Η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον έκανε γνωστή την απόφαση της Ελλάδας για την αγορά μιας μοίρας F-35. Βέβαια δεν είναι γνωστό ακόμα αν είναι προσωπική απόφαση του Πρωθυπουργού ή συμβουλή των ειδικών και καθόλα αρμοδίων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Φυσικά ότι ανακοινώθηκε η πρόθεση για αγορά, δεν σημαίνει ότι και θα γίνει, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο προγραμματισμός αφορά το τέλος της δεκαετίας.
Οι σχεδιαστικοί στόχοι για το πιο πολυσυζητημένο πολεμικό αεροσκάφος ήταν το F-35 να είναι το κορυφαίο αεροσκάφος κρούσης έως το 2040 και να είναι δεύτερο μόνο μετά το F-22 Raptor σε υπεροχή στον αέρα. Μεγαλεπήβολα σχέδια που με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, το πολεμικό αεροσκάφος να μην ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Ο λόγος τα πολλά τεχνικά προβλήματα που το κάνουν να είναι αναξιόπιστο και επισφαλές για τον χειριστή του.
Αν και τα ζητήματα ασφαλείας και τεχνικών προβλημάτων είναι απόρρητα, έχουν δει το φως τις δημοσιότητας κάποια από αυτά τα προβλήματα.
Η απότομη αυξομείωση στην πίεση του αέρα μέσα στο πιλοτήριο προκάλεσαν στους πιλότους “βασανιστικούς” πόνους στα αυτιά και τα ιγμόρεια, αναγκάζοντας δύο πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας να διακόψουν δοκιμαστικές αποστολές, σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ. Οι πιλότοι χρησιμοποιούσαν παλαιότερες εκδόσεις του F-35 και παρουσίασαν βαροτραύμα, ή τραυματισμούς στα αυτιά που σχετίζονται με τις αλλαγές στην πίεση του αέρα, «προκαλώντας απώλεια της επίγνωσης της κατάστασης κατά τη διάρκεια της πτήσης, με επιπτώσεις που διαρκούν για μήνες», σύμφωνα με το έγγραφο.
Αν και μια σχεδιαστική αλλαγή αναμενόταν να διορθώσει το πρόβλημα το 2019, ωστόσο, εξακολουθεί να είναι ένα από τα άλυτα ζητήματα που επισημάνθηκαν πριν από ένα χρόνο.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, το F-35 μπορεί να αντέξει υπερηχητικές ταχύτητες σε μεγάλα ύψη μόνο για μικρές διαδρομές πριν υποστεί μόνιμη δομική βλάβη και απώλεια των δυνατοτήτων stealth. Κατά τη διάρκεια υψηλών ταχυτήτων, η επίστρωση stealth του αεροσκάφους, η οποία το καθιστά αόρατο στα ραντάρ, είναι γνωστό ότι φουσκώνει.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν σχέδια για τη διόρθωση του προβλήματος, με το Κοινό Γραφείο Προγράμματος (JPO) του F-35 να δηλώνει στο Defense News ότι το ζήτημα έκλεισε στην κατηγορία «δεν υπάρχουν σχέδια διόρθωσης» λόγω της υπέρβασης του κόστους και του χρόνου που θα χρειαζόταν για τη διόρθωση. Αντ’ αυτού, το Πεντάγωνο έθεσε χρονικό όριο για υπερηχητική πτήση σε λιγότερο από ένα αθροιστικό λεπτό για όλα τα μοντέλα.
Παρά αυτόν τον σημαντικό περιορισμό στην ικανότητα stealth και αερομαχίας, το F-35 έχει πλεονεκτήματα έναντι των προκατόχων του στις επιθέσεις εδάφους και στη συλλογή πληροφοριών. Όμως οι χρόνοι επισκευής και το κόστος πτήσης παραμένουν ένα ζήτημα για να γίνει το F-35 το ευέλικτο όπλο για το οποίο σχεδιάστηκε.
Κάθε ώρα πτήσης κοστίζει κατά μέσο όρο 36.000 δολάρια ΗΠΑ, με τη Lockheed να ισχυρίζεται ότι μπορεί να μειώσει το κόστος στα 25.000 δολάρια ΗΠΑ, εάν το JPO της αναθέσει αποκλειστική σύμβαση συντήρησης. Συγκριτικά, το F-22 κοστίζει 22.000 δολάρια ανά ώρα πτήσης.
Σύμφωνα με την αμερικανική GAO, το F-35A, το οποίο χρησιμοποιείται από την Πολεμική Αεροπορία, θα κόστιζε 7,8 εκατ. δολάρια ΗΠΑ ανά αεροπλάνο για ένα έτος λειτουργίας, όταν για την Πολεμική Αεροπορία μιας μέσης χώρας το κόστος αυτό για να είναι επιχειρησιακά προσιτό να αγγίζει τα 3 εκατ. δολάρια το χρόνο.
Ένα ακόμα πρόβλημα που έχει γίνει γνωστό και δεν έχει επιλυθεί ακόμα βρίσκεται στην οθόνη του F-35 που τοποθετείται στο κράνος καθώς εκπέμπει μια έντονη λάμψη σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού που θα επισκιάζει την όραση του πιλότου. Ένας πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας σε αποστολή ανεφοδιασμού αέρος-αέρος πέρυσι έχασε την όραση του βυτιοφόρου καθώς πλησίαζε προς αυτό, προκαλώντας παρ’ ολίγον συντριβή. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η οθόνη έλαμπε πολύ έντονα, ακόμη και στο χαμηλότερο επίπεδο, σύμφωνα με την Air Force Times. Αν και δεν είναι γνωστό πόσο συχνό είναι το πρόβλημα, τόσο μια αναβάθμιση λογισμικού όσο και ένα νεότερο κάλυμμα κεφαλής που χρησιμοποιεί οθόνη OLED σε αντίθεση με LCD προτάθηκαν για την αντιμετώπιση του προβλήματος και αναμένεται να εφαρμοστούν πριν από το 2025.
Τέλος όσον αφορά την αξιολόγηση της ικανότητας αποστολής του F-35 αυτή βρισκόταν στο 69% στις αρχές του 2021, υπολειπόμενη του ορίου αναφοράς του 80% που έχει θέσει ο αμερικανικός στρατός, με την πρόοδο να φαίνεται ότι έχει σταματήσει.
Τον περασμένο Ιούλιο αναφέρθηκαν επτά κρίσιμες τεχνικές ελλείψεις, από τις 11 που υπήρχαν τον Ιανουάριο. Ενώ η φύση των ζητημάτων είναι απόρρητη, όλες οι υπόλοιπες ελλείψεις ανήκουν στα ζητήματα 1Β, που σημαίνει προβλήματα με «κρίσιμο αντίκτυπο στην ετοιμότητα της αποστολής».
Το πολυπόθητο F-35 δείχνει να έχει πολλές αδυναμίες, οι οποίες δεν αποκλείεται μέχρι να έρθουν στην Ελλάδα να έχουν επιλυθεί, όμως κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες από την Τουρκία, δεν αποκλείεται να γίνει η έκπληξη και αντί F-35 να αγοραστούν τελικά F-16V και F-22 Raptor.
(Ο Σπύρος Σιδέρης είναι δημοσιογράφος)
