Τελικά, ύστερα από «εξυγιαντικές» οικονομικές πολιτικές που διαρκούν εδώ 15 χρόνια, σχεδόν μια γενιά, τα μόνα ταμεία που είναι γεμάτα είναι του Δημόσιου και των ολιγοπωλίων στα τρόφιμα, στις τράπεζες και στην ενέργεια.
Το 2024 το πλεόνασμα του προϋπολογισμού έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη, στα 9 δισ. ευρώ (άνω του 3,7% του ΑΕΠ), έναντι στόχου έως 5 δισ. ευρώ (ώστε να πληρώσουμε τα χρέη μέχρι το 2010, αλλά και όσα δημιουργήθηκαν – από τη Ν.Δ. ξανά, την περίοδο 2020-2022 μέσα στην πανδημία).
Την ίδια στιγμή, οι μεγάλες εταιρείες αναμένεται ότι θα μοιράσουν (μη επενδυόμενα) κέρδη-μερίσματα άνω των 6 δισ. ευρώ, ποσά που θα φορολογηθούν με 5%, όταν η αναπροσαρμογή των 50 ευρώ μεικτά που «τρέχει» από χθες (1/4) στους βασικούς μισθούς, θα φορολογηθεί με 22% (λόγω μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας).
Στέγνωσε η αγορά
Αποτέλεσμα αυτών είναι να στεγνώσει η αγορά, εκτός ίσως από τους κατά κανόνα φοροδιαφεύγοντες, οι οποίοι έχουν σχεδόν ολόκληρο τον τζίρο σαν καθαρό κέρδος και μπορούν να κινηθούν άνετα.
Η αγορά έχει «στεγνώσει» γιατί:
- Υπάρχει υπερφορολόγηση, όχι μόνο για να βγουν τα θηριώδη πλεονάσματα του 2,1% του ΑΕΠ, τα οποία θα είναι μόνιμα μέχρι το χρέος να περιοριστεί κάτω του 100% του ΑΕΠ, αλλά γιατί ο φορολογικός οίστρος της κυβέρνησης σχεδόν διπλασίασε την κακή αυτή δέσμευση.
- Το έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών, κάτι που επιτρέπει τη μεταφορά στην αλλοδαπή έως και 19 δισ. ευρώ το χρόνο (2024) για πρώτες ύλες, μηχανήματα και αγαθά.
- Τις χαμηλές άμεσες ξένες επενδύσεις που δεν αναπληρώνουν τις παραπάνω σημαντικές απώλειες, κυρίως από το εμπορικό έλλειμμα.
- Την επιλογή των τραπεζών να δανείζουν επιχειρήσεις στο εξωτερικό, όπου είναι ανταγωνιστικές στα επιτόκια, καθώς προσφέρουν (ολιγοπωλιακή διάρθρωση) εξευτελιστικά επιτόκια στους εγχώριους καταθέτες. Χρήματα που λείπουν από τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Κρατούσαν τα πλεονάσματα
Τα εν λόγω πλεονάσματα του προϋπολογισμού, η κυβέρνηση δεν τα διέθεσε, τουλάχιστον εν μέρει, σε εκείνους που έχουν ανάγκη (άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι κ.ά.) τα περασμένα Χριστούγεννα. Οχυρωμένη πίσω από τη θέση ότι οι δαπάνες του προϋπολογισμού δεν μπορούν να αυξηθούν, έναντι του 2024, πέραν του 3,7% (ντιρεκτίβα Βρυξελλών).
Η αλήθεια είναι ότι κρατούσε «μαξιλαράκι» παροχών για το επόμενο – προεκλογικό – έτος (2026), αλλά η δημοσκοπική καθίζηση ως αποτέλεσμα της επιβολής τεκμηρίων στους ελεύθερους επαγγελματίες, αναδρομικά μάλιστα από την 1η Ιανουαρίου 2023, κάτι που απέδωσε 500 εκατ. ευρώ και η μη επίδοση «επιταγής ακρίβειας» στις ευαίσθητες οικονομικά κατηγορίες που περιγράψαμε (άνεργοι, χαμηλοσυνταξιούχοι), σε συνδυασμό με το έγκλημα των Τεμπών έφερε τη δημοσκοπική θρυαλλίδα.
Και όταν μια κυβέρνηση, ακόμη και όταν διατηρεί διψήφια διαφορά από το δεύτερο κόμμα, έχει ποσοστά… αξιωματικής αντιπολίτευσης (π.χ. 22%), τότε οι πιέσεις («Δώσε») πολλαπλασιάζονται. Έτσι, προκειμένου να «σταθεροποιηθεί» το Μαξίμου, άρχισε το «δόσιμο».
Και είναι… φυσικό το «δόσιμο» να αρχίσει από τους στρατιωτικούς, καθώς από τα χέρια τους (και τις τυπικές υπογραφές τους) θα περάσουν δισεκατομμύρια στρατιωτικών εξοπλισμών τα επόμενα χρόνια (ρήτρα διαφυγής 2% του ΑΕΠ ή έως 5 δισ. ευρώ τον χρόνο!), ενώ υπάρχει πενία μόνιμων φαντάρων λόγω αμοιβών και συνθηκών.
Ντόμινο
Το κυβερνητικό επιτελείο πίστευε ότι το «δόσιμο» δεν θα πάρει χαρακτήρα ντόμινο προς άλλες επαγγελματικές κατηγορίες και ότι τα… πλήθη θα μείνουν πειθήνια όπως μέχρι τώρα. Εδώ και 6 χρόνια…
Ο κόσμος, όμως, έπαψε να ελπίζει ότι κάτι γίνεται και θα έχει λαμβάνειν στο προσεχές μέλλον. Ότι θα υπάρχουν και αύριο (οι ίδιοι κυβερνήτες), άρα θα υπάρξουν διορθώσεις και προοπτική.
Ύστερα από 15 χρόνια Μνημόνια, διαθέσιμο εισόδημα κάτω 2010, προ-τελευταίοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πάνω μόνο από την Βουλγαρία, ενώ παραμείνουμε πρώτοι στη φοροδιαφυγή [σ.σ. δαπανούμε 150 δισ., ενώ δηλώνουμε εισόδημα 90 δισ.], διεθνή αστάθεια γύρω μας με νέο «σερίφη» στον κόσμο να αρπάζει ό,τι μπορεί από Ουκρανία και Γροιλανδία και να επιβάλλει δασμούς ώστε να συγκεντρώσει τα κεφάλαια ολοκλήρου του κόσμου, υπάρχει η αίσθηση της ματαιότητας. Αν όχι της συντέλειας του (οικονομικού) κόσμου που γνωρίζαμε.
Τώρα φαίνεται να επικρατούν συνθήκες κατάρρευσης κάθε βεβαιότητας, άρα εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν, αλλά το «δόσιμο» δεν μπορεί να συνεχιστεί για δύο χρόνια μέχρι την τυπική ολοκλήρωση της τετραετίας το καλοκαίρι του 2027. Θα ανακοπεί νωρίτερα. Ο πειθαναγκασμός Μητσοτάκη έληξε. Μένουν λίγα «δοσίματα» και πολλές υποσχέσεις μέχρι τις πρόωρες εκλογές.
