Το 2020 φεύγει και δυστυχώς περνά στις μαύρες σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας. Μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, ο κορονοϊός έχει σκοτώσει σχεδόν 1,8 εκατομμύριο ανθρώπους. Ο SARS-CoV-2, όμως, δεν αφήνει πίσω του μόνο ανθρώπινες απώλειες. Η καταστροφή στην οικονομία είναι τεράστια.
Στην ήδη οικονομικά πληγείσα Ελλάδα, της οποίας το δημόσιο χρέος ξεπερνά τα 350 δισεκατομμύρια ευρώ, προστέθηκε μια τεράστια, νέα ύφεση. Μια ύφεση που δεν γνώρισε ούτε κατά τη χειρότερη περίοδο της οικονομικής κρίσης που την ταλανίζει την τελευταία δεκαετία.
Επιχειρήσεις μπήκαν στον πάγο, εργαζόμενοι ζουν με επιδόματα, ο φόβος της ανεργίας πλανάται πάνω από νοικοκυριά. Μια δαμόκλειος σπάθη που ουδείς γνωρίζει για πόσο ακόμα θα επικρέμεται πάνω από την ελληνική κοινωνία, η οποία αγωνιά για το μέλλον και εκπέμπει ξανά σήμα κινδύνου.
Έχοντας μιλήσει με ανθρώπους που γνωρίζουν όσοι λίγοι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η αγορά και οι Έλληνες πολίτες, το iEidiseis παραθέτει την εικόνα που μετέφεραν, όσον αφορά στο βάθος των πληγών που αποκόμισε χώρα το 2020, καθώς και τις προβλέψεις τους για την επόμενη μέρα.
Γιώργος Καββαθάς: «Η αποτίμηση του 2020 είναι τραγική»
«Η αποτίμηση του 2020 είναι τραγική», τονίζει στο iEidiseis ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), Γιώργος Καββαθάς και προσθέτει:
Οι κλάδοι της οικονομίας έχουν χάσει περίπου μεσοσταθμικά το 30-35% του κύκλου εργασιών. Υπάρχουν βέβαια κλάδοι που έχουν χάσει και πάνω του 50%. Και αυτό που είναι το πολύ δύσκολο στη διαχείρισή του είναι οι εργασιακές σχέσεις, εάν σκεφτούμε ότι σήμερα το περίπου ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι μπήκαν σε αναστολές συμβάσεων. Αυτό που προοιωνίζεται για τον νέο χρόνο είναι ότι θα είναι μια εξίσου δύσκολη χρονιά.
Δεν είναι εύκολη η ανάκαμψη, χωρίς να υπάρξει ουσιαστική στήριξη από τη πλευρά της πολιτείας, τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης, όσο και στο επίπεδο της στήριξης της εργασίας και με ένα πρόγραμμα που θα είναι αντίστοιχο του προγράμματος για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, δηλαδή ένα πρόγραμμα που θα στηρίζει και θα επιδοτεί την ασφάλιση των εργαζομένων, τουλάχιστον για το επόμενο 6μηνο».
- Συμμερίζεστε την εκτίμηση πως η οικονομία θα λειτουργήσει ως «ελατήριο», δηλαδή, ότι η τεράστια συρρίκνωσή της το 2020 θα οδηγήσει σε εκτόξευση το 2021;
«Όχι. Κατά την άποψή μου η ύφεση και η ανάπτυξη τύπου V, που ακούγαμε στην αρχή της πανδημίας και κάποιοι την υποστηρίζουν ακόμη και σήμερα, νομίζω ότι είναι κάτι άπιαστο. Άλλωστε και στην διεθνή οικονομική κοινότητα, αλλά και Έλληνες οικονομολόγοι, πλέον μιλάνε για την κατάσταση της οικονομίας που θα είναι τύπου Κ. Δηλαδή μια πτώση στον κάθετο άξονα του Κ για το σύνολο της οικονομίας και ένα κομμάτι της οικονομίας θα συνεχίζει την καθοδική πορεία στο ένα σκέλος του Κ και κάποιες επιχειρήσεις θα είναι στην κατεύθυνση της ανάπτυξης.
Αυτό όμως εκ των πραγμάτων δείχνει ότι το ΄21 θα είναι μια υφεσιακή χρονιά με μια ισχνή ανάπτυξη, αν θέλετε, όχι αυτή που ακούμε κατ’ αρχάς στον κρατικό προϋπολογισμό. Ο κρατικός προϋπολογισμός βλέπει μια ανάπτυξη του 4,8%. Νομίζω ότι είναι υπερβολική η πρόβλεψη. Και βασίζεται και σε εκτιμήσεις, οι οποίες μόνο σε επίπεδο ευχών μπορούν να επιτευχθούν. Δηλαδή στη αύξηση της κατανάλωσης κατά 4%, στην αύξηση της φορολογίας κατά 8%.
«Δεν προκύπτει από κάπου ένα αισιόδοξο μήνυμα»
Η ερώτηση στο σκέλος αυτό είναι ‘’από ποια έσοδα θα γίνουν αυτά;’’. Από ποιο διαθέσιμο εισόδημα θα αυξηθεί η κατανάλωση όταν έχουμε αυτήν την εικόνα στις εργασιακές σχέσεις και ποια αύξηση της φορολογίας όταν υπάρχει κατακρήμνιση στο 2020 όλου του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων. Άρα είναι κάτι το οποίο μόνο ως ευχή μπορώ να το δω. Στη πράξη θα έχουμε μια δύσκολη χρονιά το ΄21. Δεν μπορεί να δώσει. Προβλέπει π.χ. 22% αύξηση των εξαγωγών. Προσβλέπουμε σε μια αύξηση του τουρισμού. Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία της χώρας, αναμφίβολο, είναι αυτός που στήριξε την οικονομία τη προηγούμενη 10ετία. Υπάρχει μια ουσιαστική διαφοροποίηση όμως. Στη προηγούμενη 10ετία ο τουρισμός ήταν… κυρίως ήταν για την ελληνική οικονομία, γιατί άλλες οικονομίες ήταν ισχυρότερες της ελληνικής.
Σήμερα, δηλαδή το ΄21, και οι άλλες οικονομίες, η παγκόσμια οικονομία και η ευρωπαϊκή έχει υποστεί τέτοια καθήλωση στα επίπεδα και πτώση του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων άρα και των εισοδημάτων, που θα είναι και αυτή σε δύσκολη θέση για να στηρίξει τον τουρισμό τον δικό μας. Δεν είμαστε στην ίδια φάση. Άλλο 10ετία του ΄10, που είχαμε εμείς πρόβλημα, οι άλλοι δεν είχαν πρόβλημα, τώρα και η παγκόσμια οικονομία έχει πρόβλημα και η ευρωπαϊκή οικονομία. Άρα από πού προσβλέπουμε αύξηση του τουρισμού;
Άρα δεν έχεις τουρισμό στο επίπεδο τουλάχιστον του ΄19, θα έχεις τεράστιο πρόβλημα στις θέσεις εργασίας, διότι μόλις τελειώσουν τα μέτρα τα προστατευτικά, είναι σίγουρο ότι πάρα πολλές επιχειρήσεις, 3/10, 4/10 ενδεχόμενο να μην ανοίξουν ή και να ανοίξουν να κλείσουν, άρα δεν προκύπτει από κάπου ένα αισιόδοξο μήνυμα. Από την άλλη μεριά 7,5 δις. έχουν καταγραφεί στον προϋπολογισμό σε σχέση με τη στήριξη της οικονομίας, σύμφωνα με αυτά που λέει η κυβέρνηση, μέχρι τώρα έχει δαπανήσει 24,5 δισ. Τι είναι αυτό που θα μας στηρίξει; Δηλαδή αν δεν υπάρχει ουσιαστική στήριξη το επόμενο διάστημα, δεν υπάρχει περίπτωση να ανακάμψει η οικονομία, να υπάρξει ανάταξη της οικονομίας».
Γιώργος Χότζογλου: «Το 2020 βιώσαμε την απόλυτη καταστροφή»
«Ως εργαζόμενοι στον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού το 2020 βιώσαμε την απόλυτη καταστροφή», επισημαίνει στο iEidiseis ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Επισιτισμού Τουρισμού, Γιώργος Χότζογλου και εξηγεί:
«Θα έχετε δει και τα αποτελέσματα της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο τουρισμός κατέγραψε πτώση της τάξεως του 86%, τα έσοδα από τον τουρισμό έφθασαν μετά βίας τα 4 δισ. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, σε σχέση με το 2019 πόσο μεγάλη είναι η ‘’βουτιά’’. Οι χαμένες θέσεις εργασίας είναι χιλιάδες. Εάν συγκρίνουμε το ΕΓΡΑΝΗ του 2019 με το ΕΡΓΑΝΗ του 2020 θα δούμε ότι υπολειπόμαστε κατά 125.000 θέσεις εργασίας. Και αυτές οι 125.000 θέσεις εργασίας, αυτή η ‘’μαύρη τρύπα’’ στο ΕΡΓΑΝΗ, είναι από τον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού.
Και δυστυχώς, όσον αφορά στον τουρισμό, τα μηνύματα μέχρι στιγμής δεν είναι ενθαρρυντικά. Υπάρχει μία κίνηση στις προκρατήσεις για το καλοκαίρι, πράγμα που σημαίνει ότι θα πάμε σίγουρα καλύτερα από το 2019 στους μεγάλους τουριστικούς προορισμούς και τα εποχικά ξενοδοχεία, αλλά όσον αφορά στα ξενοδοχεία πόλεως, τα δωδεκάμηνης λειτουργίας, μέχρι στιγμής δεν έχουμε κρατήσεις μέχρι τον Μάρτιο του 2021. Στην εστίαση και τον επισιτισμό τα πράγματα είναι 100 φορές χειρότερα.
«Mία στις τρεις επιχειρήσεις εστίασης δεν θα καταφέρουν να ανοίξουμε μετά το δεύτερο lockdown»
Ο κλάδος παρουσιάζει μία πτώση του τζίρου κατά 80%, 80.000 επιχειρήσεις είναι αυτήν τη στιγμή σε αναστολή λειτουργίας και 330.000 εργαζόμενοι σε αναστολή σύμβασης και το ανησυχητικό είναι ότι από τις δικές μελέτες και έρευνες που έχουμε κάνει, αλλά και από το ινστιτούτο της ΓΣΕΒΕΕ βγαίνει το συμπέρασμα ότι τουλάχιστον μία στις τρεις επιχειρήσεις εστίασης δεν θα καταφέρουν να ανοίξουμε μετά το δεύτερο lockdown. Επομένως, αντιλαμβάνεστε ότι και εκεί θα έχουμε χαμένες θέσεις εργασίας.
Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος, είναι ότι όταν ακούει ‘’εστίαση’’ και ‘’επισιτισμό’’ δεν αναφερόμαστε μόνο στα μεγάλα εστιατόρια στα πεντάστερα, στα βραβευμένα με αστέρια Μισελέν ή στις πολύ ωραίες ταβέρνες πολυτελείας. ‘’Εστίαση’’ και ‘’επισιτισμός’’ είναι και το μικρό τυροπιτάδικο στη γειτονιά μας, είναι το μικρό καφέ που παίρνουμε κάθε πρωί τον καφέ μας, ‘’εστίαση’’ και ‘’επισιτισμός’’ είναι και τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης και τα κέτερινγκ, όπου εκεί οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν τρομερό πρόβλημα επιβίωσης αφού η κυβέρνηση τους ξέχασε κι έχουν μείνει χωρίς εισόδημα από τον Μάρτιο του 2020. Αυτήν τη στιγμή η χώρα καταγράφει μία ύφεση της τάξεως του 10,8%. Ένα νούμερο πάρα πάρα πολύ μεγάλο.
«Δεν μπορούμε να ζούμε άλλο με τα 400 και τα 500 ευρώ»
Φανταστείτε ότι όταν μπαίναμε στα μνημόνια το 2010 είχαμε ύφεση αλλά πολύ πολύ μικρότερη, πλησίαζε το 8%. Τώρα έχουμε φθάσει το 11% και μάλλον εκεί θα κλείσει και δεν ξέρουμε κατά πόσο θα λειτουργήσει αυτή η λειτουργία του ‘’ελατηρίου’’ που λένε πολλοί, ότι θα εκτιναχθεί η οικονομία μόλις ξεπεράσουμε το πρόβλημα με τον κορονοϊό. Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος γι’ αυτό. Άλλωστε όλοι οι διεθνείς Οργανισμοί στον τουρισμό -και λέω ‘’τουρισμός’’ διότι ο επισιτισμός είναι αλληλένδετος με αυτόν- αναφέρουν ότι ο κλάδος θα καταφέρει να ανακάμψει και να πιάσει τα επίπεδα του 2019 μετά τη σεζόν του 2023.
Επομένως έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Στην παρούσα φάση, εμείς, ως εργαζόμενοι, ζητάμε την έμπρακτη στήριξη από την Πολιτεία πλέον και όχι λόγια, καθώς η σεζόν ίσως να μην ανοίξει τον Απρίλιο όπως ανοίγει κάθε χρόνο, να πάει πιο πίσω, να καθυστερήσει η έναρξη. Επομένως θέλουμε την έμπρακτη στήριξη από την Πολιτεία, διότι δεν μπορούμε να ζούμε άλλο με τα 400 και τα 500 ευρώ και αυτά -προσέξτε- να μην ξέρουμε και πότε θα τα πάρουμε.
Γιώργος Καρανίκας: «Βιώνουμε το χειρότερο σενάριο που φοβόταν η αγορά»
«Η αυλαία του 2020 πέφτει με κλειστά τα εμπορικά καταστήματα και με συντριπτικές απώλειες στον εορταστικό τζίρο. Βιώνουμε το χειρότερο σενάριο που φοβόταν η αγορά», υπογραμμίζει στο iEidiseis ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), Γιώργος Καρανίκας και συμπληρώνει:
«Τα πενιχρά, για τους μικρομεσαίους εμπόρους, αποτελέσματα των ηλεκτρονικών πωλήσεων και του ‘’clickaway’’, ρίχνουν πλέον βαρύ το πέπλο της αβεβαιότητας και για το 2021. Ακούμε για πιθανή λειτουργία των σχολείων στις 8 Ιανουαρίου, όχι όμως και για επαναλειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων με φυσική παρουσία του πελάτη στο κατάστημα. Γνωρίζουμε ούτως ή άλλως πως τα περιοριστικά μέτρα δεν αναμένεται να καταργηθούν και η ψυχολογία των καταναλωτών δεν θα αλλάξει προτού προχωρήσει ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού.
Συνεπώς, ολόκληρο το πρώτο εξάμηνο του 2021 οι εμπορικές επιχειρήσεις θα συσσωρεύουν νέες ασφαλιστικές και φορολογικές υποχρεώσεις που, αθροιζόμενες στα τρέχοντα έξοδα λειτουργίας και στις παλαιότερες οφειλές, θα είναι ανθρωπίνως αδύνατο να αποπληρωθούν στο σύνολό τους και στην ώρα τους. Πρέπει να γίνει σαφές ότι τα χρήματα που από την αρχή της πανδημίας έχουν δοθεί με μορφή άμεσης ενίσχυσης ή κρατικού δανείου στις εμπορικές επιχειρήσεις δεν κάλυψαν ούτε τα πάγια έξοδα λειτουργίας ούτε τις δαπάνες προσωπικής διαβίωσης των ιδιοκτητών και των οικογενειών τους.
Γι’ αυτό χιλιάδες επιχειρήσεις χρειάζονται σήμερα επιπλέον «οξυγόνο» για να αποφύγουν ‘’λουκέτα’’ και απολύσεις.
Η κυβέρνηση ορθώς συζητά πλέον τη διαγραφή μέρους των χρεών που δημιουργήθηκαν στην πανδημία. Επειδή όμως δεν αναμένεται να αποφασίσει προτού παρέλθει το πρώτο τρίμηνο του 2021, θα πρέπει νωρίτερα, ει δυνατόν και μέσα στον Ιανουάριο, να προχωρήσει στην εκταμίευση μίας επιστρεπτέας προκαταβολής ειδικά για τις πληττόμενες εμπορικές επιχειρήσεις, ώστε να αντισταθμίσει ένα μέρος των απωλειών που προκάλεσε η παράταση του lockdown κατά την περίοδο των εορτών.
Η επέκταση τουλάχιστον έως τις 31 Μαρτίου της μείωσης των επαγγελματικών μισθώσεων κατά 80% που λήγει το Φεβρουάριο είναι το δεύτερο άμεσο μέτρο που ζητά ο εμπορικός κόσμος. Τέλος, επείγουσα ανάγκη αποτελεί η καθιέρωση του ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού, για να γίνονται απρόσκοπτα οι πληρωμές προμηθευτών και εργαζομένων».
Κωνσταντίνος Μίχαλος: 200.000 μικρές επιχειρήσεις βρίσκονται μία ανάσα από το κλείσιμο
«Το 2020 η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες στον κόσμο, βρέθηκαν μπροστά σε μια πρωτοφανή διεθνή υγειονομική κρίση», σημειώνει ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕ) και του Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ), Κωνσταντίνος Μίχαλος και αναλύει:
«Μετά από μια δεκαετία, τρία μνημόνια, μειώσεις μισθών και συντάξεων, έκρηξη της ανεργίας και της φτώχειας, ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης συμπολιτών μας στο εξωτερικό, δραστική μείωση των επενδύσεων και σημαντική αύξηση των έμμεσων φόρων, η Ελλάδα είχε καταφέρει να επιτύχει το στόχο της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Η εκδήλωση της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης ανέκοψε και αντέστρεψε την πορεία ανάκαμψης στην οποία είχε τεθεί η ελληνική οικονομία. Επιστρέψαμε, για μια ακόμη φορά μέσα σε δέκα χρόνια, στην ύφεση στην αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης το ΑΕΠ της χώρας θα συρρικνωθεί φέτος κατά 10,5% ενώ οι πραγματικές επενδύσεις θα μειωθούν κατά 14,3%.
Οι πρόσφατες εξελίξεις και γενικότερα η πρόοδος που συντελείται στο θέμα της ανακάλυψης εμβολίου, δημιουργούν προσδοκίες για το τέλος της πανδημίας και την ανάκαμψη των οικονομιών, μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2021.
«Θα χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός για να κλείσουν οι πληγές»
Ωστόσο, θα χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός για να κλείσουν οι πληγές που άνοιξε η υγειονομική κρίση στην ελληνική οικονομία: αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους, υπερχρέωση των επιχειρήσεων, αύξηση της ανεργίας και της φτώχειας, προβλήματα σε κλάδους με σημαντική συμβολή στο ΑΕΠ, όπως η εστίαση και η φιλοξενία, ο τουρισμός, οι μεταφορές, τα διαρκή αγαθά, τα εμπορικά ακίνητα κ.ά.
Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν πάνω από το 95% του συνόλου των επιχειρήσεων στην Ελλάδα και συνιστούν βασικό πυλώνα απασχόλησης. Σήμερα, οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις δίνουν μάχη επιβίωσης και για 200.000 από αυτές είναι ορατός ο κίνδυνος να μην ανοίξουν ξανά, μετά την πανδημία.
Από την πλευρά της κυβέρνησης έχουν ληφθεί μέτρα για τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα, ωστόσο αυτά αρκούν μόνο για να περιορίσουν το μέγεθος της καταστροφής που απειλεί τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ότι στο τραπεζικό σύστημα της χώρας έχουν πραγματική πρόσβαση 15.000 – 25.000 περίπου μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ στο κρατικό σύστημα στήριξης, μέσω επιχειρήσεων και δανείων έχουν πρόσβαση περίπου 100.000 επιχειρήσεις. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν συνολικά στο 10% των ενεργών ΑΦΜ. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις, μικρές και πολύ μικρές στη συντριπτική τους πλειονότητα, έχουν μείνει μόνες σε αυτή την καταιγίδα, χωρίς χρηματοπιστωτικά εργαλεία.
Με αυτά τα δεδομένα, μπορεί να περάσουν ως και τρία χρόνια, μέχρι να επιστρέψει το ΑΕΠ της χώρας στα επίπεδα του 2019, δηλαδή προ της πανδημίας. Είναι στο χέρι μας, παρ’ όλα αυτά, να επιταχύνουμε και να διασφαλίσουμε αυτή την πορεία ανάκαμψης.
Για να επιτύχουμε αυτό το στόχο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Υπάρχει κατ’ αρχήν, άμεση ανάγκη να διατεθούν περισσότεροι πόροι για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στην αγορά και ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις. Το πρόγραμμα που υλοποιείται σήμερα με πόρους του ΕΣΠΑ για την ενίσχυση των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων με κεφάλαια κίνησης χωρίς επιστροφή, έχει προϋπολογισμό 250 εκατ. ευρώ. Οι πόροι αυτοί θα πρέπει να αυξηθούν σε επίπεδα άνω των 2 δισ. ευρώ, ώστε αποτελέσουν «γραμμή ζωής» για τις μικρές επιχειρήσεις.
Ακόμη πιο επιτακτική, όμως, είναι η ανάγκη για μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε ένα νέο μοντέλο, το οποίο θα είναι περισσότερο εξωστρεφές, αλλά και διαφοροποιημένο και ανθεκτικό απέναντι στις αναταράξεις του διεθνούς περιβάλλοντος. Ο τουρισμός θα ανακάμψει και θα συνεχίσει να είναι τομέας αιχμής για την ανάπτυξη της χώρας. Δεν μπορεί όμως να συνεχίσει να αποτελεί μονοκαλλιέργεια. Πρέπει, ταυτόχρονα, να εστιάσουμε στρατηγικά στην ενίσχυση δυναμικών και εξωστρεφών παραγωγικών κλάδων στους οποίους, επίσης, η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Σε αυτή την προσπάθεια, θα πρέπει να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, στο πλαίσιο ενός συνεκτικού σχεδίου. Στόχος είναι η κινητοποίηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων, με έμφαση σε τομείς όπως η πράσινη ενέργεια, η αμυντική βιομηχανία, η ψηφιακή οικονομία, η φαρμακοβιομηχανία, οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα, η ναυτιλία, οι υποδομές, αλλά και σε παραδοσιακούς κλάδους, όπως η μεταποίηση και ο τουρισμός. Παράλληλα, θα πρέπει να επιταχυνθούν και να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση, στη δικαιοσύνη, στην υγεία και στην παιδεία, στην κοινωνική πολιτική, στη λειτουργία του ανταγωνισμού στις αγορές.
Τέλος, θα πρέπει να σχεδιάσουμε από τώρα το πώς η Ελλάδα θα διαχειριστεί τις δημοσιονομικές επιπτώσεις της κρίσης. Είναι σημαντικό η προσπάθεια αυτή να στηριχθεί κυρίως στην εκλογίκευση των δημοσίων δαπανών και στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αντί της υπερφορολόγησης και της μείωσης των δημοσίων επενδύσεων, όπως έγινε στο παρελθόν, με ολέθριες συνέπειες για την ανάπτυξη της οικονομίας.
«Με εθνική ομοψυχία και συναίνεση, η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει»
Αυτό που θα χρειαστεί, ωστόσο, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι εθνική ομοψυχία και συναίνεση. Ο διχασμός, οι ιδεοληψίες, η προσκόλληση σε κοντόφθαλμες σκοπιμότητες, έβλαψαν τη χώρα στη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Ας μάθουμε, λοιπόν, από τα λάθη του παρελθόντος, ας πάψουμε να σπαταλάμε δυνάμεις σε μάχες εντυπώσεων. Ας επενδύσουμε σε έναν ειλικρινή και έντιμο διάλογο, με στόχο τη διαμόρφωση ενός συνεκτικού, ολοκληρωμένου σχεδίου για το τι πρέπει να γίνει στη χώρα στα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα μπορεί να τα καταφέρει, για άλλη μια φορά».
Αλέκος Περράκης: «Σε απόγνωση οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό»
Ο Αλέκος Περράκης, μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Ξενοδοχείων Ν. Αττικής, καταγγέλλει αυθαιρεσία εκ μέρους ορισμένων εργοδοτών, έλλειψη μέτρων -ικανών να ανακουφίσουν τους χιλιάδες πληγέντες του κλάδου- εκ μέρους της κυβέρνησης και εκτιμά πως το μέλλον προμηνύεται δυσοίωνο, καθώς εξακολουθεί να αγνοείται η σχετική μέριμνα της Πολιτείας.
«Παίρνουν πίσω τα 534 ευρώ»
«Μεγάλο κομμάτι των εργαζομένων στον κλάδο είμαστε σε αναστολής εργασίας, δηλαδή, με 534 δηλαδή τον μήνα. Από πολύ μεγάλο μέρος των συγκεκριμένων εργαζόμενων, η εργοδοσία ζητάει να της δώσουν αυτό το έκτακτο επίδομα. Έχουν γίνει πολλές καταγγελίες. Εργοδότες ζητούν τα 530 ή να τα μοιρασθούν με τους εργαζόμενους ή τους φωνάζουν και δουλεύουν μαύρα.
Χώρια το Δώρο Χριστουγέννων, με το οποίο έγινε χαμός αυτήν τη περίοδο. Και σε αυτήν τη περίπτωση ζητούν ένα μέρος ή δεν το έδωσαν καθόλου.
Το σημαντικότερο, ωστόσο, είναι η ανασφάλεια, τι θα γίνει μετά. Τι θα γίνει μετά τις αναστολές. Αλλά και αυτό το επίδομα τι έχει κάνει; Ζεις με 534 ευρώ; Καλύπτονται οι τρέχουσες ανάγκες και υποχρεώσεις; Αλλά το κύριο είναι πάντα η ανεργία. Αυτήν τη στιγμή εγγυάται κανείς πως στη συνέχεια θα είμαστε στις δουλειές μας ή πως οι συνθήκες θα είναι οι ίδιες;», υπογραμμίζει στο iEidiseis.
«Αγωνία και ανασφάλεια για το μέλλον»
«Εγώ ήμουν από τους λιγότερο άτυχους. Μπήκα σε αναστολή τον Νοέμβριο. Βέβαια ήμουν υπό το ίδιο καθεστώς επί 2-3 μήνες και στο πρώτο lockdown. Δούλεψα, δηλαδή, το καλοκαίρι και μετά πάλι τα ίδια. Άλλοι, όμως, ήταν ακόμη χειρότερα.
Προς το παρόν ξέρουμε πως οι αναστολές ισχύουν μέχρι το τέλος του χρόνου, αλλά μπορεί να πάνε παραπέρα. Αγωνία και ανασφάλεια. Υπάρχουν αναστολές, υπάρχουν εργαζόμενοι σε αναστολή, τελειώνουν οι αναστολές, θα εξακολουθούν να υπάρχουν αυτοί οι εργαζόμενοι;
Από την άλλη πώς να ζήσεις με 534 ευρώ; Χώρια πως υπάρχουν και εργαζόμενοι στον επισιτισμό, εποχικοί, οι οποίοι πήραν επίδομα μέχρι τον Οκτώβρη και από τον Νοέμβρη μπήκαν στο ταμείο ανεργίας και δεν έχουν πάρει λεφτά. Θα ξαναπάρουν λεφτά αρχές Φλεβάρη, όταν μπουν τα λεφτά του Ταμείου Ανεργίας. Με άλλα λόγια, τον Νοέμβρη, τον Δεκέμβρη και τον Γενάρη, το εισόδημά τους είναι μηδέν.
Δεν είναι μόνο ο επισιτισμός και ο τουρισμός. Λένε πως θα υπάρξει μείωση του τζίρου κατά 50%. Αυτό σημαίνει πως χιλιάδες εργαζόμενοι θα μείνουν χωρίς δουλειά το επόμενο διάστημα. Πρέπει να υπάρξει στήριξη. Αλλά και τώρα, που παίρνουμε ελάχιστα», επισημαίνει.
Κρίση δύο ταχυτήτων
«Βέβαια υπάρχουν επιχειρήσεις που μέσα σε αυτόν τον χαμό βγάζουν τρελά κέρδη στον επισιτισμό: τα ταχυφαγεία, πιτσαρίες, καφές, οι μεγάλες αλυσίδες. Οι οποίες, λόγω του delivery και των μεταφορών ‘’πάνε τρένο’’. Και εκεί, ωστόσο, ισχύουν τα ίδια: βγάζουν εργαζόμενους σε αναστολή και να τους ζητούν το επίδομα, δεν τους δίνουν το Δώρο, τους βάζουν να δουλεύουν παραπάνω υπερωρία.
Στα delivery, δηλαδή, υπάρχει μεν πολλή δουλειά, αλλά ίδιες ή χειρότερες απολαβές, με το πρόσχημα ότι ‘’κοίταξε να δεις τι έρχεται μετά απ’ όλο αυτό’’, μαζί με μια σειρά άλλα δικαιώματα που καταπατούνταν και προηγουμένως: υπερωρίες που δεν πληρώνονται, ελαστικά ωράρια, ‘’μαύρη’’ εργασία – που πραγματικά δίνει και παίρνει.
Παλεύουμε να ζήσουμε με 534 ευρώ και δεν ξέρουμε αν πολύ σύντομα θα έχουμε και αυτά τα λίγα. Και από την άλλη έχεις επιχειρήσεις που δεν στηρίζουν τον υπάλληλο στα δύσκολα, δεν ‘’βάζουν πλάτη’’. Επί πολλά χρόνια έβγαζαν τρελά λεφτά και στον επισιτισμό και στον τουρισμό και τώρα;
Τους δίνουν και άλλες επιδοτήσεις για να μείνουν ανοιχτά και ήδη συζητάμε να μειώσουν τη συλλογική σύμβαση στον τουρισμό. Δηλαδή να υπογράψουν συλλογική σύμβαση με μειώσεις επειδή δεν υπάρχει δουλειά και να πεταχτούν πόσοι εργαζόμενοι στην ανεργία επειδή δεν είναι ίδιος ο τζίρος. Άρα ποιος θα στηρίξει;
Μιλάμε, βέβαια, για τη μεγάλη εργοδοσία. Για μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και ομίλους, οι οποίοι έχουν θησαυρίσει, καθώς και για πολυεθνικές στο επισιτισμό που δεν έχουν σταματήσει να δουλεύουν. Αυτές, εξαιτίας της καραντίνας έχουν περισσότερη δουλειά από πριν», δηλώνει.
Αποκρύπτονται εργατικά ατυχήματα
«Οι υπόλοιποι βγάζουν σε αναστολή τους εργαζόμενους για να γλυτώσουν τα ένσημα και όσοι μένουν πίσω δουλεύουν υπερωρίες υπό χειρότερες συνθήκες κ.τ.λ. Αλλά και πάλι τι κίνηση να υπάρχει; Όταν εξακόσιες χιλιάδες παίρνουν 500 ευρώ τον μήνα, τι να ξοδευτεί από τον κόσμο; Ακόμη και τα Χριστούγεννα.
Επίσης υπάρχουν εργατικά ατυχήματα που δεν δηλώνονται λόγω των αναστολών. Ντιλιβεράδες που τρακάρουν, που έχουν χτυπήσει και τίποτε δεν φαίνεται πουθενά, αφού υποτίθεται πως δεν δουλεύουν.
Λέγεται πως η ανεργία θα εκτοξευτεί, η ανασφάλεια είναι τεράστια», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Περράκης, ο οποίος είναι υπάλληλος σε εργαστήριο παραγωγής φύλλου σε αρτοζαχαροπλαστείο και καταλήγει τονίζοντας πως η Πολιτεία πρέπει να προστατεύσει τους εργαζόμενους στον επισιτισμό, καθώς δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια.
