Καμπανάκι για το ενδεχόμενο επαναφοράς 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο κρούει ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθηγητής Ιωάννης Τσουκαλάς.
Συγκεκριμένα, κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίες έκθεσης του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ο κ. Τσουκαλάς ανέφερε πως «θα ήταν λάθος να γίνουν τέτοιες παρεμβάσεις, γιατί μας ξαναβάζουν στη διαδικασία που μας έβαλε στην κρίση». Και τόνισε ότι πρέπει «να μη χάσουμε τη σταθερότητα που έχουμε επιτύχει, γιατί τα προβλήματα (που συσσωρεύονται στην Ευρώπη) θα έρθουν και σε εμάς».
Ο κ. Τσουκαλάς υπογράμμισε πως η ρήτρα διαφυγής αφορά μόνο δαπάνες για αμυντικά προγράμματα και εξοπλισμούς, διευκρινίζοντας ότι «δημοσιονομικός χώρος για παροχές ανοίγει μόνο με υπέρβαση φορολογικών εσόδων» όπως πέρυσι που έφτασε στα 2 δισ. ευρώ. Αντιθέτως, δημοσιονομικός χώρος δεν ανοίγει με εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής, πλην «μόνο αν θέλουμε να αυξήσουμε τις αμυντικές δαπάνες πάνω από 3% του ΑΕΠ».
Όσον αφορά το πλεόνασμα τόνισε πως δεν αποκλείεται να ξεπεράσει το 3,5% του ΑΕΠ.
Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας σήμερα
Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση, «η ελληνική οικονομία έχει χτίσει ένα συμπαγές τείχος οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας, συνεχίζοντας και κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024 την σταθερή πορεία βελτίωσης των μακροοικονομικών και δημοσιονομικών μεγεθών».
Όμως, «κλειδί» παραμένουν οι επενδύσεις και η παραγωγικότητα με έμφαση σε εξαγωγικούς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας».
Η ελληνική οικονομία το 2024 κατέγραψε υπερδιπλάσιο ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με την ευρωζώνη, καθώς το ΑΕΠ της Ελλάδας συνολικά για το έτος αυξήθηκε κατά 2,3%, ενώ παρουσίασε αύξηση 2,6% το τέταρτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2023, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Σε αυτήν τη σημαντικά θετική επίδοση του ΑΕΠ συνετέλεσαν η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (3,6% συνολικά, 5,9% για υπηρεσίες και 1,6% για αγαθά) και η αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 9,0%. Η ιδιωτική κατανάλωση παρουσίασε μικρή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης καταγράφοντας 0,8% ετησίως για το τέταρτο τρίμηνο του 2024, ενώ για το 2024 συνολικά εξακολουθεί να παρουσιάζει ανθεκτικότητα με τον ρυθμό αύξησης να καταγράφεται στο 2,1%. Αρνητική ήταν η συμβολή της δημόσιας κατανάλωσης (-3,4%) και των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών (αύξηση 2,4% συνολικά).
Ο οίκος Moody’s, ο τελευταίος από τους τρεις μεγάλους οίκους αξιολόγησης, αναβάθμισε το αξιόχρεο της χώρας στην κατηγορία της επενδυτικής βαθμίδας, ενώ είχε προηγηθεί η αναβάθμιση εντός της επενδυτικής βαθμίδας από τους οίκους Scope και DBRS. Οι αναβαθμίσεις του αξιόχρεου της Ελλάδας δημιουργούν ευνοϊκότερες συνθήκες χρηματοδότησης για το σύνολο της εθνικής οικονομίας.
Οι επενδύσεις και η παραγωγικότητα με έμφαση σε εξαγωγικούς τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας σε συνδυασμό με επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας αποτελούν τον μοχλό για την βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο παρουσιάζει επιδείνωση για το 2024, και την ταχύτερη σύγκλιση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών προς τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Περίπου 2 δισ. Ευρώ ο δημοσιονομικός χώρος για πιθανές παρεμβάσεις
Όσον αφορά τη δυνατότητα για ελαφρύνσεις και μειώσεις φόρων ο επικεφαλής του Γραφείου, καθηγητής Ιωάννης Τσουκαλάς εκτίμησε ότι με βάση την υπεραπόδοση της οικονομίας για το 2024 και ειδικότερα την καλύτερη του αναμενόμενου απόδοση των φορολογικών εσόδων, δημιουργείται ένας δημοσιονομικός χώρος της τάξης των 2 δισ. ευρώ για ελαφρύνσεις και μέτρα ενίσχυσης.
Προειδοποίησε βέβαια ότι τα μέτρα που θα επιλεγούν θα πρέπει να είναι στη σωστή κατεύθυνση και να μην θυμίζουν τις «παροχές» που είχαμε την περασμένη 10ετία που μας οδήγησαν στην πολυετή κρίση της οικονομίας.
Προειδοποίηση για τις συνέπειες από τους δασμούς Τραμπ
Highlight στην Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή οι Άμεσες Επιπτώσεις της Αναμενόμενης Νέας Δασμολογικής Πολιτικής των ΗΠΑ στις Ελληνικές Εξαγωγές Χάλυβα και Αλουμινίου, εξεταζόμενες με βάση ένα ανάλογο «πείραμα επιβολής δασμών» που έγινε το 2018 και περιελάμβανε μια παρόμοια μεταβολή στη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, με επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% στις εισαγωγές αλουμινίου (καταργήθηκαν το 2021).
Οι κλάδοι χάλυβα και σιδήρου, και αλουμινίου αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της βαριάς βιομηχανίας της χώρας μας, με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους κλάδους αυτούς να αποτελούν σημαντικούς εργοδότες στην Ελληνική οικονομία. Ο κλάδος του αλουμινίου, ειδικότερα, χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό εξωστρέφειας και περιλαμβάνει μεγάλες βιομηχανικές μονάδες έντασης κεφαλαίου για την παραγωγή πρώτης ύλης καθώς και μικρές βιοτεχνίες έντασης εργασίας που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή και τοποθέτηση οικοδομικών προϊόντων από αλουμίνιο.
Η επιβολή δασμού 25% στις εισαγωγές των ΗΠΑ το 2018 συνδέεται με μια σχετικά υψηλή ευαισθησία των ελληνικών εξαγωγών σιδήρου και χάλυβα στις ΗΠΑ στην αύξηση των δασμών κατά 25% στη χώρα αυτή. Αυτή η ευαισθησία δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι ο κλάδος δεν είχε την ευελιξία στην επέκταση σε νέες ή υπάρχουσες εξαγωγικές αγορές. Από την άλλη μεριά, η επιβολή δασμού 10% από τις ΗΠΑ στο αλουμίνιο το 2018 δεν είχε επιπτώσεις στις Ελληνικές εξαγωγές αλουμινίου στη χώρα αυτή.
Συμπερασματικά, με βάση το «πείραμα» του 2018 της επιβολής 25% δασμού στις εισαγωγές χάλυβα και σιδήρου και κατά 10% στις εισαγωγές αλουμινίου, οι Ελληνικές εξαγωγές χάλυβα και σιδήρου στις ΗΠΑ ήταν πιο ευαίσθητες σε σχέση με τις εξαγωγές αλουμινίου. Το διαφορετικό μέγεθος του δασμού θα μπορούσε να αποτελεί μία εξήγηση για τη διαφορετική αυτή επίπτωση. Η επίπτωση του δασμού 10% στο αλουμίνιο το 2018 δεν φαίνεται να επηρέασε τις Ελληνικές εξαγωγές αλουμινίου, υποδηλώνοντας ότι οι Ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις αλουμινίου ήταν το 2018 σε θέση να αντεπεξέλθουν με επιτυχία. Τέλος, Ελληνικές εξαγωγές ενδιάμεσων προϊόντων προς την ΕΕ-27, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τελικών προϊόντων που εξάγονται από την ΕΕ-27 προς τις ΗΠΑ, ενδέχεται να επηρεαστούν αρνητικά από τη νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Καλή η απόδοση των εισπράξεων
Η έκθεση τονίζει και την καλή απόδοση της φορολογικής διοίκησης στην είσπραξη των δημοσίων εσόδων. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιεί το δείκτη του Κενού Είσπραξης Οφειλών προς τη Φορολογική Διοίκηση, το οποίο μετρά τη διαφορά ανάμεσα στη φορολογική επιβάρυνση που επιβάλλεται στους φορολογούμενους και το βάρος που εκείνοι τελικά αναλαμβάνουν. Όπως σημειώνει, το κενό διαμορφώθηκε το 2024 στο 0,8%, αγγίζοντας το χαμηλότερο ποσοστό από το 2000 και αντανακλώντας την ενίσχυση της εισπρακτικής απόδοσης της Φορολογικής Διοίκησης. Το ποσοστό αυτό προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ του “μέσου φορολογικού συντελεστή”, ο οποίος ορίζεται ως το σύνολο του απαιτητού ποσού από τη Φορολογική Διοίκηση εντός του έτους προς το ΑΕΠ, και του “αποτελεσματικού φορολογικού συντελεστή”, ο οποίος ορίζεται ως το σύνολο των εισπράξεων της Φορολογικής Διοίκησης εντός του έτους προς το ΑΕΠ. Η εξέλιξη του Κενού Είσπραξης είναι καθοριστικός παράγοντας για την πορεία του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, όπως αυτό συσσωρεύεται με την πάροδο των ετών μέχρι να αγγίξει τα 106,3 δισ. ευρώ το 2024.
Διευκρινίζεται πως το μεγαλύτερο μέρος του Κενού Είσπραξης σε όλα τα έτη της περιόδου 2000-2024 πηγάζει από τις μη φορολογικές οφειλές και τα πρόστιμα (57,3% κατά μέσο όρο). Έπονται οι έμμεσοι φόροι με μέσο ποσοστό συμμετοχής 24,3%, ενώ τη μικρότερη συμμετοχή στη διαμόρφωση του Κενού Είσπραξης έχουν οι άμεσοι φόροι.
Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση ΕΔΩ.
