Καλύτερες συντάξεις σε λιγότερους δικαιούχους δίνει, χρονιά με τη χρονιά, ο ΕΦΚΑ.
Παρά τους φόβους για έκρηξη της συνταξιοδοτικής δαπάνης λόγω αύξησης του προσδόκιμου ζωής ή λόγω πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός των δικαιούχων μειώθηκε κατά περίπου 46.000 το τελευταίο 20μηνο.
Το Φεβρουάριο του 2020 οι συνταξιούχοι από κάθε αιτία (γήρατος, λόγω θανάτου ή αναπηρίας) αναφερόταν στα 2.508.153 δικαιούχους, ενώ τον περασμένο Δεκέμβριο ήταν 2.462.229 άτομα (Σύστημα «Ήλιος»).
Παράλληλα, δεν επιβεβαιώθηκαν οι εικασίες ότι με τις συνεχείς παρεμβάσεις στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, μειώνονται οι τελικές αποδοχές. Τουλάχιστον όσον αφορά εκείνους τους συνταξιούχους που βγαίνουν με σύνταξη γήρατος. Στο ίδιο διάστημα (Φεβρουάριος 2020 με περσινό Δεκέμβριο (2021) οι κύριες συντάξεις αυξήθηκαν κατά σχεδόν 40 ευρώ το μήνα. Η μέση κύρια σύνταξη τον Φεβρουάριο του 2020 ήταν 935 ευρώ, ενώ τον περσινό Δεκέμβριο έφθασε τα 973 ευρώ (+38 €). Αν και ορισμένα ποσά από τις νέες αυξημένες συντάξεις υπολογίζεται ότι… παρακρατείται από τον ΕΦΚΑ για την αναγνώριση των πλασματικών ετών.
Νέα αυξημένα όρια
Βεβαίως η μείωση του αριθμού των συνταξιούχων οφείλεται στην σημαντική αύξηση των ηλικιακών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. Ήδη από φέτος κανείς δεν μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης προ του 62ο έτους της ηλικίας. Και, μάλιστα, προκειμένου να λάβει πλήρεις αποδοχές, πρέπει να έχει και τουλάχιστον 40 έτη ασφάλισης (τουλάχιστον 33 πραγματικά και το πολύ 7 πλασματικά).
Στις άλλες αιτίες μείωσης του αριθμού των συνταξιούχων, ίσως διόλου ευκαταφρόνητες και πιθανότατα ισόβαθμες της αύξησης των ορίων ηλικίας, θα πρέπει να αναφερθούν:
-Οι καθυστερήσεις στην απονομή των συντάξεων και ειδικά για την περίοδο 2019-2020 όπου οι επιπλέον αιτήσεις που συσσωρεύτηκαν ήταν περισσότερες κατά τουλάχιστον 30.000. (Αν και φέτος, χρονιά που αυξήθηκαν οι εκκαθαρίσεις των συνταξιοδοτικών φακέλων, αυξήθηκαν -εκ παραλλήλου- και οι αιτήσεις συνταξιοδότησης). Δηλαδή, υπάρχει ο κίνδυνος η μείωση του αριθμού των συνταξιούχων να είναι εντελώς πλασματική. Και, από την άλλη, να αυξήθηκαν οι ηλικιωμένοι που δεν έχουν καθόλου εισόδημα ή ζουν με την προσυνταξιοδοτική προκαταβολή των 384 ευρώ το μήνα, ενώ οι αιτήσεις τους χρονίζουν στα συρτάρια του ΕΦΚΑ..
-Οι αυξημένοι θάνατοι (και) λόγω covid, στην συντριπτική τους πλειονότητα μεταξύ των ηλικιωμένων (συνταξιούχων). Γι’ αυτό το λόγο συγκρίνουμε τον αριθμό των συνταξιούχων κατά τους τελευταίους 22 μήνες (2ος/2020 και 12ος/2021).
Η βελτίωση των αποδοχών αποδίδεται κυρίως στην «ωρίμανση» των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων καθώς περιορίζονται οι συνταξιοδοτήσεις με λιγότερα έτη ή σε μικρότερη ηλικία, σε συνδυασμό με την «υποχρέωση» των ασφαλισμένων να αναγνωρίσουν και πλασματικά έτη (προκειμένου να συμπληρώσου τις ελάχιστες προϋποθέσεις «εξόδου» στη σύνταξη).
Κατά συνέπεια, ένα μέρος της αναφερόμενης αύξησης της μέσης σύνταξης παρακρατείται από τον ΕΦΚΑ για την αναγνώρισα των πλασματικών ετών. Αλλά οι αποδοχές θα επανέλθουν μετά την αποπληρωμή…
Σημαντικό ρόλο στην αύξηση της μέσης σύνταξης γήρατος έπαιξε και η αναπροσαρμογή (μετά την σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας) των ανταποδοτικών αποδοχών για πάνω από 30 έτη ασφάλισης (ν.4670/20).
Σύγκριση συντάξεων-μισθών
Η εξέλιξη των συντάξεων γήρατος (973 ευρώ στα τέλη του 2021) αναδεικνύει το εισόδημα των ηλικιωμένων σαν ανώτερο των εν ενεργεία (εργαζομένων). Πάντα με την επιφύλαξη των συντήξεων χηρείας, οι οποίες περιορίζονται στα 631 ευρώ, ενώ οι συντάξεις αναπηρίας είναι ακόμη πιο χαμηλές. (Μέσες αποδοχές 667 ευρώ, αλλά η ενδιάμεση σύνταξη χηρείας κινείται αισθητά πιο κάτω, στα 572 ευρώ. Απόκλιση σχεδόν 100 ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μια σημαντικοί ομάδα που απολαμβάνει υψηλές συντάξεις χηρείας…).
Ωστόσο, αυτές οι (μηνιαίες) αποδοχές υπερτερούν των μέσων αποδοχών από εργασία. Η μέση αμοιβή του μισθωτού υπολογίζεται στα 960 ευρώ, κυρίως λόγω καθήλωσης των αποδοχών του ιδιωτικού τομέα, παρά την ακρίβεια και τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις (ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα, τρόφιμα κ.α.)
Για παράδειγμα, μέσα στη διετία η μέση κύρια σύνταξη βελτιώθηκε (σ.σ. δεν αναφερόμαστε σε αύξηση) κατά 4%, οι βασικοί μισθοί μόλις κατά 2% και αυτό από τις αρχές του 2022, ενώ ο πληθωρισμός έτρεχε με 5,1% τον περασμένο Δεκέμβριο…
