Άλμα καταγράφει το τελευταίο 24ωρο η τιμή του πετρελαίου με φόντο τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, αλλά και το σενάριο που θέλει το Ισραήλ να ετοιμάζει χτύπημα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν ως απάντηση στην πυραυλική επίθεση της Τεχεράνης.
Οι ανησυχίες εντάθηκαν καθώς ο Λευκός Οίκος έσπευσε να εκφράσει την αντίθεσή του σε μια επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο χτυπήματος στις πετρελαϊκές υποδομές του. Συγκεκριμένα, όταν ο Τζο Μπάιντεν ρωτήθηκε για πιθανό πλήγμα του Ισραήλ σε διυλιστήρια του Ιράν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε πως «το συζητάμε».
Η εν λόγω δήλωση έβαλε «φωτιά» στις αγορές πετρελαίου. Την Παρασκευή, το βαρέλι διαπραγματεύεται πάνω από τα 78 δολάρια προσεγγίζοντας τα 79 δολάρια. Μια εβδομάδα νωρίτερα η τιμή δεν ξεπερνούσε τα 70 δολάρια ενώ το μεσημέρι της Παρασκευής το Μπρεντ κινείται στα 78,8 δολάρια, καταγράφοντας μια άνοδο περίπου 10%.
Σύμφωνα με αναλυτές της Citigroup, ένα ισχυρό πλήγμα του Ισραήλ στις ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις θα μπορούσε να στοιχίσει έως και 1,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως από την αγορά. Εάν το χτύπημα είναι η μικρότερο η ζημιά θα μπορούσε να περιοριστεί έως και στα 450.000 βαρέλια.
Σε περίπτωση σημαντικού πλήγματος στην ιρανική παραγωγή, προειδοποιούν αναλυτές της Goldman Sachs, η τιμή πετρελαίου θα μπορούσε να αυξηθεί ακόμη και κατά 20 δολάρια το βαρέλι. Η ζημιά, κατά τους ίδιους αναλυτές, θα μπορούσε να περιοριστεί – περίπου σε άνοδο 10 δολαρίων – σε περίπτωση που η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ενισχύσουν τη δική τους παραγωγή. Για τη UBS το βασικό σενάριο είναι άνοδος τιμής στα 87 δολάρια το βαρέλι, χωρίς όμως να αποκλείει και ακόμη μεγαλύτερη αύξηση στο ενδεχόμενο ισχυρότερου πλήγματος. Αντίστοιχη είναι και η εκτίμηση της ClearView Energy.
Η παραγωγή του Ιράν και ο έλεγχος των Στενών του Ορμούζ
Το Ιράν συγκαταλέγεται στις πέντε χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου. Είναι μέλος του ΟΠΕΚ και η παραγωγή του ανέρχεται σε 3,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ένα μέγεθος που αντιστοιχεί στο 3% της παγκόσμιας παραγωγής.
Παράλληλα ελέγχει σε σημαντικό βαθμό τη βασικό οδό διακίνησης του «μαύρου χρυσού», τα Στενά του Ορμούζ, του πορθμού που αποτελεί το μοναδικό θαλάσσιο πέρασμα του κόλπου. Από αυτό περνάει περίπου το 25% με 30% της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου. Στο παρελθόν αξιωματούχοι της Τεχεράνης έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αξιοποιηθεί αυτός ο έλεγχος ως «αντίποινα» σε μια επίθεση κατά του Ιράν. Σε αυτό το σενάριο – κατά πολλούς το χειρότερο καθώς θα μπορούσε να «πνίξει» τις εξαγωγές από τη Μέση Ανατολή – οι αναλυτές της ClearView εκτιμούν πως η τιμή του πετρελαίου θα μπορούσε να ξεπεράσει ακόμη και τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Ο Φιλ Φλιν, ανώτερος αναλυτής της Price Futures Group, μιλώντας για ένα πιθανό χτύπημα του Ισραήλ στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, σημείωσε στο Reuters πως «αυτό θα δοκιμάσει πραγματικά την αντοχή της αγοράς, επειδή μέχρι τώρα ο κίνδυνος για την προσφορά είχε υποβαθμιστεί, καθώς δεν υπήρξε διακοπή». «Οπότε αυτό θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι», τόνισε.
«Η εντεινόμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή προκαλεί σημαντική ανησυχία για την προσφορά στην παγκόσμια αγορά αργού», σημείωσε από την πλευρά του ο επικεφαλής οικονομολόγος της Rystad Energy, Κλαούντιο Γκαλιμπέρτι, σε σχετική έκθεσή του και πρόσθεσε: «Η πιθανότητα διακοπής του εφοδιασμού – ιδιαίτερα, αλλά όχι αποκλειστικά από το Ιράν – αυξάνεται καθώς εντείνονται οι μάχες». Ορισμένοι αναλυτές κάνουν λόγο και για ένα ακόμη πιο ακραίο σενάριο: «Το Ιράν θα μπορούσε ακόμη και να επιτεθεί σε πετρελαϊκές υποδομές της Σαουδικής Αραβίας, όπως είχε κάνει το 2019», δήλωσε ο Άσλεϊ Κέλτι της Panmure Gordon.
Οι ΗΠΑ αυξάνουν τα αποθέματά τους
Την ίδια στιγμή, οι ΗΠΑ φροντίζουν να ενισχύσουν τα αποθέματά τους. Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν την Τετάρτη από την επίσημη αμερικανική αρχή, τα αποθέματα αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 3,9 εκατομμύρια βαρέλια στα 417 εκατομμύρια βαρέλια στις 27 Σεπτεμβρίου. Με την κίνησή τους οι ΗΠΑ στέλνουν ένα μήνυμα στις αγορές πως υπάρχουν τα αναγκαία αποθέματα για να αντισταθμίσουν μια πιθανή κρίση στην παραγωγή. «Η διόγκωση των αποθεμάτων στις ΗΠΑ ενισχύει τα στοιχεία ότι η αγορά είναι καλά εφοδιασμένη και μπορεί να αντέξει τυχόν αναταραχές», ανέφεραν σε σημείωμά τους αναλυτές της ANZ.
