Έχοντας σχεδόν τιθασεύσει τον πληθωρισμό, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) είναι έτοιμη, την Τετάρτη (18/9), να κάνει κάτι που δεν έχει κάνει περισσότερα από τέσσερα χρόνια: Να μειώσει το επιτόκια, ένα βήμα που αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση του κόστους δανεισμού για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές. Ωστόσο, δεν είναι σαφές πόσο μεγάλη θα είναι η μείωση των επιτοκίων της Fed.
Οι έμποροι της Wall Street και ορισμένοι οικονομολόγοι, σύμφωνα με το AP, προβλέπουν μια αυξανόμενη πιθανότητα ότι η Fed θα ανακοινώσει μια μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη μείωση κατά μισή μονάδα. Πολλοί αναλυτές προβλέπουν μια πιο τυπική μείωση του επιτοκίου κατά ένα τέταρτο της μονάδας. Με τον πληθωρισμό να βρίσκεται μόλις και μετά βίας πάνω από το επίπεδο-στόχο τους, οι αξιωματούχοι της Fed έχουν στρέψει την προσοχή τους προς τη στήριξη μιας εξασθενημένης αγοράς εργασίας και στην επίτευξη μιας «ήπιας προσγείωσης», με την οποία περιορίζει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλεί απότομη ύφεση.
Μια μείωση του επιτοκίου κατά μισή μονάδα θα σηματοδοτούσε ότι η Fed είναι εξίσου αποφασισμένη να διατηρήσει την υγιή οικονομική ανάπτυξη όσο και να νικήσει τον υψηλό πληθωρισμό. Η κίνηση αυτής της εβδομάδας αναμένεται να είναι μόνο η πρώτη σε μια σειρά μειώσεων των επιτοκίων της Fed που θα επεκταθεί έως το 2025.
Το προμήνυμα για τη μείωση των επιτοκίων
Πάντως, τα υψηλά επιτόκια και οι αυξημένες τιμές για τα πάντα, από τα είδη παντοπωλείου μέχρι τη βενζίνη και το ενοίκιο, έχουν υποδαυλίσει τη διάχυτη απογοήτευση της κοινής γνώμης για την οικονομία και αποτέλεσαν πεδίο επίθεσης για την εκστρατεία του τέως Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ. Η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, με τη σειρά της, κατήγγειλε ότι η υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε όλες τις εισαγωγές θα αυξήσει πολύ περισσότερο τις τιμές για τους καταναλωτές.
Με την πάροδο του χρόνου, οι μειώσεις των επιτοκίων από τη Fed θα πρέπει να μειώσουν το κόστος δανεισμού για ενυπόθηκα δάνεια, δάνεια αυτοκινήτου και πιστωτικές κάρτες, καθώς και για επιχειρηματικά δάνεια. Οι επιχειρηματικές δαπάνες θα μπορούσαν να αυξηθούν, το ίδιο και οι τιμές των μετοχών. Οι εταιρείες και οι καταναλωτές θα μπορούσαν να αναχρηματοδοτήσουν δάνεια σε χρέος με χαμηλότερο επιτόκιο.
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, κατέστησε σαφές τον περασμένο μήνα σε μια ομιλία στο Τζάκσον Χόουλ του Γουαϊόμινγκ ότι οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αισθάνονται βέβαιοι ότι ο πληθωρισμός έχει σε μεγάλο βαθμό νικηθεί. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός χει πέσει κατακόρυφα από το 9,1% τον Ιούνιο του 2022 στο 2,5% τον περασμένο μήνα, όχι πολύ πάνω από τον στόχο του 2% της Fed. Οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ πολέμησαν την εκτίναξη των τιμών αυξάνοντας το βασικό τους επιτόκιο 11 φορές κατά το 2022 και το 2023 σε υψηλό δύο δεκαετιών, στο 5,3%, για να προσπαθήσουν να επιβραδύνουν τον δανεισμό και τις δαπάνες.
Στο επίκεντρο η αγορά εργασίας
Η αύξηση των μισθών έχει έκτοτε επιβραδυνθεί, απομακρύνοντας μια πιθανή πηγή πληθωριστικών πιέσεων. Επίσης, οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου πέφτουν, ένα σημάδι ότι ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να μειώνεται κατά τους επόμενους μήνες. Οι καταναλωτές αντιδρούν επίσης στις υψηλές τιμές, αναγκάζοντας εταιρείες όπως η Target και η McDonald’s να κάνουν προσφορές και εκπτώσεις.
Έτσι, μετά από αρκετά χρόνια ισχυρής αύξησης της απασχόλησης, οι εργοδότες έχουν επιβραδύνει τις προσλήψεις και το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί σχεδόν μια ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα από τον Απρίλιο του 2023. Παρ’ όλα αυτά, οι αξιωματούχοι της Fed και πολλοί οικονομολόγοι σημειώνουν ότι η αύξηση της ανεργίας αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την αύξηση των νέων εργαζομένων που αναζητούν εργασία – κυρίως νέων μεταναστών και πρόσφατων αποφοίτων κολεγίων – και όχι τις απολύσεις.
Από την πλευρά του, ο Τζερόμ Πάουελ είχε δηλώσει στο Τζάκσον Χόουλ ότι «θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε μια ισχυρή αγορά εργασίας» και πρόσθεσε ότι οποιαδήποτε «περαιτέρω αποδυνάμωση» στην αγορά εργασίας θα ήταν «ανεπιθύμητη». Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι μια τέτοια δήλωση υποδηλώνει ότι ο Τζερόμ Πάουελ θα ευνοούσε μια μείωση των επιτοκίων κατά μισή μονάδα. Άλλοι οικονομολόγοι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια μείωση κατά ένα τέταρτο της μονάδας είναι πιο πιθανή. Το ζήτημα είναι πόσο γρήγορα η Fed θέλει να μειώσει τα επιτόκια σε σημείο που να μην λειτουργούν πλέον ως φρένο για την οικονομία, αλλά ούτε και ως επιταχυντής.
