Πολλά είναι τα «παράδοξα» γύρο από το Ασφαλιστικό.
Ας πούμε τα Δικαστήρια έκριναν ως αντισυνταγματικές τις περικοπές της περιόδου 2011-12, αλλά νόμιμες τις ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις του νόμου 4387 του 2016.
Ή, η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμένου είχε δεσμευτεί για την αποκατάσταση των απωλειών των δύο πρώτων μνημονίων και, στο τέλος, έφερε μια ακόμη χειρότερη συμφωνία και το νόμο Κατρούγκαλου.
Ωστόσο, πέραν της κριτικής που μπορεί να ασκηθεί σε ποικίλες αποφάσεις οι οποίες περιορίστηκαν στον «τύπο» (σ.σ. ο νόμος 4387/16 κρίθηκε συνταγματικός γιατί είχε αναλογιστικές μελέτες, ενώ οι προηγηθείσες περικοπές όχι), ή την πολιτική κριτική (για τις προεκλογικές διακηρύξεις και τις μετεκλογικές πρακτικές), μια συμπεριφορά μοιάζει κατάφωρα άδικη:
Να μην σου αναγνωρίζουν χρόνο εργασίας. Να σου στερούν δικαιώματα. Να μην έχει ο Πολίτης το δικαίωμα προσφυγής στη Δικαιοσύνη προκειμένου αυτή να αποφανθεί.
Αναφερόμαστε εδώ στους λεγόμενους «παλαιούς» συνταξιούχους, όσους «εξήλθαν» πριν τις 13/5/2016, δηλαδή προ τα εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου.
Σε αυτή την κατηγορία συνταξιούχων δεν αναγνωρίζεται χρόνος εργασίας στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης, αλλά και οι χρόνοι παράλληλης ασφάλισης.
Και στις δύο περιπτώσεις οι ασφαλισμένοι των συγκεκριμένων περιπτώσεων κατά την αίτηση συνταξιοδότησης δεν επικαλέστηκαν τους σχετικούς χρόνους προϋπηρεσίας. Είτε γιατί αυτό δεν βελτίωνε τις αποδοχές είτε, ακόμη χειρότερα, θα αύξανε τον χρόνο αναμονής για την απόδοση της σύνταξης από τον τελευταίο φορέα (όπου διανύθηκε και σημαντικότερος χρόνος ασφάλισης).
Αναλυτικά:
- Με 35ετία στο παλαιό καθεστώς, ακόμη και με 32 έτη, το σύστημα τότε χορηγούσε πλήρη σύνταξη. Έτσι πολλοί ασφαλισμένοι συνταξιοδοτούνται πριν συμπληρώσουν 40ετία (όπως πλέον ισχύει με το νόμο 4387/16). Ο εν λόγω νόμος και ιδίως ο επόμενος (ν.4670/20) δίνουν μεγαλύτερες αποδοχές για πάνω από 34 έτη ασφάλισης (+2,55% για κάθε έτος στην ασφάλιση).
Πολλοί ασφαλισμένοι οδηγήθηκαν στην «έξοδο» μόλις στο 58ο έτος καθώς προβλεπόταν υποχρεωτική συνταξιοδότηση με 35ετία στο 58ο έτος (π.χ. Συλλογική Σύμβαση Τραπεζών). Κατά συνέπεια, ακόμη και όποιος ήθελε να παραμείνει στην εργασία, του είχε αφαιρεθεί το συνταγματικό του δικαίωμα να συνεχίσει την απασχόληση μέχρι το 65ο έτος (τότε) της ηλικίας (τώρα στο 67ο έτος).
- Στις περιπτώσεις συμπλήρωσης 35ετίας σε ένα Ειδικό Ταμείο (π.χ. ΤΑΠ/ΟΤΕ), ένας ασφαλισμένος δεν ανέτρεχε προκειμένου να αναζητήσει και καταθέσει τυχόν χρόνο που είχε προηγουμένως σε άλλο φορέα (π.χ. διαδοχική ασφάλιση με ΙΚΑ ή ΤΕΒΕ). Και αυτό γιατί με την 35ετία εξαντλούσε την ανώτερη σύνταξη από το τελευταίο ταμείο.
Ωστόσο σήμερα και με τον επανακαθορισμό των (παλαιών) συντάξεων από 1/1/2019, για να ανέλθει το ποσοστό αναπλήρωσης της ανταποδοτικής σύνταξης στο 50% του μέσου (συντάξιμου) μισθού, απαιτούνται 40 έτη ασφάλισης. Ωστόσο, δεν τους δίνεται τώρα η δυνατότητα να καταθέσουν-συμπληρώσουν τον χρόνο ασφάλισης που είχαν στο αρχικό ταμείο και δεν προσκόμισαν, καλόπιστα, κατά την απονομή της σύνταξης.
- Στις περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης δεν προσκομιζόταν ο χρόνος ασφάλισης (π.χ. 5-6 ετών) στο δεύτερο ταμείο καθώς η παράλληλη ασφάλιση απέδιδε μόνο με την συμπλήρωση 16 ετών, οπότε δινόταν δεύτερη μισή σύνταξη ή 20 ετών ασφάλισης, οπότε δινόταν δεύτερη πλήρη σύνταξη. Ωστόσο, με τον νόμο 4387/16 τα επιπλέον ασφάλιστρα της παράλληλης ασφάλισης βελτιώνουν τον συντάξιμο μισθό και, εν τέλει, το τελικό ποσό της σύνταξης…
Σε πολλά από τις προηγούμενα παραδείγματα οι συνταξιοθυχοι σήμερα έχουν «προσωπική διαφορά». Δεν λαμβάνουν αυξήσεις (7,75% πέρυσι και 3% φέτος) γιατί, κακώς κάκιστα, θεωρήθηκε ότι λαμβάνουν υψηλότερες αποδοχές απ όσο θα έπαιρναν εάν εφαρμοζόταν αναδρομικά(!) ο νόμος Κατρούγκαλου.
Όμως δεν είναι έτσι. Ακόμη κι εάν δεχθούμε την απαράδεκτη λογική της αναδρομική τιμωρίας (καθήλωσης των αποδοχών λόγω ενός μεταγενέστερου-δρακόντειου νόμου), θα έπρεπε να επιτρέπεται σε αυτούς τους ανθρώπους να προσκομίσουν-επικαλεστούν τυχόν πρόσθετο χρόνο ασφάλισης που είχαν αφήσει στα «αζήτητα», στο βαθμό που τώρα, με το νέο ασφαλιστικό νόμο κάθε χρόνος υπολογίζεται («μετράει»).
Νέος υπολογισμός σύνταξης
Δεν είναι δυνατόν ένας μεταγενέστερος νόμος (Κατρούγκαλου) να καθηλώνει τις αποδοχές και, λόγω πληθωρισμού, να μειώνεται έτσι το διαθέσιμο εισόδημα και, ταυτόχρονα, να μην επιτρέπει η προσκόμιση πρόσθετων στοιχείων και την «αναψηλάφηση» της συνταξιοδοτικής απόφασης. Και, εν τέλει, όχι την αύξηση των αποδοχών, παρά μόνο την μείωση της προσωπικής διαφοράς!
Σύμφωνα με ον πρόεδρο της Ανώτατης Γενικής Συνομοσπονδίας Συνταξιούχων (ΑΓΣΣΕ) Γιώργο Κουτσιμπογιώργο «δεν θα επιτρέψουμε να διαιωνίζεται η ανωτέρω «σκαστή» αδικία».
Η ΑΓΣΣΕ σχεδιάζει να προσφύγει δικαστικά προκείμενου «να αναγνωριστεί σε όλους τους ασφαλισμένους το δικαίωμα να προσκομίσουν, εάν διαθέτουν, τυχόν χρόνο διαδοχικής ή παράλληλης ασφάλισης προκείμενου να βελτιώσουν τις αποδοχές τους. Χρόνους που καλόπιστα δεν προσκόμισαν κατά την (πρώτη) αίτηση συνταξιοδότησης καθώς με το προηγούμενο ασφαλιστικό καθεστώς αυτός ο χρόνος δεν άλλαζε-τροποποιούσε: α/ ούτε τον συντάξιμο μισθό και β/ούτε το ποσοστό της (ανταποδοτικής) σύνταξης».
Μάλιστα η ΑΓΣΣΕ θα διεκδικήσει αναδρομικά τις συγκεκριμένες διορθώσεις τόσο για την μείωση της προσωπικής διαφοράς όσο και για τις αυξήσεις του 2023και 2024. Έτσι ώστε οι δικαιούχοι να λάβουν τις νόμιμες προσαυξήσεις με βάση τις αναπροσαρμογές που ανακοινώθηκαν.
