Με αφορμή δηλώσεις της Φώφης Γεννηματά και του Γιώργου Παπανδρέου άνοιξε μια δημόσια συζήτηση γύρω από τις αναφορές περί προοδευτικής διακυβέρνησης. Για κάποιους μάλιστα δημιουργήθηκαν και ερωτηματικά. Είναι απορίας άξιο. Τι θα περίμεναν δηλαδή ορισμένοι; Η πρόεδρος του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ και ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς να έθεταν ως κεντρικό στόχο την συντηρητική διακυβέρνηση; Να μην είχαν ως βασική γραμμή την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας με τα συμφραζόμενα των κοινωνικών και θεσμικών αλλαγών;
Ωστόσο, οι όποιες ενστάσεις διατυπωθήκαν, είχαν ως κίνητρο την φοβία για πιθανές συμμαχίες προς την κατεύθυνση του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για την γνωστή επωδό που αντιλαμβάνεται το ΚΙΝΑΛ ως συμπλήρωμα υποστήριξης της συντηρητικής παράταξης για τις «δύσκολες» ώρες. Ματαιοπονούν όμως. Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ, ως φορέας της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, δεν μπορεί παρά να ενδιαφέρεται- με την αυτόνομη στρατηγική του- για ένα πολιτικό σχέδιο που συμπεριλαμβάνει τις ιεραρχήσεις για περισσότερη Δημοκρατία, περισσότερη κοινωνική αλληλεγγύη, περισσότερη στήριξη του κοινωνικού κράτους, περισσότερες οικολογικές ευαισθησίες. Όλα αυτά που συγκροτούν εναλλακτικό ορίζοντα απέναντι στις συντηρητικές αντιλήψεις με την συρρίκνωση του δημοσίου χώρου, με την εύνοια για τους οικονομικά ισχυρούς, με τον περιορισμό των δικαιωμάτων, με την ανάπτυξη αποκλειστικά με ποσοτικούς και όχι ποιοτικούς δείκτες.
Αξίζει πάντως να ξεκαθαρίσουμε με αυτήν την ευκαιρία δύο κρίσιμα ζητήματα. Το πρώτο αφορά την προτεραιότητα της ανοιχτής συζήτησης κυρίως στην προγραμματική διακυβέρνηση. Δηλαδή για την επικέντρωση στο περιεχόμενο των πολίτικων χαρακτηριστικών μίας διακυβέρνησης και όχι στην προτεραιότητα με ποιους θα γίνουν οι όποιες συμμαχίες. Όχι μπροστά το κάρο από το άλογο. Εδώ βρίσκεται η κρίσιμη βάση δεδομένων. Η ικανότητα δηλαδή να προωθούνται μεταρρυθμίσεις που ισορροπούν τις σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Η ανάγκη για διεύρυνση των δημοκρατικών δικαιωμάτων παράλληλα με την θωράκιση της δημόσιας ασφάλειας και της ομαλότητας στην καθημερινή ζωή. Η προοπτική για υποστήριξη των εργαζομένων χωρίς υποταγή στα συντεχνιακά συμφέροντα. Η επιδίωξη για πράσινη ανάπτυξη χωρίς υποτίμηση των επιχειρηματικών σχεδιασμών. Πρόκειται για μερικές μόνο πλευρές από μία δύσκολη συζήτηση ουσίας. Πώς θα διαμορφωθεί ένα προγραμματικό πλαίσιο για να προχωρήσει η χώρα προς τα εμπρός και όχι προς τα πίσω.
Το δεύτερο ζήτημα αφορά την αλλαγή των συσχετισμών. Όσο επικρατεί η λογική της συντηρητικής αναδίπλωσης μετά την αποτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και η νοοτροπία μίας λαϊκίστικής αντιπολίτευσης προς την σημερινή κυβέρνηση, τότε η πορεία των πραγμάτων θα οδηγεί σε πολιτικά βραχυκυκλώματα. Η αλλαγή των συσχετισμών με την ενίσχυση της Κεντροαριστεράς και των Σοσιαλδημοκρατικών αντιλήψεων- που εκφράζει το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ- είναι η εγγύηση για μια στέρεη και διαφορετική προοπτική. Είναι το κλειδί των διεργασιών για ένα νέο πολιτικό τοπίο σε προοδευτική κατεύθυνση. Εάν αντίθετα είναι πανίσχυρη η ΝΔ ο άξονας των εξελίξεων θα έχει συντηρητικά και νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά. Εάν στην αντιπολίτευση έχει το προβάδισμα ο αριστερός λαϊκισμός και η στείρα διαμαρτυρία του ΣΥΡΙΖΑ, τότε θα διευκολύνεται η ΝΔ και θα αποδυναμώνεται κάθε εναλλακτική λύση. Κατά συνέπεια, προοδευτική διέξοδος χωρίς ισχυρό πόλο της Σοσιαλδημοκρατίας δεν έχει γερά θεμέλια. Όλα τα αλλά θα λέγαμε, είναι πιο «δεύτερα» ζητήματα.
Και μία τελευταία παρατήρηση. Η ψύχωση για οποιαδήποτε δυνατότητα επικοινωνίας ανάμεσα στο ΚΙΝΑΛ και στον ΣΥΡΙΖΑ για κοινές δράσεις δύο κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με πολιτικούς όρους παρά μόνο με ψυχαναλυτικά εργαλεία. Αυτά απασχολούν όμως το ντιβάνι του ψυχαναλυτή και όχι μια σοβαρή πολιτική σκέψη. Η αντιπαλότητα με τον ΣΥΡΙΖΑ και τα συνεχή λάθη που κάνει στην αντιπολιτευτική του τακτική, δεν μπορεί να συγκαλύπτει ούτε ότι τώρα έχουμε άλλη κυβέρνηση η οποία πρέπει να ελέγχεται, ούτε ότι ο πολιτικός διάλογος θα αφορά μόνο το πεδίο ΚΙΝΑΛ με ΝΔ, με απαγορευτικό προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση. Η σοσιαλδημοκρατία άλλωστε είναι η παράταξη των συναινέσεων και της ευρύτερης συνεννόησης και όχι των μετώπων με τις κάθετες αντιπαραθέσεις και το κομματικό μίσος.
Ο Θόδωρος Μαργαρίτης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ και της Γραμματείας της πολιτικής κίνησης ΑΝΑΝΕΩΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
