Η Προεδρία Τραμπ έκλεισε με ένα τρόπο που αντικειμενικά διευκολύνει τον Μπάιντεν.
Η επίθεση στο Καπιτώλιο άφησε εμβρόντητο τον πλανήτη και δημιούργησε κύμα ανακούφισης εν όψει της σημερινής αλλαγής στον Λευκό Οίκο.
Η κοινή αίσθηση είναι ότι τουλάχιστον χειρότερα αποκλείεται να είναι. Η βαλίτσα με τα πυρηνικά θα είναι στα χέρια ενός έμπειρου σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και όχι ενός ανισόρροπου που λέγεται ότι ερωτοτροπούσε με την σκέψη να επιτεθεί στο Ιράν. Οι ΗΠΑ θα επιστρέψουν στην Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, ενώ αμέσως θα ακυρωθεί η κατασκευή του μεγάλου πετρελαϊκού αγωγού XL που έχει προκαλέσει την κατακραυγή των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Οι παραδοσιακές ευρωατλαντικές σχέσεις σε ένα βαθμό θα αποκατασταθούν . Μιας μορφής κανονικότητα στις διεθνείς σχέσεις θα αποκατασταθεί. Οι σχέσεις με τους διεθνείς Οργανισμούς, τον ΟΗΕ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ( ΠΟΥ) και άλλους θα αποκατασταθούν. Η επιστροφή στην πολιτική Ομπάμα σε σχέση με το πυρηνικό Πρόγραμμα του Ιράν, το Παλαιστινιακό, τις σχέσεις με την Κούβα θα είναι ένα πρώτο crash test για την διάθεση του νέου Προέδρου να ακυρώσει ακραίες επιλογές του προκατόχου του. Οι σχέσεις με την Κίνα και την Ρωσία θα παραμείνουν ανταγωνιστικές χωρίς όμως το απρόβλεπτο που συνόδευε την στάση του Τραμπ. Είναι σημαντικό ότι με την αποχώρηση του Τραμπ αντιδραστικές, ακραία εθνικιστικές και ξενόφοβες δυνάμεις που ενισχύθηκαν στο εσωτερικό της ΕΕ χάνουν ένα βασικό υποστηρικτή τους, που αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση.
Στο εσωτερικό των ΗΠΑ o Μπάιντεν δηλώνει ότι θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και θα κλείσει τα τεράστια ρήγματα – προϋπάρχοντα που επί Τραμπ μεγεθύνθηκαν – στον τομέα των ανισοτήτων, φυλετικών, οικονομικών, πολιτισμικών. Πάνω σε αυτές οικοδόμησε ο Τραμπ την ανθεκτική , παρά την ήττα του, κοινωνικοπολιτική συμμαχία του κακού. Η αντιμετώπιση της πανδημίας θα αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα, το μεταναστευτικό θα έχει πιο ανθρωπιστική μεταχείριση , το φυλετικό μίσος που τροφοδοτούσε η «λευκή υπεροχή» θα μετριαστεί. Έχοντας κερδίσει και την Γερουσία μετά την διπλή εκλογή των δυο δημοκρατικών γερουσιαστών στην Πολιτεία της Γεωργίας ο Μπάιντεν έχει πλέον την πλειοψηφία και στα δύο σώματα. Μπορεί πλέον να εφαρμόσει το πρόγραμμα του, να σκεφτεί πως θα αντιμετωπίσει την υπερσυντηρητική πλειοψηφία του Ανωτάτου Δικαστηρίου που του κληροδότησε ο Τραμπ.
Στον τομέα της αντιμετώπισης των ανισοτήτων, λοιπόν, θα δοκιμαστεί και τελικά θα κριθεί ο Μπάιντεν . Αυτός είναι ο σκληρός πυρήνας της πολιτικής. Τυπικός εκπρόσωπος της κεντρώας πτέρυγας των Δημοκρατικών και του establishment συμμάχησε με την αριστερή πτέρυγα του κόμματος και τον Μπέρνι Σάντερς. Χωρίς αυτή την συμμαχία δεν θα κέρδιζε την Προεδρία και είναι γεγονός ότι μέχρι στιγμής τίμησε αυτή την συμμαχία περιλαμβάνοντας αρκετές ριζοσπαστικές προτάσεις στο πιο προωθημένο πρόγραμμα που παρουσίασαν οι Δημοκρατικοί τα τελευταία πολλά χρόνια. Όμως οι φωνές που τον καλούν να πάρει καθαρές αποστάσεις από την προοδευτική πτέρυγα του κόμματός του και να γυρίσει στην πεπατημένη πληθαίνουν, ενώ οι περισσότερες επιλογές προσώπων που έκανε ενίσχυσαν τον σκεπτικισμό προοδευτικών δημοκρατικών. Η επιφύλαξη πλατιών λαϊκών στρωμάτων απέναντι στην Wall Street και τους εκπροσώπους της στην Ουάσιγκτον μπορεί αυτή τη φορά να μην τα οδήγησε στην κάλπη του Τραμπ, παραμένει όμως και είναι βέβαιο ότι θα εκφραστεί αν διαψευστούν οι προσδοκίες τους. Το ίδιο ισχύει και για τις μειονότητες και τα διάφορα κινήματα για τα δικαιώματα που ενεργοποιήθηκαν στην κοινή προσπάθεια για την ήττα του Τραμπ.
Τέλος, μια αναφορά στην Ελλάδα. Είναι θετικό ότι μετά την αρχική ευφορία ορισμένων για θεαματική αλλαγή της Αμερικάνικης πολιτικής απέναντι στην Ελλάδα και την Τουρκία άρχισαν να επικρατούν πιο προσγειωμένες εκτιμήσεις. Μπορούμε να περιμένουμε μια πιο αυστηρή αντιμετώπιση του Ερντογάν κυρίως στο βαθμό που αυτός θα θίξει κατ εξακολούθηση αμερικάνικα και νατοϊκά συμφέροντα . Η περίπτωση των S 400 είναι χαρακτηριστική. Όμως η Τουρκία δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί με τρόπο που θα διευκολύνει την περαιτέρω απομάκρυνση της από την Δύση διευκολύνοντας έτσι τον προσανατολισμό της προς στην Ρωσία. Αυτή ήταν και η ουσία διαρροής κύκλων του νέου Προέδρου . Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα συνεχιστεί η πίεση για διάλογο και ειρηνική επίλυση των διαφορών. και δεν αποκλείεται μπροστά στα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Αμερική με τον Ασιατικό γίγαντα , στην περιοχή μας να αφήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στην ΕΕ και πρακτικά στην Γερμανία.
Ο Μπάιντεν βρέθηκε στην Προεδρία από μια χιονοστιβάδα απρόβλεπτων συγκυριών, με πρώτη την πανδημία. Πήρε ψήφο ανάγκης για να ηττηθεί ο Τραμπ. Δεν αποκλείεται να αποδείξει ότι ήταν και σωστή λύση. Ο καιρός θα δείξει.
Ο Νίκος Μπίστης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
