Είναι προφανές ότι κλειδί αποτελεί η συμπαράταξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία και του ΚΙΝΑΛ. Χωρίς ένα από αυτά τα κόμματα δεν υπάρχει πολιτικά δυνατότητα συγκρότησης προοδευτικού πόλου. Το ΚΚΕ σε αντίθεση με το Πορτογαλικό ΚΚ, έχει αποκλείσει την συμμετοχή του σε συμμαχικά σχήματα.
Με τον πρόσφατο – εκλογικής διάταξης – ανασχηματισμό επιβεβαιώθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε εκλογές εάν βεβαίως η εξέλιξη της πανδημίας της δώσει παράθυρο ευκαιρίας.
Οι λόγοι ήταν εύκολα προβλέψιμοι και επίσης επιβεβαιώνονται από τις εξελίξεις. Έχει αρχίσει με επιταχυνόμενους ρυθμούς η φθορά της κυβέρνησης χωρίς να μεταφράζεται μέχρι στιγμής σε ανάλογη ενίσχυση της αντιπολίτευσης. Θέλει, λοιπόν, να προλάβει τον χρόνο και ότι αυτός φέρνει. Τόσο απλά και τόσο καθαρά. Αν θα το επιτύχει δεν εξαρτάται από αυτήν αλλά από την πανδημία. Όμως ουδείς στην αντιπολίτευση μπορεί να αμφιβάλει για τις προθέσεις της.
Το ίδιο απλή και καθαρή θα έπρεπε να είναι- αλλά φεύ δεν είναι- η απάντηση της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Άμεση συγκρότηση του εναλλακτικού πόλου για την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Είναι το μόνο σχέδιο που μπορεί να αποτρέψει στην πράξη τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς, να αθροίσει δυνάμεις με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα, να δώσει ελπίδα και ανάταση στους δημοκρατικούς πολίτες.
Το ωραίο είναι ότι αν διαβάσει κάποιος τα κείμενα και ανατρέξει στις δηλώσεις των αρχηγών των κομμάτων – του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και του ΚΙΝΑΛ οπωσδήποτε- θα βρει διατυπωμένη με τα ίδια ακριβώς λόγια την αναγκαιότητα συγκρότησης του εναλλακτικού προοδευτικού πόλου που θα διεκδικήσει την εξουσία στην κάλπη. Έχουν κουραστεί τα μάτια μου και τα αυτιά μου από την διατύπωση για «την ανάγκη συγκρότησης μιας μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας». Και αν για τις κοινωνικές δυνάμεις υπάρχει κατάλογος για τις πολιτικές υπάρχει σιωπή. Τα βασικά ερωτήματα που θέτουν οι πολίτες είναι δυο: πως και με ποιούς. Αν αυτά δεν απαντηθούν η μονότονα επαναλαμβανόμενη συνταγή θα καταντήσει ανέκδοτο. Κάτι σαν την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στο Αιγαίο στα 12νμ, που διατυμπανίζουμε ότι είναι δικαίωμα μας, αλλά κανείς δεν πιστεύει ότι θα το ασκήσουμε.
Ας ξεκινήσουμε από το με ποιους . Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα . Μια μάτια στα δυτικά μας στην Ισπανία και την Πορτογαλία και άλλη μια στην ελληνική πραγματικότητα αρκούν. Ο προοδευτικός πόλος πολιτικά συγκροτείται από τα κόμματα της Αριστεράς, της κεντροαριστεράς και της πολιτικής οικολογίας (στο βαθμό που παίζουν ρόλο). Σε εμάς είναι προφανές ότι κλειδί αποτελεί η συμπαράταξη του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία και του ΚΙΝΑΛ. Χωρίς ένα από αυτά τα κόμματα δεν υπάρχει πολιτικά δυνατότητα συγκρότησης προοδευτικού πόλου. Το ΚΚΕ σε αντίθεση με το Πορτογαλικό ΚΚ, έχει αποκλείσει την συμμετοχή του σε συμμαχικά σχήματα. Προγραμματικά επίσης αυτοαποκλείεται λόγω του αντιευρωπαϊσμού του. Αν υπάρξει θετική μετατόπιση θέσεων και διαθέσεων – θετικό μικρό δείγμα η υπογραφή κοινής ανακοίνωσης με ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία και ΜέΡΑ25- καλώς να προσέλθει. Το ίδιο πάνω κάτω ισχύει για το ΜέΡΑ25. Η διαφορά , λένε ορισμένοι, με την Ισπανία και την Πορτογαλία είναι ότι εκεί κυρία δύναμη είναι οι κεντροαριστεροί – σοσιαλιστές, ενώ εδώ οι αριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Ουδείς μπορεί να στερήσει από την Φώφη Γεννηματά την φιλοδοξία να αλλάξει τους συσχετισμούς εντός του προοδευτικού πόλου στο πλαίσιο ενός υγιούς και θεμιτού πολιτικού ανταγωνισμού . Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι αυτό γίνεται εν κινήσει, με συγκροτημένο τον προοδευτικό πόλο και αδιαπέραστα σύνορα προς τον συντηρητικ . Και αυτό το τελευταίο πρέπει να το προσέξουν στο ΚΙΝΑΛ, ακριβώς όπως ο ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να προσέξει άλλα ζητήματα στα οποία θα έρθω αμέσως παρακάτω.
Το «πώς» θα προκύψει αυτή η συμπαράταξη είναι σαφώς πιο σύνθετο πρόβλημα, αλλά δεν είναι και το βουνό που εμφανίζουν ορισμένοι για να αποτρέψουν αυτή την προοπτική. Η αρχική παραδοχή είναι ότι έχουμε δυο διαφορετικές δυνάμεις που αυτοτοποθετούνται στον προοδευτικό πόλο, ενώ έχουν και θα διατηρήσουν και μετά την όποια συμφωνία διαφορές.
Το βάρος πρέπει να πέσει στην αναζήτηση προγραμματικών συμπτώσεων.
Η εναντίωση στην νεοφιλελεύθερη ατζέντα της ΝΔ στην οικονομία και την κοινωνία και η αποδοχή του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ανάπτυξη προοδευτικής πολιτικής αποτελούν επαρκή αφετηριακή βάση για αναζήτηση συγκλίσεων. Βεβαίως απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αμοιβαία αναγνώριση ότι παρά τις όποιες διαφορές οι δύο χώροι αποτελούν συστατικό μέρος της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης. Η δεξιά πτέρυγα του ΚΙΝΑΛ κάνοντας μια περίεργη ανάγνωση της προοδευτικότητας την αναζητά περισσότερο στους νεοφιλελεύθερους της ΝΔ. Και είναι γεγονός ότι μέχρι πρότινος – όχι όμως τώρα- ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητούσε την δυνατότητα χρήσιμης παρουσίας του ΚΙΝΑΛ στην ευρύτερη προοδευτική παράταξη.
Είναι γεγονός ότι το πρόσφατο παρελθόν και οι τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στα δύο κόμματα κληροδότησαν αμοιβαία καχυποψία.
Εδώ ακριβώς υπεισέρχεται ο παράγοντας της πολιτικής βούλησης. Μόνο με αυτήν και ένα ποσοστό λήθης μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά. Αλλιώς μπορούμε να συζητάμε επί μήνες (ή, ακόμα χειρότερα, να μην συζητάμε καθόλου εξ αιτίας αυτών των ανοικτών προβλημάτων ) γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργάστηκε με τον Καμμένο και χειρίστηκε όπως χειρίστηκε την υπόθεση Novartis και γιατί το ΚΙΝΑΛ καταψήφισε την Συμφωνία των Πρεσπών και αποτέλεσε συστατικό μέρος του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου. Αναμφίβολα όλα αυτά και άλλα τόσα του παρελθόντος προσφέρονται για γόνιμο αναστοχασμό και αυτοκριτική όπου χρειάζεται. Είμαι όμως βέβαιος ότι όσοι μετά επιτάσεως τα επικαλούνται και οχυρώνονται πίσω τους, το κάνουν για να παρεμποδίσουν την συγκρότηση του προοδευτικού πόλου και να δώσουν τον αναγκαίο χρόνο στην ΝΔ να διατηρήσει την εξουσία της.
Εμείς όλοι στον προοδευτικό χώρο έχουμε, αν θέλουμε, την απάντηση. Πολιτική βούληση, ποσοστό λήθης για το παρελθόν, αναζήτηση προγραμματικών συγκλίσεων, σχέδιο για την Προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Αυτό που δεν έχουμε είναι χρόνο για ανούσιες φλυαρίες, για κοσκίνισμα χωρίς τελικά να ζυμώνουμε.
Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
