Πώς γίνεται να ανακοινώνονται αυξήσεις π.χ. 4,1% και το σχετικό κονδύλι να είναι αυξημένο μόνο κατά 1,4%; Ή το επίδομα ανασφάλιστου ηλικιωμένου να είναι υψηλότερο της «σύνταξης» ενός ασφαλισμένου ίδιας ηλικίας που κατέβαλε εισφορές 33 ετών;
Πρόκειται για μερικά από τα «ανορθολογικά» στοιχεία του ασφαλιστικού συστήματος τα οποία, όχι μόνο δεν επιθυμεί να διορθώσει η κυβέρνηση, παρά τα συσκοτίζει, συνεχίζοντας να φτιασιδώνεται με επικοινωνιακά ψιμύθια…
Συγκεκριμένα:
1. Για το νέο χρόνο ανακοινώνονται αυξήσεις άνω του 4,1% (το ήμισυ του πληθωρισμού, περί το 5,6%, συν την οικονομική μεγέθυνση –ΑΕΠ 2,6%). Την ίδια στιγμή όμως εγγράφεται κονδύλι για πρόσθετες δαπάνες μόλις 530 εκ. ευρώ, ποσό ικανό για μεσοσταθμική αύξηση 1,4% (άνω των 31,5 δις ευρώ η συνολκή συνταξιοδοτική δαπάνη).
Αυτό συμβαίνει αφενός γιατί σχεδόν 1 εκ. συνταξιούχοι δεν θα λάβουν ούτε το 2024 αύξηση λόγω της περιώνυμος «προσωπικής διαφοράς», αφετέρου δεν προβλέπονται αναπροσαρμογές στο 1,2 εκ των επικουρικών συντάξεων.
2. Αλλά και από τα 530 εκ. ευρώ, η καθαρή «δημοσιονομική» δαπάνη είναι κάτω των 300 εκ. ευρώ. Τα επιπλέον ποσά παρακρατούνται από την εφορία και το ίδιο το Ασφαλιστικό Σύστημα σαν Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχου (ΕΑΣ).
Μάλιστα, ούτε το 2023 έγινε ούτε το νέο χρόνο προβλέπεται τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας ή ελάφρυνση της ΕΑΣ. Με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να επιβαρύνονται δυσανάλογα.
Έτσι, για ονομαστική αύξηση επί αποδοχών άνω των 1.500 ή 1.800 ευρώ μεικτά αποδοχών, παρακρατούνται τα 2 στα 3 ευρώ.
Παράδειγμα
Όμως οι αδικίες κορυφώνονται στο ακόλουθο παράδειγμα: Στα 1.700 ευρώ το 4,1% δίνει ονομαστική αύξηση 70 ευρώ. Μη τιμαριθμοποιούμενη η φορολογική κλίμακα ο συνταξιούχος του παραδείγματός μας θα πληρώσει επιπλέον φόρο 15,5 ευρώ, συν 4,2 ευρώ εισφορά υγείας.
Ταυτόχρονα όμως αλλάζει κλίμακα στην ΕΑΣ και πληρώνει 6% εισφορά σε ολόκληρο το ποσό, με αποτέλεσμα να του παρακρατούνται άλλα (1.770χ6%=106 ενώ πριν την αναπροσαρμογή πλήρωνε ΕΑΣ 51 ευρώ).
Στο συγκεκριμένος παράδειγμα, με μια αύξηση 4,1% επί μεικτών αποδοχών 1.700 ευρώ το μήνα ο συνταξιούχος του παραδείγματός μας όχι μόνο δεν θα λάβει τίποτε από την ονομαστική αναπροσαρμογή των 70 ευρώ, αλλά θα πληρώσει και 4,7 ευρώ παραπάνω, καθώς θα του παρακρατηθούν συνολικά 74,7 ευρώ!
3. Οι συνταξιούχοι με ανήλικα τέκνα δεν λαμβάνουν επίδομα παιδιού (προσαύξηση επί των αποδοχών όπως ισχύει με τους εν ενεργεία). Πιθανώς το Δημογραφικό δεν αφορά τους συνταξιούχους… Όπως δεν χρειάζονται στήριξη τα ανήλικα ή ανίκανα προς εργασία τέκνα των μεγαλύτερης ηλικίας γονέων. Έτσι, ακόμη και μια γυναίκα που τεκνοποίησε στα 38 και βγαίνει με πλήρη σύνταξη και 40 έτη ασφάλισης στο 62ο έτος της ηλικίας, δεν λαμβάνει επίδομα τέκνου (μέχρι το 24ο έτος εφόσον σπουδάζει).
4. Οι συνταξιούχοι του αγροτικού τομέα που εξήλθαν στο 67ο έτος της ηλικίας τους την περίοδο 2019-20 λαμβάνουν μικρότερες αποδοχές από τους ανασφάλιστους στην ίδια ηλικία. Όχι ότι στη συνέχεια αυξήθηκαν σημαντικά οι αποδοχές, αλλά οι γεννηθέντες το 1952 που συνταξιοδοτήθηκαν το 2019 με 33 χρόνια ασφάλισης ΟΓΑ (1988-2019) έλαβαν σαν σύνταξη 359 ευρώ (σήμερα 387), έναντι 360 (388 σήμερα) των ανασφάλιστων….
5. Της φαρμακευτικής δαπάνης απαλλάσσονται ορισμένοι παλαιοί (προ της 13ης Μαΐου 2016) χαμηλοσυνταξιούχοι που ελάμβανα ΕΚΑΣ. Σαν αντιστάθμισμα για την κατάργησή του (2016-2018).
Πέραν του γεγονότος ότι δεν υπάρχει ενιαία πολιτική για όλους τους παλαιούς χαμηλοσυνταξιούχους, απαλλαγή από τη φαρμακευτική δαπάνη δεν προβλέπεται και για του νεώτερους χαμηλοσυνταξιούχους.
6. Ο ΕΦΚΑ εξακολουθεί να μην δίνει αναλογική σύνταξη με λιγότερα από 15 έτη ασφάλισης, αν και σε πολλές περιπτώσεις στη συνέχεια η πολιτεία υποχρεούται να δώσει σύνταξη ανασφάλιστου (388 ευρώ).
7. Οι συνταξιούχοι είναι οι μόνοι πολίτες που πληρώνουν διπλή φορολογία, αλλά και φόρο πάνω στον φόρο. Για ποσά πέραν των 1.400 ευρώ το μήνα, εκτός από την εφορία, γίνεται και παρακράτηση υπέρ ΕΑΣ, ακόμη και στο ποσό που έχει αφαιρέσει η εφορία…
