Μπορεί η ακρίβεια να τσακίζει τα νοικοκυριά, όμως οι δαπάνες στις οποίες έχει επιδοθεί η κυβέρνηση ήδη από το 2020 έχουν περιορίσει πλέον τις δυνατότητες για παρεμβάσεις. Στην κυβέρνηση εξετάζουν κάποια μέτρα για να ελαφρύνουν την πίεση, αλλά οι πρώτες διαρροές προκάλεσαν, σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλη αντίδραση από τις Βρυξέλλες.
Στην Ε.Ε. εκτιμούν ότι η κυβέρνηση κινείται με τρόπο που οδηγεί σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό της χώρας, με ξεκάθαρο προεκλογικό χρώμα. Σύμφωνα με πληροφορίες βγήκαν ήδη οι πρώτες «κίτρινες κάρτες» και δεν είναι τυχαία η αντίθεση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θόδωρου Σκυλακάκη, στη μείωση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα, διότι γνωρίζει το θέμα.
Ήδη έχει καταγραφεί και ο καυγάς των οικονομικών υπουργών Χρήστου Σταϊκούρα –Άδωνη Γεωργιάδη για το ΦΠΑ. Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, γνωρίζει επίσης ότι έχουν ξεπεραστεί τα όρια και ότι η ευρωπαϊκή πολιτική έχει αλλάξει, ενώ η κυβέρνηση έχει ήδη δυσαρεστήσει με τις μεγάλες δαπάνες που έχει κάνει.
Η κυβέρνηση δεν έχει περιθώρια, γιατί έχει ήδη δαπανήσει μεγάλα ποσά χωρίς μέτρο και χωρίς στόχευση, και πλέον αυτά που εξετάζει έχουν πολύ μεγάλο κόστος, την ώρα που επιχειρείται δημοσιονομικό συμμάζεμα, μετά τη χαλαρότητα που προηγήθηκε. Επιπλέον αυτών όμως, η υιοθέτηση κάποιων από τα μέτρα που διαρρέονται, αντιβαίνει και στους ευρωπαϊκούς κανόνες. Σε κάθε περίπτωση οι υπερβολές στο διάστημα της προηγούμενης διετίας, έχουν θέσει μεγάλα εμπόδια.
Από την άλλη η οριστική μέτρηση για την αύξηση του ΑΕΠ το 2021, είναι ο παράγοντας που ελπίζουν στην κυβέρνηση ότι μπορεί να βοηθήσει, με πιθανά μέτρα για την μείωση έμμεσων φόρων σε μία προσπάθεια ελάφρυνσης των καταναλωτών. Εκεί εκτιμούν, ότι υπάρχει ο λεγόμενος δημοσιονομικός χώρος. Οικονομικών.
Αλλά όπως αναφέρθηκε, υπάρχουν σοβαρές αντιρρήσεις. Άλλωστε δεν είναι βέβαιο ότι θα γίνει αποδεκτό το επιχείρημα του δημοσιονομικού χώρου. Το εμπόδιο όμως που θα ξεπεραστεί πιο δύσκολα, είναι ότι πολλά από τα εξεταζόμενα μέτρα προσκρούουν σε ζητήματα με τα οποία διαφωνεί παγίως η Ε.Ε. όπως η επιδότηση ελληνικών βιομηχανιών.
Ήδη η ελάφρυνση με το 50% από την επιστροφή της επιστρεπτέας προκαταβολής θεωρείται μεγάλο βήμα και δεν υπάρχουν σοβαρά περιθώρια για νέα ελάφρυνση.
Αλλά το ίδιο συμβαίνει με τα περισσότερα από τα μέτρα που εξετάζουν στην κυβέρνηση, όπως:
-Να αυξήσουν την επιδότηση στο ηλεκτρικό ρεύμα για επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Για να γίνει απαιτείται το «πράσινο φως» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Αν δοθεί έγκριση θα αφορά ένα διάστημα που δύσκολα θα υπερβεί το μήνα Μάρτιο. Ακόμα δυσκολότερο να το δεχθεί η Επιτροπή.
-Αν θα μειωθεί ο ΦΠΑ σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων. Εξετάζονται περίπου 15 κατηγορίες τροφίμων. Για το ψωμί, η μείωση του ΦΠΑ έχει ένα κόστος 140 εκατ. ευρώ. Υπάρχει ο φόβος ότι τα μέτρα αυτά δεν θα περάσουν στον καταναλωτή. Κι εδώ μία μείωση του ΦΠΑ στο 6% θα πρέπει κανονικά να είναι παροδική αλλά η επαναφορά στο 13% θα είναι πολύ δύσκολη.
-Η μείωση των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης στα καύσιμα. Ειδικά στη βενζίνη και στο πετρέλαιο κίνησης η μείωση μπορεί να έχει θετική επίπτωση συνολικά στο μεταφορικά κόστος και να συγκρατήσει μέρος του πληθωρισμού. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν προϋπολογίσει για όλο το 2022 εισπράξεις 2,1 δισ. ευρώ από το φόρο στις βενζίνες και 359 εκατ. ευρώ από τον ειδικό φόρο στο πετρέλαιο. Όμως ήδη έχει εκφρασθεί η αντίρρηση του Θ. Σκυλακάκη, γιατί γνωρίζει τη θέση των Βρυξελλών.
Πως μπορεί να προκύψει ο «χώρος»
Η επίσημη εκτίμηση του προϋπολογισμού της κυβέρνησης ήταν ότι η ανάπτυξη έτρεχε το 2021 με ρυθμό ανόδου 6,9%. Ωστόσο οι πρώτες μετρήσεις δείχνουν ότι το 2021 το ΑΕΠ αυξήθηκε περισσότερο και η Τράπεζα της Ελλάδος για παράδειγμα υπολόγισε αρχικά ότι το ΑΕΠ μπορεί να έτρεξε με ρυθμό με 8% τον περασμένο χρόνο. Είναι πιθανό να υπάρχει μία επιπλέον ποσοστιαία μονάδα ανόδου στο ΑΕΠ. Αυτή αντιστοιχεί σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ.
Εκτιμήσεις για άνοδο του ΑΕΠ στο 8% έχουν κάνει διεθνείς οργανισμοί και ελληνικές και ξένες Τράπεζες. Μεταξύ των ελληνικών Τραπεζών, η Εθνική Τράπεζα, εκτίμησε επίσης ότι το ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί κατά 8% το 2021.
Οι εκτιμήσεις αυτές έγιναν με στοιχεία που δεν περιελάμβαναν το τέλος της χρονιάς, όταν και έκανε την εμφάνισή της η μετάλλαξη Όμικρον η οποία επηρέασε τις ευρωπαϊκές και την ελληνική οικονομία. Η αλληλεξάρτηση των ευρωπαϊκών οικονομιών έπαιξε το ρόλο της καθώς δύο ήταν οι κρίσιμοι παράγοντες: η κατανάλωση που εμφάνισε στοιχεία κόπωσης παντού και κυρίως για την Ελλάδα, ο τουρισμός.
Ο τουρισμός είναι γενικά το ισχυρό χαρτί που θα δείξει αν έφερε τελικά ακόμα μεγαλύτερη άνοδο του ΑΕΠ ή όχι το 2021. Ο τουρισμός εμφάνισε σύμφωνα με τα στοιχεία κόπωση τον τελευταίο μήνα του χρόνου, σε σχέση με την κίνηση που αναμενόταν.
Ενδέχεται όμως η θετική διαφορά σε κατανάλωση και τουρισμό σε σχέση με το πολύ χειρότερο έτος 2020 να είναι αρκετή για να επιβεβαιώσει τελικά μία μονάδα ανάπτυξης του ΑΕΠ επιπλέον κι εκεί στηρίζει τις ελπίδες της η κυβέρνηση.
