Ενώπιον μιας νέας ταξικής διαίρεσης μεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών ανεξαρτήτως εσόδων φαίνεται ότι οδεύει η κοινωνία.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της ALCO για λογαριασμό της ΓΣΕΕ, οι ενοικιαστές-εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα μεταξύ 41 και 50 ετών, δηλαδή όσοι δυνητικά έχουν παιδιά και υποχρεώσεις, δαπανούν το 32% του εισοδήματός τους για κατοικία (ενοίκιο κ.α.), ενώ οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα στις ίδιες ηλικίες, που όμως είναι ιδιοκτήτες ακινήτων, δαπανούν μόλις το 3% (θέρμανση, διαχείριση).
Κοντολογίς, έχουν απόκλιση 29% στα διαθέσιμο εισόδημά τους!
Ταυτόχρονα, η πολιτεία απουσιάζει από την οξύτατη στεγαστική κρίση που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία. Κάτι που αντανακλά στο δημογραφικό, στην ανεργία (λόγω δυσκολιών στην γεωγραφική κινητικότητα) κ.α.
Σπίτια 40 ετών
Το πρόγραμμα «Σπίτι 1», που προκηρύχτηκε 13 ολόκληρα χρόνια (2023) μετά τη διάλυση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) το 2010, ενώ απευθυνόταν σε 10.000 οικογένειες, προσέφερε τελικά μόλις 7.681 διαμερίσματα. Και από προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ απορροφήθηκαν μόλις 554 εκατ. ευρώ.
«Το μέσο επιδοτούμενο δάνειο διαμορφώθηκε στα 72.126 ευρώ και η μέση ηλικία των διαμερίσματα είναι τα 40 έτη», σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων ΟΕΚ, ΟΑΕΔ, Κωνσταντόνο Λιβέρη.
Και επειδή στο πρόγραμμα μετείχαν άστεγοι ηλικίας από 25 ετών, όταν οι συγκεκριμένοι θα συνταξιοδοτηθούν στην ηλικία των 65 ετών, το σπίτι θα είναι 80 ετών.
Η τεχνητή ζήτηση κατοικίας, στον βαθμό που δεν εντοπίστηκαν τα προς αγορά ακίνητα, είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τιμές των… παλαιών κατοικιών περισσότερο από τα νεόδμητα.
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, το 2022, εν σχέσει με το 2021, τα νεόδμητα αυξήθηκαν 12,5% και τα παλαιά 11,6%, ενώ την επόμενη χρονιά που τέθηκε σε ισχύ το «Σπίτι 1», πυροδότησε τις τιμές των παλαιών κατοικιών. Τα καινούργια είχαν την ίδια συμπεριφορά (+12,8%), όμως τα παλαιά αυξήθηκαν περισσότερο κατά 14,5%, ακριβώς λόγω του προγράμματος αγοράς αποκλειστικά παλαιών κατοικιών.
Αυτή η τάση εκτόξευσης των τιμών των παλαιών κατοικιών συνεχίζεται με το «Σπίτι 2». Στο νέο πρόγραμμα έχουν κατατεθεί 126.000 αιτήσεις για 20.000 διαμερίσματα αλλά, μέχρι στιγμής, έχουν εγκριθεί μόλις 554 αίτησης και έχουν εκταμιευτεί 6 δάνεια!
Αναζητώντας παλαιό σπίτι
Για την ανεύρεση των συγκεκριμένων κατοικιών, ηλικίας άνω των 18 ετών (οικοδομική άδεια του 2007 και πίσω), τα οποία πρέπει να διαθέτουν και «πράσινο (ενεργειακό) πιστοποιητικό», οι αιτούντες έχουν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου από τον περασμένο Ιανουάριο, εξηγώντας τις τιμές (και) των συγκείμενων σπιτιών στα ύψη. Και αυτό καθώς υπολογίζεται ότι δεν ξεπερνούν, συνολικά, τα 6.000 οι συγκεκριμένες κατοικίες με «πράσινο πιστοποιητικό».
Χώρια που πρέπει η άστεγη οικογένεια, με εισόδημα 28.000 ευρώ τον χρόνο που πληρώνει ενοίκιο, να προβεί και σε αιματηρές οικονομίες ώστε να καταβάλλει το 10% της αξίας της κατοικίας (αξίας έως 190.000 ευρώ, απλώς δεν βρίσκεις τέτοιο διαμέρισμα για οικογένεια). Για να μην αναφέρουμε στα «μαύρα» πέραν του συμβολαίου. Μια τακτική που κυριαρχεί στις αγοροπωλησίες ακινήτων.
Αυτομάτως δηλαδή ανακύπτει χάσμα μεταξά προσφοράς (κατοικίας) και ζήτησης 4.000 σπιτιών.
Κατασκευή νέων
Και αυτό γιατί η ΔΥΠΑ, που έχει σχεδιάσει (;) το εν λόγω πρόγραμμα, δεν προέβλεψε τη δανειοδότηση και οικοπεδούχων που επιθυμούν να χτίσουν μια κατοικία, ενώ ο οργανισμός δεν προχωρά σε ένα γενναίο κατασκευαστικό πρόγραμμα με χρήματα από τον πρώην ΟΕΚ που διαχειρίζεται η ΔΥΠΑ και σε οικόπεδα του Δημοσίου, των δήμων και, σαφώς, του (πρώην) ΟΑΕΔ.
Με αυτά τα δεδομένα, η στεγαστική κρίση αντί να αντιμετωπίζεται, συνεχώς εντείνεται καθώς:
- Λόγω της προηγηθείσας τραπεζικής κρίσης δεν χορηγούνται εύκολα στεγαστικά δάνεια, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα με την ανασφάλεια του εισοδήματος.
- Έχουν ανέβει τα επιτόκια (με αφορμή τον πληθωρισμό) από τις κεντρικές τράπεζες και, κατά συνέπεια, από τις εμπορικές.
- Έχει «παγώσει» εν γένει η κατασκευαστική δραστηριότητα λόγω του κόστους των υλικών και των επιβαρύνσεων (ΕΝΦΙΑ).
- Φορολογείται υπερβολικά το εισόδημα από ενοίκια άρα το κόστος μετακυλίεται στον ενοικιαστή.
- Ικανό αριθμό διαμερισμάτων απορροφούν οι μετανάστες (με επιδότηση του ΟΗΕ, της Ε.Ε. κ.λπ).
- Το… φαραωνικό «Ελληνικό» έχει εκτινάξει το κόστος κατοικίας σε ολόκληρη την Αττική.
