Μετά την ολοκλήρωση της απογοητευτικής συζήτησης για την πρόταση δυσπιστίας στην Bουλή, μπαίνουμε στην ευθεία προς τις εκλογές που θα καθορίσουν ποιος ή ποιοι θα αναλάβουν την ευθύνη της πορείας της χώρας, την προοπτική της ποιότητας της Δημοκρατίας μας, του Κράτους Δικαίου, ενώ θα αναδείξει το τι είδους αντίληψη επικρατεί στην κοινωνία, το πώς οι πολίτες ανασυνθέτουν τα δεδομένα της συγκυρίας και ποια αποτίμηση κάνουν στην πράξη.
Στην κατεύθυνση αυτή είναι πολιτικά ορθό να εκτιμήσουμε γεγονότα παρελθόντος και παρόντος, ώστε αυτά να αποκτήσουν πολιτική αξία χρήσης για το συλλογικό μέλλον της χώρας και να αντιμετωπισθεί ο ταχύρρυθμος πολιτικός μεταμορφισμός κομμάτων, προσώπων και των εναλλασσόμενων επικοινωνιακών παιχνιδιών που διασπείρουν σύγχυση. Ειδικότερα να αναμετρηθούμε και να διαλύσουμε πιθανές αυταπάτες που αναπτύσσονται ή καλλιεργούνται.
Ειδικά οι τελευταίες δύο κυβερνητικές περίοδοι 2015-2019 και 2019-2023 παρήγαγαν ουκ ολίγα παραδείγματα προς αποφυγή και συνιστούν αληθινές πραγματείες εκούσιων ή ακούσιων πολιτικών αυταπατών, ομολογημένων ή μη.
Όλοι πίστευαν και μερικοί συνεχίζουν να πιστεύουν, ότι οι ιδέες τους δεν είναι αυταπάτες. Ότι αυτές είναι ισχυρές γιατί είναι αληθινές, όπως έλεγε και ο γεμάτος αυταπάτες Λένιν, ότι μπορούν να επιβληθούν επί των άλλων μόνο και μόνο με την εκφορά τους, κι ότι θα έχουν παρόμοια αποτελέσματα με αυτά που είχαν οι σάλπιγγες του Ιησού του Ναυή στα τείχη της Ιεριχούς. Κι όμως οι ιδέες τους είναι και αυτές αυταπάτες τα αποτελέσματα των οποίων προκαλούν νέες πολιτικές συγχύσεις και απογοητεύσεις.
Οι αυταπάτες των τριών κύριων πολιτικών δυνάμεων έχουν ως εξής:
- α. Η αυταπάτη της ΝΔ συμπυκνώνεται στο δόγμα του κ. Μητσοτάκη «η πολιτική κυριαρχία μου είναι πορφυρογέννητο δώρο». Πρέπει να είμαι ο κυβερνήτης, γιατί μόνο εγώ εγγυώμαι την πρόοδο της χώρας. Κάτι σαν μονοκομματικός πλουραλισμός.
- β. Οι αυταπάτες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και του αρχηγού του κ. Τσίπρα αναπολούν περασμένα μεγαλεία της δικής τους διακυβέρνησης, των ομολογημένων και μη αυταπατών, ενώ στην παρούσα συγκυρία η κυβερνητική προοπτική τους περνά μέσα από τον ιδιότυπο προσεταιρισμό της υπαρκτής Κεντροαριστεράς του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και την επιβολή όρων συνύπαρξης.
- γ. Το ΠΑΣΟΚ προσπαθώντας να μην πιαστεί αιχμάλωτο και του υποκλέψουν τη δυνητική επιρροή ή τις εναπομείνασες ψήφους του, προσφεύγει σε εκκλήσεις κομματικού πατριωτισμού, άδειες ιδεολογικού και πολιτικού περιεχομένου, με πρόταγμα προς τους πολίτες να το ενισχύσουν, ώστε να είναι ισχυρό και αυτόνομο, για να επιβάλλει το σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα του, κι ότι μόνο με αυτό θα μπορούν να κυβερνούν καλά οι άλλοι και όχι με μια αφήγηση για το πως αυτό θα κυβερνά. Αυταπατάται οικτρά.
Ποιο όμως σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα μπορείς να επιβάλλεις ή να υπερασπίσεις:
- Συνεργαζόμενος με τη ΝΔ, είτε είναι ο κ. Μητσοτάκης Πρωθυπουργός, είτε οποιοσδήποτε άλλος, όταν η βασική αντίληψη αυτού του κόμματος είναι η ενίσχυση των ισχυρών του χρήματος και η πιθανή στη συνέχεια διάχυση του πλούτου; Όπου εφαρμόστηκε όμως κάτι τέτοιο, το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση των ανισοτήτων. Ποιο σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα μπορείς να επιβάλλεις ή να υπερασπίσεις με τη ΝΔ, όταν για να υλοποιήσεις τμήματα του σοσιαλδημοκρατικού σου προγράμματος πρέπει να ξηλώσεις τους μισούς νόμους (αν όχι περισσότερους) της κυβερνητικής περιόδου 2019-2023 και ενδεικτικά αναφέρουμε το πλαίσιο που αφορά τις υποκλοπές, το ΕΣΥ, τις εργασιακές σχέσεις κοκ, άρα να αναιρέσεις όλο το νομοθετικό συντηρητικό- αυταρχικό σύμπαν της κυβέρνησης Μητσοτάκη;
- Ποια όμως σοσιαλδημοκρατική επιλογή πρεσβεύει και ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος χωρίς καμία σοβαρή κριτική των πεπραγμένων του, νομίζει ότι χάνει μόνο και μόνο γιατί η πανδημία προστάτεψε τον κ. Μητσοτάκη από τις κρυμμένες επιλογές του; Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ άνοιξε την πόρτα στη ΝΔ του κ.Μητσοτάκη και ταυτόχρονα αποτελεί το «αόρατο» ανάχωμα στην παρατεταμένη αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να υπερκεράσει τη ΝΔ. Διότι η λαϊκίστικη «έφοδος στον ουρανό», με τις παρενέργειες της εξουσίας, αποκαθηλώνει την όποια εμπιστοσύνη είχε κερδίσει στη συνείδηση του πολίτη ως πιθανός εν δυνάμει αυτοδύναμος φορέας ουσιαστικής πολιτικής αλλαγής και εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης, ειδικά σε αυτή τη συγκυρία όπου είναι εμφανή τα αρνητικά δεδομένα της σημερινής κυβερνητικής πολιτικής σε πολλά πεδία.
- Ποια σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση όμως μπορεί να κάνει και το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, όταν αγνοεί βασικές παραμέτρους της υπό την ανάγκη αναδιαμόρφωσης σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής στον 21ο αιώνα; Το ισχυρό ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ προϋποθέτει ένα κόμμα με ιδεολογική πρόταση διαφορετική από αυτή των άλλων δυο. Γιατί αν έχεις ιδεολογική ταυτότητα, μόνο τότε μπορείς να απαντάς στο επίδικο δίλημμα των εκλογών, το οποίο είναι πάντα το ίδιο: Ποιος θέλεις να κυβερνήσει τη χώρα, με ποιο σχέδιο, ποιο πρόγραμμα, σε ποια προοπτική και προς όφελος ποιων ταξικών ομάδων και στρωμάτων. Με άλλα λόγια ποιο είναι το όραμα σου για την ελληνική κοινωνία και όχι μόνο ποιες είναι οι επιμέρους προτάσεις σου. Και αυτό δεν βλέπουμε ν’ απασχολεί κατ’ ελάχιστο την ηγετική του ομάδα.
Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί να δημιουργηθεί ευρύτερη προοδευτική δυναμική, να ενισχυθούν τα δημοκρατικά και μεταρρυθμιστικά στοιχεία στην ελληνική κοινωνία και να διαμορφωθεί πλειοψηφικό ρεύμα προοδευτικής κυβέρνησης, να αναπτυχθούν συνεργασίες προοπτικής, με όποιο εκλογικό σύστημα κι αν διεξάγονται οι εκλογές. Οι πολιτικές ταυτότητες δεν προσδιορίζονται με το τι και με ποιόν δεν είσαι, αλλά με το τι και ποιος είσαι. Η αποτυχία του ΠΑΣΟΚ τα τελευταία δέκα χρόνια είναι πως δεν κατάφερε να το ρωτούν ποιο είναι και όχι με ποιόν είναι. Δεν εντάσσεται κανείς σ’ ένα κόμμα για να συνεργαστεί ή να μη συνεργαστεί με το ένα ή το άλλο κόμμα, αλλά γιατί αυτό έχει την καλύτερη κυβερνητική πρόταση. Διαφορετικά η αυτονομία σου, η σοσιαλδημοκρατική προγραμματική σου ταυτότητα και οι αντιδεξιές ή αντισύριζα οριοθετήσεις, είναι μια άλλη αυταπάτη, η οποία μη απαντώντας στο ερώτημα για το όραμα σου για τις κοινωνικές ομάδες που θέλεις να εκφράσεις και το πως θα κυβερνηθεί η χώρα προς όφελος της κοινωνικής πλειοψηφίας, δεν διασφαλίζει το πολιτικό σου μέλλον. Τόσο καθαρά, απλά και τόσο δύσκολα, γιατί όταν μια αυταπάτη διαλύεται, για να μη πέσεις σε νέα, χρειάζεται πρώτα να αλλάξεις εσύ.
(Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι δρ κοινωνιολογίας- Ο Γρηγόρης Σαρίδης πρ. μέλος ΚΕ ΠΑΣΟΚ)
