Κατά τα τελευταία δύο χρόνια (2023-24) μισθωτοί και συνταξιούχοι λαμβάνουν (ονομαστική) αύξηση στις αποδοχές τους μετά από 10 και 13, αντιστοίχως, έτη συντριπτικών περικοπών. Ωστόσο, το πραγματικό-διαθέσιμο εισόδημα τους συνεχίζει να φαλκιδεύεται με 7 τρόπους.
1. Καταρχάς οι αναπροσαρμογές, ειδικά στους συνταξιούχους, είναι κάτω του πληθωρισμού. Και αυτό γιατί δίνεται σαν αύξηση ο μισός πληθωρισμός και το μισό ΑΕΠ. Όταν είναι γνωστό ότι πάντα το ΑΕΠ υπολείπεται του πληθωρισμού. Με πληθωρισμό 22%, από το 2010 και μετά, οι συνταξιούχοι έλαβαν σαν αύξηση 10,75%…
2. Μεταξύ των μισθωτών, μόνο οι αμειβόμενοι με τον βασικό-εισαγωγικό μισθό (ανειδίκευτου εργάτη) έλαβαν αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό. Αλλά, πλέον, οι χαμηλόμισθοι πληρώνουν φόρο για τα 710 ευρώ καθαρά που λαμβάνουν κάθε μήνα (830 μεικτά). Για τους υπόλοιπους εργαζόμενους δεν υπήρξε ανάλογη αναπροσαρμογή. Οι κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις δεν λειτουργούν. Παράλληλα, δεν υπολογίζεται η προϋπηρεσία (ωριμάνσεις) κατά τα προηγούμενα 12 χρόνια. Οι τριετίες έχουν «παγώσει» από το Φεβρουάριο του 2012 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023. Άρα ένας μισθωτός που εισήλθε στην αγορά εργασίας το 2010 λαμβάνει τις ίδιες αποδοχές με τον νέο που μπήκε φέτος.
3. Οι συνταξιούχοι λαμβάνουν και επικουρικές συντάξεις οι οποίες, όμως, δεν αναπροσαρμόζονται. Μάλιστα, το επικουρικό ΕΤΕΑΕΠ παρουσιάζει μηνιαίο έλλειμμα άνω των 50 εκατ. ευρώ (άνω των 600 εκατ. σε ετήσια βάση), τα δε αποθεματικά αρκούν να καλύψουν τα ελλείμματα μόλις μέχρι το 2026. Επιπλέον, οι επικουρικές δεν πρόκειται να αναπροσαρμοστούν ποτέ, γιατί υπάρχει η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος: Το επικουρικό καταβάλει σαν συντάξεις ότι εισπράττει από εισφορές. Και ήδη εισπράττει λιγότερα…
4. Δεν λαμβάνουν όλοι οι συνταξιούχοι αυξήσεις καθώς έχουν «προσωπική διαφορά». Περισσότεροι από 900.000 δικαιούχοι δεν έλαβαν αύξηση πέρυσι, ενώ άλλες 750.000 δεν πήραν φέτος.
5. Με τις εν λόγω αναπροσαρμογές αυξάνονται οι ετήσιες ονομαστικές αμοιβές, άρα οι συνταξιούχοι (σ.σ. όπως και όλοι οι φορολογούμενοι), καλούνται να καταβάλουν περισσότερο φόρο. Και αυτό γιατί δεν τιμαριθμοποιούνται οι φορολογικές κλίμακες (δεν αναπροσαρμόζονται κατά το ύψος του πληθωρισμού). Κατά αυτόν τον τρόπο, ακόμη και με τις «τσιγγούνικες» αυξήσεις, όχι μόνο δεν αναπληρώνεται το απολεσθέν, από τον πληθωρισμό, διαθέσιμο εισόδημα, αλλά οι μισθωτοί και συνταξιούχοι υπόκεινται, τεχνητά, και σε υψηλότερη φορολογία.
6. Μαζί με την αυξημένη εφορία επεμβαίνει και η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ). Ουσιαστικά πρόκειται για δεύτερο φόρο που καταβάλουν οι «απόμαχοι» για μεικτές κύριες συντάξεις πάνω από 1.400 ευρώ και επικουρικές πάνω από 300 ευρώ. Και αυτές οι κλίμακες, όχι μόνο δεν έχουν τιμαριθμοποιηθεί αλλά, καθώς η ΕΑΣ «δουλεύει» παράλληλα και αθροιστικά με τους φορολογικούς συντελεστές, εν τέλει επιβάλλονται στο σύνολο των αποδοχών. Για παράδειγμα, όποιος υπερβεί το όριο των 1.400 ευρώ τον μήνα, πληρώνει εισφορά 3%, η οπαία επιβάλλεται στο σύνολο των μηνιαίων αποδοχών καταργώντας, έτσι, στην πράξη, το αφορολόγητο όριο των 720 ευρώ τον μήνα.
7. Τέλος, η ακρίβεια αυξάνει τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ κ.α.) που πληρώνουν οι καταναλωτές (κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι). Μια αύξηση 30% στις αρχικές τιμές συνεπάγεται και αντίστοιχη φορο-αφαίμαξη. Ειδικά. οι συνταξιούχοι που δεν αποταμιεύουν, παρά καταναλώνουν το σύνολο των αποδοχών τους (μισθοί, συντάξεις, εφάπαξ κ.α.), συν τυχόν αποταμιεύσεις του ενεργού βίου τους (καταθέσεις κ.α.). Έτσι, πληρώνουν ενιαίο-κεφαλικό φόρο ίδιο με τα πιο υψηλά εισοδήματα.
