Περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb και πράσινο τέλος σε ξενοδοχεία περιλαμβάνονται στο νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον τουρισμό.
Το πλαίσιο αυτό εισάγει την έννοια του «Σποραδικού Ξενοδοχείου» και προτείνει την επιβολή πράσινου τέλους σε όλες τις τουριστικές δραστηριότητες.
Σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, που τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση έως τις 15 Σεπτεμβρίου από τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Τουρισμού, η χώρα χωρίζεται σε πέντε κατηγορίες ανάλογα με τον βαθμό επιβάρυνσης, με νέες κατευθύνσεις ανάπτυξης να ορίζονται για κάθε κατηγορία.
Τι αλλάζει με τα Airbnb
Δεκαοκτώ περιοχές χαρακτηρίζονται ως «κορεσμένες» και κατηγοριοποιούνται για πρώτη φορά ως «περιοχές ελέγχου». Στις εκτός σχεδίου κορεσμένες περιοχές προτείνεται περιορισμός της δημιουργίας νέων εγκαταστάσεων ή χρήσεων μη συμβατών με την τουριστική δραστηριότητα, όπως βιομηχανικές και βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις χονδρικού εμπορίου, κτίρια και γήπεδα αποθήκευσης, και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.
Επιπλέον, 84 περιοχές χαρακτηρίζονται ως «αναπτυγμένες» με περιορισμούς στη δόμηση και την ποιότητα των καταλυμάτων.
Επιβάλλεται τέλος υπέρ του Πράσινου Ταμείου σε όλες τις τουριστικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Airbnb) και των απλών ενοικιαζόμενων δωματίων, με σκοπό τη χρηματοδότηση αναπλάσεων και υποδομών.
Προτείνεται επίσης περιορισμός στον αριθμό των Airbnb και ακινήτων με βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς και στον αριθμό των ενοικιαζόμενων δωματίων ως ποσοστό των τουριστικών κλινών, χωρίς να δίνονται περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι επιδοτήσεις τουριστικών επιχειρήσεων
Προτείνεται η σύνδεση της δυνατότητας επιδότησης μιας τουριστικής επιχείρησης (μέσω ΕΣΠΑ, Ταμείου Ανάκαμψης κ.λπ.) με την περιοχή στην οποία βρίσκεται και την ποιοτική της διαβάθμιση (αστέρια).
Συγκεκριμένα, επενδύσεις για την κατασκευή νέων μονάδων ή την επέκταση παλαιών δεν θα επιδοτούνται εάν βρίσκονται σε κορεσμένες περιοχές (γνωστές ως «περιοχές ελέγχου»). Αντίστοιχες επενδύσεις σε αναπτυγμένες περιοχές θα ενισχύονται μόνο εάν αφορούν καταλύματα άνω των 4 αστέρων, ενώ σε όλες τις υπόλοιπες περιοχές θα μπορούν να επιδοτούνται τουριστικές επενδύσεις άνω των 3 αστέρων.
Σε κορεσμένες περιοχές, επιδοτήσεις θα δίνονται για έργα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό ξενοδοχειακών μονάδων μόνο εάν αυτές ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 4 αστέρων. Για όλες τις υπόλοιπες περιοχές, οι επιδοτήσεις θα αφορούν καταλύματα άνω των 3 αστέρων.
Όταν η ίδρυση και ο εκσυγχρονισμός μιας ολοκληρωμένης ξενοδοχειακής μονάδας αφορά παραδοσιακά κτίρια ή διατηρητέα, προτείνεται να επιδοτούνται έργα που ανήκουν ή αναβαθμίζονται σε κατηγορία άνω των 3 αστέρων σε κορεσμένες ή ανεπτυγμένες περιοχές, και τουλάχιστον 2 αστέρων στις υπόλοιπες περιοχές. Επίσης, θα ενισχύονται νέου τύπου επενδύσεις όπως «Δίκτυα και συστάδες (clusters) τουριστικών προορισμών» σε αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες περιοχές, σύμφωνα με το νέο ΕΧΠ Τουρισμού.
Επιπλέον, εισάγεται η έννοια του «Σποραδικού Ξενοδοχείου», η οποία επιτρέπει τη δημιουργία Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων σε εγκαταλελειμμένους οικισμούς που προϋπάρχουν του 1923 ή έχουν πληθυσμό κάτω από 2.000 κατοίκους, με την υποχρέωση ανάπλασής τους.
Αυτά τα καταλύματα θα συνδυάζουν επιπλωμένες κατοικίες για ενοικίαση ή πώληση και ειδικές τουριστικές υποδομές. Η νέα αυτή διάταξη αφορά διάσπαρτους οικισμούς στην Ελλάδα, όπως στην Τήνο, τη Ρόδο, τα Σφακιά, την Καστοριά, τα Γρεβενά, την Πελοπόννησο και άλλες περιοχές. Για την υλοποίηση αυτής της πρωτοβουλίας απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα καθορίσει τα κριτήρια επιλογής των οικισμών, τον τρόπο απόκτησης ακινήτων, τα πολεοδομικά και οικονομικά κίνητρα, κ.ά.
Βραχονησίδες και ακατοίκητα νησιά
Οι βραχονησίδες και τα ακατοίκητα νησιά μικρότερα των 300 στρεμμάτων θα παραμείνουν εκτός τουριστικής ανάπτυξης, καθώς δεν θα επιτρέπεται κανενός είδους ανάπτυξη σε αυτά. Ωστόσο, για τα ακατοίκητα νησιά με έκταση άνω των 300 στρεμμάτων θα επιτρέπονται Οργανωμένοι Υποδοχείς Τουριστικών Δραστηριοτήτων, ήπιας ανάπτυξης. Στις παράκτιες ζώνες της ηπειρωτικής χώρας και των νήσων, σε βάθος 500 μέτρων από τη γραμμή αιγιαλού και λαμβάνοντας υπόψη την άνοδο της στάθμης της θάλασσας λόγω κλιματικής αλλαγής, θα απαγορευτεί η εγκατάσταση κτιρίων μόνιμου χαρακτήρα σε υψόμετρο μικρότερο από το υψόμετρο του αιγιαλού, προσαυξημένο κατά 60 εκατοστά.
Σε οργανωμένες μορφές ανάπτυξης τουρισμού (ΟΜΑΤ), όπως οργανωμένοι υποδοχείς και σύνθετα τουριστικά καταλύματα, θα επιτρέπονται αιολικές εγκαταστάσεις και θα μπορούν να ενσωματώνουν τμήματα προστατευόμενων περιοχών. Προτείνεται η αύξηση των εγκαταστάσεων γκολφ και η ανάπτυξη συνεδριακού τουρισμού σε αναπτυγμένα και αναπτυσσόμενα αστικά κέντρα, με δυνατότητα αύξησης των βασικών πολεοδομικών όρων (συντελεστής δόμησης, συντελεστής όγκου), και αξιοποίηση ανενεργών λατομείων για τουριστικές δραστηριότητες.
Εντός των πόλεων, σε περίπτωση απόσυρσης απαξιωμένων τουριστικών μονάδων, θα επιτρέπεται η μεταφορά συντελεστή δόμησης και η επανακατασκευή τους στην ίδια θέση με τον συντελεστή που ίσχυε όταν είχαν αδειοδοτηθεί. Επιπλέον, παραδοσιακά κτίσματα θα μπορούν να μετατραπούν σε τουριστικά καταλύματα σε περιοχές αμιγούς και γενικής κατοικίας.
Πώς χωρίζεται η χώρα
(Α) Περιοχές ελέγχου (κορεσμένες). Σε αυτές περιλαμβάνονται οι: παραλία Πιερίας, τμήμα της Σκιάθου και της Κέρκυρας (κοντά στην πόλη), Ζάκυνθος (δημοτικές ενότητες Ζακυνθίων, Αρκαδίων και Λαγανά), Ερμούπολη Σύρου, Σαντορίνη (Θήρα και Οία), Ανατολική Κως, Μύκονος, Ρόδος (Αφάντου, Ιαλυσός, Καλλιθέα), Νότια Τήνος, Μάλια και Χερσόνησος Ηρακλείου και Νέα Κυδωνία Χανίων. Μέχρι τον καθορισμό χρήσεων γης, όρων και περιορισμών δόμησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν γηπέδου αυξάνεται σε 16 στρέμματα. Στις ίδιες περιοχές εντός του δικτύου Natura 2000 η ανάπτυξη νέων τουριστικών υποδομών επιτρέπεται μόνο μετά τον καθορισμό σχεδίων διαχείρισης. Επιτρεπόμενη κατασκευή νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 4 και 5 αστέρων. Μεταξύ άλλων, επιτρέπεται εκσυγχρονισμός υφιστάμενων μονάδων, αναβάθμιση σε 4 ή 5 αστέρων/κλειδιών και η μετατροπή τους σε ΟΜΑΤ. Προτείνεται μερική ή ολική απόσυρση απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και τουριστικών εγκαταστάσεων, ή και κατεδάφισή τους εάν προσβάλλουν το τοπίο κλπ.
(Β) Αναπτυγμένες περιοχές: Προβλέπονται τα ίδια με τις κορεσμένες περιοχές, με τη διαφορά ότι στις εκτός σχεδίου περιοχές για την ανέγερση νέων ξενοδοχείων (4 και 5 αστέρων) το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν γηπέδου ορίζεται στα 12 στρέμματα, σημαντικά μικρότερο από τα 20 στρέμματα που προέβλεπε το ΕΧΠ του 2013, το οποίο είχε ακυρωθεί από το ΣτΕ. Επιπλέον προωθείται παροχή κινήτρων για τη μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες
(Γ) Αναπτυσσόμενες περιοχές: Προτείνονται οι ίδιες δυνατότητες με την κατηγορία (Β) με τη διαφορά ότι επιτρέπεται δόμηση νέων καταλυμάτων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων, δίχως ωστόσο να γίνεται αναφορά σε επιτρεπόμενη αρτιότητα ή περιορισμούς σε εντός σχεδίου περιοχές, καθώς και επέκταση υφιστάμενων μονάδων των ίδιων κατηγοριών. Προβλέπεται αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος, με τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα (τουλάχιστον 3 αστέρων) ή και με νέες μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεις με κίνητρα προς τους σημερινούς ιδιοκτήτες ή τους ενδιαφερόμενους επενδυτές (π.χ. προσαύξηση της δόμησης κατά εμβαδόν ίσο με το 20% της υλοποιημένης). Στα νησιά της κατηγορίας η μέγιστη δυναμικότητα των μονάδων θα φτάνει τις 100 κλίνες.
(Δ) Περιοχές με δυνατότητες ανάπτυξης: Επιτρέπεται κατασκευή νέων καταλυμάτων, επέκταση και εκσυγχρονισμός υφιστάμενων σε κατηγορίες 3, 4 και 5 αστέρων και στα νησιά έως 100 κλίνες. Προτείνονται κίνητρα για ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού, μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες και αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών (όπως στην κατηγορία Γ).
(Ε) Μη αναπτυγμένες περιοχές: Προβλέπεται παροχή κινήτρων με ευνοϊκότερους όρους δόμησης (π.χ. υπό προϋποθέσεις έως και 10% μεγαλύτερος συντελεστής δόμησης, κάλυψη, ύψος, όγκος) μείωση των απαιτούμενων κριτηρίων κτιριοδομικής και πολεοδομικής αναβάθμισης τουριστικών καταλυμάτων κ.λπ.. Επίσης, προωθείται ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού και αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών.
Δείτε αναλυτικά την Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον Τουρισμό
