αποπληρωμή του χρέους. Σε 30-35 χρόνια (με την τροποποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας-τώρα είναι 20 χρόνια), θα πρέπει να περιοριστεί στο 60% του ΑΕΠ. Άρα, ακόμη και εάν το ποσοστό οικονομικής μεγέθυνσης (ΑΕΠ) «καλύπτει» τους τόκους, θα χρειάζονται πρόσθετα μέτρα για πρωτογενές πλεόνασμα που θα πηγαίνει στην αποπληρωμή (σ.σ. όχι απλώς την εξυπηρέτηση) μέρους του χρέους.
Πληθωρισμός και κοινωνική γαλήνη
Άρα, υπό τις σημερινές συνθήκες θα πρέπει να ξεχάσουμε οποιαδήποτε απόπειρα αλλαγής του μείγματος προς λιγότερη φορολογία και περισσότερες Δημόσιες Επενδύσεις.
2-Η κυβέρνηση κρατάει βίαια τους μισθούς πολύ κάτω του πληθωρισμού προκειμένου αυτοί να μην… επιταχύνουν τις ανατιμήσεις και παρατείνουν την ακρίβεια. Αλλά, κάτι τέτοιο περιορίζει το διαθέσιμο εισόδημα. Άρα συμπιέζει την κατανάλωση, δηλαδή τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης. Ενώ προκαλεί κοινωνική δυσαρέσκεια υπονομεύοντας την κοινωνική γαλήνη. Και το τελευταίο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων και την εδραίωση του επενδυτικού κλίματος.
3-Το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών έχει ξεφύγει και πάλι, παρά την συμπίεση των μισθών και της κατανάλωσης εδώ και 12 χρόνια. Με την κυβέρνηση να σχεδιάζει να το… διευρύνει και άλλο προκρίνοντας την εισαγωγή περισσότερων πλυντηρίων, κουζινών και ψυγείων!
Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση αφενός πυροδοτεί αντιφατικά μέτρα και αφετέρου δεν διαθέτει πολιτικό κεφάλαιο για την εφαρμογή τους. Ειδικά δε να επιβάλλει «προσαρμογή» εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
Άρα, είτε θα πρέπει να επιταχυνθούν οι πολιτικές αποφάσεις, είτε να παραταθεί η περίοδος προσαρμογής και να αναβληθεί η δημιουργία πλεονασμάτων. Το δεύτερο δεν εξαρτάσαι από την Αθήνα και σε Ουάσιγκτον, Φραγκφούρτη, Λονδίνου και Βρυξέλλες εργάζονται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οι σειρήνες των κεντρικών τραπεζών ήδη σφυρίζουν…
Τι μένει λοιπόν στη ΝΔ, εκτός από τις εκλογές πριν βρεθεί μπροστά και σε άλλες (δημοσκοπικές) «εκπλήξεις»;
(Ο Χρήστος Μέγας είναι δημοσιογράφος)
