Την στιγμή που μειώνονται τα κονδύλια του ΟΑΕΔ (ΔΥΠΑ) για την στήριξη της απασχόλησης, ταυτόχρονα αυξάνονται τα κίνητρα απασχόλησης των… συνταξιούχων.
Οι οποίοι, πλέον, έχουν όλα τα στοιχεία με το μέρος τους προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν με την συμπλήρωση των προϋποθέσεων που ορίζει ο νόμος (π.χ. 40 έτη ασφάλισης και 62 ετών) και να συνεχίσουν να απασχολούνται:
– Είτε ως μισθωτοί, με την παρακράτηση του 10% της αμοιβής υπέρ ΕΦΚΑ.
– Είτε σαν ελεύθεροι επαγγελματίες πληρώνοντας συν 88 ευρώ επιπλέον στα ασφάλιστρα υπέρ ΕΦΚΑ (συν 50% στην κύρια ασφάλιση των 176 ευρώ από 1/1/2024).
(Να σημειωθεί εδώ ότι αν κάποιος βγει με μειωμένη σύνταξη και συνεχίσει σαν εργαζόμενος – συνταξιούχος δεν μπορεί ακολούθως να αιτηθεί πλήρους σύνταξης προσθέτοντας τα επιπλέον έτη ασφάλισης μετά την αρχική πράξη μειωμένης συνταξιοδότησης. Άπαξ και έλαβε κάποιος μειωμένη σύνταξη αυτή θα είναι στο διηνεκές μειωμένη…).
Κατ’ αρχήν η κυβέρνηση αντιμετωπίζει το δικαίωμα στην απασχόληση των συνταξιούχων (ενεργός γήρανση), σαν δημοσιονομικό πρόβλημα (απώλειες για τον ΕΦΚΑ) και θέτει ένα τέλος υπέρ ενίσχυσης των οικονομικών του Ασφαλιστικού. Ενώ πρόκειται για πρόβλημα διευκόλυνσης των ανέργων να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Και την ίδια στιγμή (προϋπολογισμός 2024), μειώνονται τα προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης των νέων (ΔΥΠΑ).
Αν έτσι δεν μειώνονται οι ευκαιρίες απασχόλησης σίγουρα, μαζί με τα ακριβά ενοίκια, εμποδίζεται η αναγκαία κινητικότητα στην αγορά εργασίας.
Μισθωτός ή ελεύθερος επαγγελματίας;
Ωστόσο, η απάλειψη του πέναλτι στη σύνταξη σε περίπτωση ανάληψης εργασίας (-30% στις καταβολές) ίσως να μην αποτελεί ουσιώδη μεταβολή για τον εργαζόμενο-συνταξιούχο, εν σχέσει με τον ελεύθερο επαγγελματία-συνταξιούχο.
Ναι μεν η περικοπή στο 30% της σύνταξης μοιάζει με μεγάλο όφελος, ωστόσο το πέναλτι μείωνε αντίστοιχα τη βάση υπολογισμού του φόρου (άθροισμα σύνταξης και αμοιβής απασχόλησης), καθώς και την Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ), ενώ κινητροδοτούσε τον μισθωτό να αναζητήσει μια καλύτερα αμειβόμενη εργασία.
Με την εισηγούμενη μεταβολή και την μη ανταποδοτική παρακράτηση του 10% από το μισθό, ένας μισθωτός-συνταξιούχος από την εργασία του θα πληρώνει:
– 15% ασφάλιστρα υπέρ ΕΦΚΑ
– 10% αντικίνητρο
– 22% (τουλάχιστον φόρο) για ετήσια έσοδα πάνω από 10.000 ευρώ και 32% για πάνω από 22.000 ευρώ (μισθό και σύνταξη).
– Όσο υψηλότερη είναι η μεικτή αμοιβή τόσο μεγαλύτερο το αντικίνητρο απασχόλησης (π.χ. 2.400 ευρώ το χρόνο ή 200 ευρώ το μήνα σε ονομαστικό μισθό 1.650 ευρώ).
Κοντολογίς, από την εργασία δεν απομένει στον συνταξιούχο αυτό η μισή εργατική αμοιβή…
Αντιθέτως, πιο συμφέρουσα μοιάζει η δραστηριοποίηση του συνταξιούχου σαν ελευθέρου επαγγελματία.
i) Θα επιβαρύνεται με μόλις 88 ευρώ παραπάνω το μήνα (1.056 ευρώ το χρόνο) σαν ασφάλιστρο στην κύρια ασφάλιση των 176 ευρώ το μήνα (συν 50%).
ii) Τα κέρδη των ελευθέρων επαγγελματιών έχουν οροφή στη φορολόγηση το 22%.
iii) δεν θα ισχύει ο αντικειμενικός υπολογισμός των κερδών (νέο σύστημα Χατζηδάκη) καθώς με την σύνταξη τα ετήσια κέρδη θα ξεπερνούν το όριο των 10.920 ευρώ.
iv) θα πληρώνουν πλέον και μισό τέλος επιτηδεύματος…
Έτσι, το νέο σύστημα λειτουργεί σαν κίνητρο απασχόλησης των υψηλοσυνταξιούχων και οι οποίοι θα ζητούν χαμηλές αμοιβές σαν μισθωτοί, ενώ το ισχύον –υπό αντικατάσταση- σύστημα ουσιαστικά κινητροδοτούσε τους χαμηλόμισθους (και έχοντες μεγαλύτερη ανάγκη) να εργαστούν, αφού έχαναν π.χ. μόλις 150 ευρώ επί σύνταξης των 500 ευρώ, αλλά είχαν κάθε κίνητρο να διεκδικήσουν υψηλότερο μισθό…
