Η πανδημία αφήνει άνεργους τους νέους, με τις κύριες ευθύνες να τις έχει η πολιτεία που δεν έχει ένα συνεκτικό σχέδιο απασχόλησης, αλλά φαίνεται να πλήττει διπλά την τρίτη ηλικία:
Αφενός υγειονομικά, καθώς οι ηλικιωμένοι είναι και οι πλέον ευάλωτοι στον κορονοϊό και, αφετέρου, συνταξιοδοτικά.
Μέσα στhν πανδημία (2020) η συνταξιοδοτική δαπάνη εκτινάχθηκε στα ύψη, φτάνοντας 17,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδας (ΤτΕ). Αυτό οφείλεται, κυρίως, στην καταβύθιση του Εθνικού Προϊόντος, καθώς την προηγούμενη χρονιά είχαμε (επίσημα) ύφεση άνω του 10% (ΑΕΠ κοντά στα 163 δις ευρώ).
Από την άλλη, λόγω ακριβώς της μείωσης των ευκαιριών εργασίας (ανεργία) και των δύσκολων συνθηκών μετακίνησης (μέσα μαζικής μεταφοράς) και εργασίας (συγχρωτισμός, εργασιακοί χώροι διασποράς του κορονοϊού κ.α.), πάρα πολλοί συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν χρόνιες παθήσεις (σάκχαρο, καρδιακά προβλήματα, υπέρβαροι κ.α.) αποσύρθηκαν. Και είτε κατέφυγαν στη σύνταξη, είτε δηλώνουν απροθυμία να εργαστούν (καταγράφονται πλέον από την Στατιστική Υπηρεσία σαν άεργοι-μη εργατικό δυναμικό).
Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Μαΐου πέρυσι μειώθηκε το εργατικό δυναμικό (εργαζόμενοι συν άνεργοι) κατά περισσότερα από 240.000 άτομα.
Την ίδια στιγμή όμως και καθώς η συνταξιοδοτικό δαπάνη, ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξανόταν (ακριβώς λόγω μείωσης του Εθνικού Προϊόντος), θα έπρεπε να αυξηθούν και τα ποσά που κατευθύνονται για συντάξεις. Υπό την προϋπόθεση ότι ο ΕΦΚΑ θα εκκαθάριζε όλες τις αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Αν λοιπόν ήμασταν μια κανονική πολιτεία και ελάμβαναν πλήρεις συντάξεις 175.000 που έχουν αιτηθεί κύρια, επικουρική και εφάπαξ στον ΕΦΚΑ και το επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ, συν άλλους 265.000 που περιμένουν μόνο επικουρική ή άλλες συμπληρωματικές παροχές (σ.σ. στο σύνολο υπάρχουν 440.000 αίτησης για την λήψη διαφόρων παροχών από το Ασφαλιστικό Σύστημα) , ο ΕΦΚΑ θα δαπανούσε κάθε χρόνο επιπλέον 1,8 δις ευρώ. (Μέσες ετήσιες αποδοχές 12.000 ευρώ για κάθε συνταξιούχο, μείον οι προσωρινές συντάξεις σε 35.000 εξ αυτών, με μέσες ετήσιες αποδοχές 6.000 €).
Κοντολογίς η συνολική-ετήσια συνταξιοδοτική δαπάνη δεν είναι, σύμφωνα με την ΤτΕ στα 28,7 δις ευρώ (ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γ.Στουρνάρα, στο 2ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης στις 11/2/21), αλλά 30,5 δις. Και το έλλειμμα από 17,7% του ΑΕΠ θα εκτινασσόταν στο δυσθεώρητο 18,7% του ΑΕΠ.
Βεβαίως αυτά τα χρήματα θα αποδοθούν κάποια στιγμή σαν καθυστερούμενα, ωστόσο τώρα δεν εγγράφονται στο έλλειμμα. Αποτελούν δηλαδή ένα κρυφό χρέος του ΕΦΚΑ προς του εισφέροντες-εν δυνάμει συνταξιούχους και απλώς τώρα η κυβέρνηση κλωτσάει το τενεκεδάκι προς τα κάτω…
Να σημειωθεί ότι η χώρα έχει δεσμευτεί έναντι των δανειστών (μνημόνια) για συνολική (από τα έσοδα των ταμείων και την κρατική επιχορήγηση) συνταξιοδοτική δαπάνη στο 16,3% του ΑΕΠ. Ενώ τα προ της πανδημικές στοιχεία με: α/την μικρή, αλλά θετική, οικονομική μεγέθυνση, β/ την αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης και γ/την καθήλωση των αποδοχών, η συνταξιοδοτικά δαπάνη περιοριζόταν στα 12,5% του ΑΕΠ το 2060. Από τα πιο μικρά ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Με την πανδημία ωστόσο κατακρημνίστηκε το ΑΕΠ, ενώ για να φτάσουμε στα οικονομικά επίπεδα του 2019, θα χρειαστούν περισσότερα από δύο χρόνια ακόμη (μέσα του 2023).
Κατά συνέπεια, ο κορονοϊός και η πανδημία πλήττουν σοβαρά και το συνταξιοδοτικό. Η πτώση του ΑΕΠ, η πρόωρη συνταξιοδότηση που προκάλεσαν η ανεργία και οι υγειονομικοί κίνδυνοι (ευάλωτα άτομα), στρώνουν το έδαφος για νέες παρεμβάσεις στις συντάξεις.
Απλώς, το γεγονός ότι 175.000 συμπολίτες μας δεν λαμβάνουν κανονικές συντάξεις (χωρίς να μιλάμε για επικουρικές, εφάπαξ κ.λπ.), μεταθέτει τις σκληρές αποφάσεις για μετά τις εκλογές.
