Ποτέ άλλοτε στην ιστορία των διεθνών σχέσεων δεν είχε προεξοφληθεί σε παρόμοιο βαθμό η έκβαση μιας εν εξελίξει δύσκολης διαπραγμάτευσης αλλά και η δυναμική Ντόμινο που θα προκαλέσει.
Η διαπραγμάτευση ΗΠΑ-Ιράν επισήμως διεξάγεται στην Βιέννη στο πλαίσιο των προσπαθειών των τεσσάρων Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ συν την Γερμανία να πείσουν την Ουάσιγκτον αλλά και την Τεχεράνη να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στην Συμφωνία του 2015 για τον διεθνή έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν από την οποία το 20018 ο Τραμπ απεχώρησε.
Οι συνομιλίες είχαν αρχίσει ως διμερείς το 2013 όταν ο Ομπάμα άναψε πράσινο φως για την έναρξη μυστικών διαπραγματεύσεων με το Ιράν που διεξήχθησαν στο Ομάν.
Ανεπισήμως είναι λογικό να υποθέσουμε ότι οι δύο πλευρές συζητούν στο παρασκήνιο την πλήρη εξομάλυνση των διμερών σχέσεων και όχι μόνον.
ΗΠΑ και Ιράν συμμερίζονται την άποψη ότι οι Τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους και ο γαλαξίας των τρομοκρατικών οργανώσεων τύπου Αλ Κάιντα αποτελεί την μεγαλύτερη σημερινή απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή και την Νοτιοδυτική Ασία δηλαδή στο Αφγανιστάν – Πακιστάν
Ετσι η Σαουδική Αραβία αποκατέστησε με μεσολάβηση του Ιράκ δίαυλο επικοινωνίας με το Ιράν και μαζί με την Ιορδανία και την Αίγυπτο έκανε βήματα εξομάλυνσης με την Δαμασκό με δεδομένο ότι το καθεστώς Ασσαντ είναι ο στενότερος αν όχι ο μοναδικός σύμμαχος της Τεχεράνης στην περιοχή.
Την βαρύτητα και την σημασία της υπέρβασης της αντιπαλότητας με το Ιράν στο όνομα της αναζήτησης μιας νέας περιφερειακής σταθερότητας πιστοποιεί η αναβάθμιση των σχέσεων του Κατάρ με τις ΗΠΑ στο πρόσφατο ταξίδι του Εμίρη στην Ουάσιγκτον.
Το Κατάρ που κρατούσε ισορροπημένες σχέσεις ανάμεσα στην Σαουδική Αραβία και το Ιράν και παρέμεινε στενός σύμμαχος της Τουρκίας του Ερντογάν είναι ο κατ΄ εξοχήν σύμμαχος των ΗΠΑ που έχει στρατηγική χρησιμότητα για την νέα περιφερειακή πολιτική της Ουάσιγκτον.
Όμως οι ανακατατάξεις φέρνουν κοντά το Ισραήλ και τα Εμιράτα που για να μπορούν να συμμετέχουν στην διαμόρφωση των νέων περιφερειακών ισορροπιών έχουν πλέον, όπως άλλωστε και η Σαουδική Αραβία, να υπερβούν την αντιπαλότητα με την Τουρκία στην οποία είχαν οδηγηθεί λόγω των ηγεμονικών περιφερειακών φιλοδοξιών του Ερντογάν.
Το Ισραήλ δεν έχει κανένα λόγο να συντηρεί ανοικτό ένα δεύτερο μέτωπο που θα επιτρέπει στην Τεχεράνη να ασκεί μια ηγεμονική πρωτοκαθεδρία στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο, Σιιτικό αλλά και Σουνιτικό.
Το Τελ Αβίβ διαφωνεί με το άνοιγμα Μπάιντεν προς το Ιράν αλλά δεν πρόκειται αυτή την φορά να εναντιωθεί με κάθε δυνατό μέσο όπως είχε πράξει ο Νετανιάχου στην περίοδο 2013-15 προκαλώντας την οργή της κυβέρνησης Ομπάμα.
Εκ των πραγμάτων όποιες και αν ήταν οι τακτικές συμπλεύσεις Αγκυρας-Τεχεράνης τα τελευταία χρόνια στο νέο υπό ανάδυση τοπίο η εμπλοκή της Τουρκίας στις συγκρούσεις της περιοχής και κυρίως στην Συρία λειτουργεί ως εξισορρόπηση της εμβέλειας του Ιράν.
Στα παραπάνω , αλλά και σε σχέση με την Αίγυπτο, υπάρχει μια σοβαρή υποθήκη πως μπορεί να χαλαρώσει το αντιτουρκικό μέτωπο στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή χωρίς ο Ερντογάν να σταματήσει να στηρίζει την Μουσουλμανική Αδελφότητα και την Χαμάς.
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος- διεθνολόγος)
