Ο στρατός της Μιανμάρ κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη την επικράτεια και ανακοίνωσε ότι την εξουσία αναλαμβάνει ως μεταβατικός πρόεδρος ο στρατηγός Μιν Αούνγκ Χλάινγκ, μερικές ώρες μετά τη σύλληψη της επικεφαλής της πολιτικής κυβέρνησης Αούνγκ Σαν Σου Τσι, του προέδρου Ουίν Μιντ και κορυφαίων στελεχών του κόμματός της, του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία, τις πρώτες πρωινές ώρες.
Ο στρατός υποστήριξε ότι η επιβολή πραξικοπήματος ήταν αναγκαία για την υπεράσπιση της «σταθερότητας» της Μιανμάρ, μέσω του τηλεοπτικού δικτύου των ενόπλων δυνάμεων.
Οι πραξικοπηματίες κατηγόρησαν την εκλογική επιτροπή ότι δεν φρόντισε να διορθωθούν οι «τεράστιες παρατυπίες» που κατ’ αυτούς αμαύρωσαν τις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου, στις οποίες το κόμμα της Αούνγκ Σαν Σου Τσι υποστήριξε πως κατήγαγε συντριπτική νίκη.
Στρατός: Θα οργανώσουμε εκλογές σε έναν χρόνο
Αργότερα σήμερα, ο στρατός της Μιανμάρ υποσχέθηκε ότι θα οργανώσει νέες εκλογές μετά το τέλος της κατάστασης έκτακτης που επέβαλε για έναν χρόνο και ότι θα παραδώσει την εξουσία στην κυβέρνηση που θα προκύψει από αυτές.
Η κλιμάκωση της έντασης ανάμεσα στο επιτελείο και την πολιτική κυβέρνηση είχε εγείρει ανησυχίες πως απειλείτο πραξικόπημα από την περασμένη εβδομάδα.
Την Τετάρτη, ο επικεφαλής του στρατού Μιν Αούνγκ Χλάινγκ είχε απειλήσει πως το Σύνταγμα της χώρας θα μπορούσε να τεθεί «σε αναστολή» ή ακόμη και να «ανακληθεί» εάν δεν τηρείτο.
Την Πέμπτη κυκλοφόρησαν σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφικά στιγμιότυπα που απαθανάτιζαν τεθωρακισμένα και άλλα στρατιωτικά οχήματα να κινούνται στη Γιανγκόν και σε άλλες πόλεις.
Η Μιανμάρ, η πάλαι ποτέ Βιρμανία, πέρασε σχεδόν πέντε δεκαετίες υπό τον ζυγό των στρατιωτικών, προτού αρχίσει το 2010 μια αργή διαδικασία πολιτικής μετάβασης, στο πλαίσιο της οποίας αφέθηκαν ελεύθεροι πολιτικοί κρατούμενοι και ανέλαβε εν μέρει πολιτική κυβέρνηση.
Η 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Τσι, που πέρασε 15 χρόνια σε κατ’ οίκον κράτηση -είχε λάβει το Νόμπελ Ειρήνης το 1991-, ήταν ανάμεσα στους αντιφρονούντες που αφέθηκαν ελεύθεροι.
Ανέλαβε την εξουσία μετά τις εκλογές του 2015, που είχαν χαρακτηριστεί οι πιο ελεύθερες που διεξήχθησαν ποτέ στη χώρα, εν μέσω ατμόσφαιρας αισιοδοξίας για τον εκδημοκρατισμό της Μιανμάρ.
Ωστόσο της έχει απαγορευθεί να αναλάβει την προεδρία δυνάμει του Συντάγματος του 2008, το οποίο συνέταξε ο στρατός. Ήταν ως σήμερα «κρατική σύμβουλος», αξίωμα ουσιαστικά ταυτόσημο με αυτό της πρωθυπουργού σε άλλα κράτη, ώστε να μπορεί να ασκεί την εξουσία μέσω του προέδρου Ουίν Μιντ, στελέχους του κόμματός της.
Νωρίτερα, η κρατική τηλεόραση έπαψε να εκπέμπει, ενώ οι τηλεφωνικές γραμμές και η σύνδεση στο διαδίκτυο έμοιαζαν να έχουν πρακτικά κοπεί.
Το πραξικόπημα έγινε τα ξημερώματα της ημέρας που θα συνερχόταν σε σώμα και θα συνεδρίαζε το νέο κοινοβούλιο, που αναδείχθηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου, όταν ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία είχε υποστηρίξει πως κατήγαγε συντριπτική νίκη.
Η εικόνα και το κύρος της Αούνγκ Σαν Σου Τσι επλήγησαν σε διεθνές επίπεδο μετά τον μαζικό διωγμό χιλιάδων μελών της μουσουλμανικής μειονότητας των Ροχίνγκια στη δυτική πολιτεία Ραχίν από το 2017. Αλλά η ηγετική μορφή του Εθνικού Συνδέσμου για τη Δημοκρατία παρέμεινε πολύ δημοφιλής στο εσωτερικό.
Μονάδες του στρατού έχουν καταλάβει το δημαρχείο στη Γιανγκόν και άλλα στρατηγικά σημεία.
Αούνγκ Σαν Σου Τσι: Μην αποδεχτείτε το πραξικόπημα
Ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία, το κόμμα της μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα επικεφαλής της πολιτικής κυβέρνησης της Μιανμάρ, της Αούνγκ Σαν Σου Τσι, έδωσε στη δημοσιότητα δήλωσή της με την οποία η 75χρονη πολιτικός καλεί τους πολίτες «να μην αποδεχθούν» το στρατιωτικό πραξικόπημα, να διαδηλώσουν εναντίον της κατάληψης της εξουσίας από τους στρατηγούς.
«Οι ενέργειες του στρατού έχουν σκοπό η χώρα να τεθεί ξανά υπό δικτατορία», αναφέρει η δήλωση, που όπως διευκρίνισε το κόμμα έγινε από την Αούνγκ Σαν Σου Τσι προτού εκδηλωθεί το στρατιωτικό πραξικόπημα και συλληφθούν η ίδια και άλλοι πολιτικοί.
«Καλώ τον λαό να μην το αποδεχθεί αυτό, να αντιδράσει, να διαδηλώσει εναντίον του στρατιωτικού πραξικοπήματος», πρόσθεσε η Αούνγκ, σύμφωνα με το κόμμα της.
Τη βαθιά του ανησυχία εκφράζει το ελληνικό ΥΠΕΞ
Τη βαθιά του ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ εκφράζει το υπουργείο Εξωτερικών, μετά τη σύλληψη των μελών της κυβέρνησης από τον στρατό. Ζητά την άμεση απελευθέρωσή τους και καλεί να γίνει σεβαστή η βούληση του λαού, όπως εκφράστηκε στις πρόσφατες εκλογές.
«Εκφράζουμε τη βαθιά μας ανησυχία για τις εξελίξεις στη Μιανμάρ, μετά τα νέα σχετικά με τη σύλληψη και την κράτηση της βραβευμένης με Νόμπελ Αούνγκ Σαν Σου Τσι (Aung San Suu Kyi), καθώς και άλλων πολιτικών προσώπων», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο twitter και προσθέτει:
«Ζητούμε την άμεση απελευθέρωσή τους, καθώς και τον σεβασμό στη δημοκρατική βούληση του λαού, όπως εκφράστηκε στις εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2020».
We call for their immediate release, as well as ensure that the democratic will of the people, as expressed on the 8 November 2020 elections, will be duly respected (2/2)
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) February 1, 2021
Αυστηρό μήνυμα από τις ΗΠΑ
Ο Λευκός Οίκος έκανε γνωστό ότι ο Δημοκρατικός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει ενημερωθεί για τις εξελίξεις. «Οι ΗΠΑ εναντιώνονται σε οποιαδήποτε απόπειρα αλλοίωσης του αποτελέσματος των πρόσφατων εκλογών και παρεμπόδισης της δημοκρατικής μετάβασης της Μιανμάρ» και «θα αναλάβουν δράση σε βάρος όσων ευθύνονται εάν αυτά τα βήματα δεν αντιστραφούν», τόνισε η εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας, η Τζεν Ψάκι.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν κάλεσε τους επικεφαλής των ένοπλων δυνάμεων της Μιανμάρ να αφήσουν αμέσως ελεύθερη την ως νωρίτερα σήμερα επικεφαλής της πολιτικής κυβέρνησης της ασιατικής χώρας, την 75χρονη Αούνγκ Σαν Σου Τσι, καθώς και τους υπόλοιπους πολιτικούς οι οποίοι συνελήφθησαν.
Ο κ. Μπλίνκεν εξέφρασε την «μεγάλη ανησυχία» των ΗΠΑ για τις συλλήψεις των πολιτικών και ηγετών της επιλεγόμενης κοινωνίας των πολιτών.
«Καλούμε τους Βιρμανούς στρατιωτικούς ηγέτες να απελευθερώσουν όλους τους κυβερνητικούς αξιωματούχους και τα ηγετικά στελέχη της κοινωνίας των πολιτών και να σεβαστούν τη βούληση του λαού […] όπως εκφράστηκε στις δημοκρατικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου» 2020, τόνισε ο αμερικανός ΥΠΕΞ.
«Οι ΗΠΑ στέκουν στο πλευρό του βιρμανικού λαού που ποθεί δημοκρατία, ελευθερία, ειρήνη και ανάπτυξη. Ο στρατός πρέπει να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες αμέσως», συμπλήρωσε ο Άντονι Μπλίνκεν.
Ο Μάρεϊ Χίμπερτ, ειδικός στη νοτιοανατολική Ασία στο ινστιτούτο μελετών Center for Strategic and International Studies της Ουάσινγκτον, χαρακτήρισε «πρόκληση» για τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν το πραξικόπημα.
Ο Ντάνιελ Ράσελ, Αμερικανός διπλωμάτης που επί Μπαράκ Ομπάμα ήταν αρμόδιος για την ανατολική Ασία, χαρακτήρισε το νέο πραξικόπημα «βαρύ πλήγμα για τη δημοκρατία στη Μιανμάρ» αλλά «και για τα συμφέροντα των ΗΠΑ».
ΕΕ, Βρετανία και Ιαπωνία καταδικάζουν το πραξικόπημα
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ καταδίκασε έντονα με ανάρτησή του στο Twitter το πραξικόπημα.
«Καταδικάζω έντονα το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και καλώ τους στρατιωτικούς να απελευθερώσουν όλους όσοι συνελήφθησαν παρανόμως σε επιδρομές σε όλη τη χώρα. Το αποτέλεσμα των εκλογών πρέπει να γίνει σεβαστό και η δημοκρατική διαδικασία να αποκατασταθεί», τόνισε ο Μισέλ.
I strongly condemn the coup in #Myanmar and call on the military to release all who have been unlawfully detained in raids across the country.
The outcome of the elections has to be respected and democratic process needs to be restored.
— António Costa (@eucopresident) February 1, 2021
«Ο λαός της Μιανμάρ θέλει δημοκρατία. Η ΕΕ στέκεται στο πλευρό του», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ επίσης στο Twitter.
I strongly condemn the coup carried out by the #Myanmar military and call for the immediate release of those detained.
Election results and constitution must be respected.
Myanmar's people want democracy. The EU stands with them.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) February 1, 2021
Από την πλευρά του ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ότι καταδικάζει το πραξικόπημα στη Μιανμάρ και πρόσθεσε ότι πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι η Αούνγκ Σαν Σου Κι και άλλοι πολιτικοί ηγέτες που συνελήφθησαν.
«Καταδικάζω το πραξικόπημα και την παράνομη σύλληψη πολιτών, περιλαμβανομένης της Αούνγκ Σαν Σου Κι, στη Μιανμάρ», έγραψε ο Τζόνσον στο Twitter. «Η ψήφος του λαού πρέπει να γίνει σεβαστή και οι πολιτικοί ηγέτες να αφεθούν ελεύθεροι», πρόσθεσε.
I condemn the coup and unlawful imprisonment of civilians, including Aung San Suu Kyi, in Myanmar. The vote of the people must be respected and civilian leaders released.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) February 1, 2021
«Οι δημοκρατικές επιθυμίες του λαού της Μιανμάρ πρέπει να γίνουν σεβαστές και να συγκληθεί εκ νέου ειρηνικά η Εθνοσυνέλευση», επεσήμανε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντόμινικ Ράαμπ.
Επιπλέον, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας κάλεσε σήμερα τους στρατιωτικούς στη Μιανμάρ να αφήσουν ελεύθερη τη Σου Κι και να αποκαταστήσουν τη δημοκρατία στη χώρα.
«Ζητάμε την απελευθέρωση των συλληφθέντων, περιλαμβανομένης της συμβούλου του κράτους Αούνγκ Σαν Σου Κι η οποία συνελήφθη σήμερα», ανακοίνωσε το ιαπωνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Στην ανακοίνωσή του το υπουργείο κάλεσε «τον εθνικό στρατό να αποκαταστήσει άμεσα το δημοκρατικό, πολιτικό σύστημα» στη Μιανμάρ.
Διεθνής κατακραυγή
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε τη «μεγάλη ανησυχία» του για το πραξικόπημα και «καταδίκασε με τον πιο σθεναρό τρόπο» τη σύλληψη της Αούνγκ Σαν Σου Τσι και την κατάληψη «της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας» από τον στρατό, που πλήττει «τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις» των τελευταίων ετών στη Μιανμάρ.
Ο Τζον Σίφτον του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) υπογράμμισε από την πλευρά του ότι στην πραγματικότητα, ο στρατός της Μιανμάρ ουδέποτε τέθηκε υπό τον έλεγχο των πολιτικών, καλώντας την Ουάσινγκτον και άλλους να επιβάλλουν «αυστηρές», «στοχευμένες» οικονομικές κυρώσεις στα ηγετικά στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Η Αυστραλία εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» και απαίτησε η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων της Μιανμάρ να αφήσει ελεύθερη την Αούνγκ Σαν Σου Τσι και τους άλλους πολιτικούς που τέθηκαν υπό κράτηση, κατηγορώντας τους στρατηγούς πως «επιδιώκουν για άλλη μια φορά να αρπάξουν τον έλεγχο» της χώρας.
Την ίδια ώρα, διπλωματία της Ινδονησίας απηύθυνε έκκληση σήμερα προς όλα τα μέρη στη Μιανμάρ να εμμείνουν στην τήρηση των δημοκρατικών αρχών και του Συντάγματος.
«Η Ινδονησία υπογραμμίζει επίσης ότι όλες οι διαφωνίες για τα εκλογικά αποτελέσματα πρέπει να επιλύονται στο πλαίσιο των υπαρχόντων νομικών μηχανισμών», αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥΠΕΞ της Ινδονησίας.
Ακόμη, το υπουργείο Εξωτερικών απηύθυνε έκκληση να επιδειχθεί αυτοσυγκράτηση και να τηρηθούν οι αρχές του καταστατικού χάρτη του Συνδέσμου των Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).
Το υπουργείο Εξωτερικών της Σιγκαπούρης εξέφρασε ανησυχία για το στρατιωτικό πραξικόπημα και παρότρυνε όλα τα μέρη να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να εργαστούν προκειμένου να υπάρξει ειρηνική επίλυση της κρίσης.
«Η Σιγκαπούρη εκφράζει μεγάλη ανησυχία για τη νέα κρίση στη Μιανμάρ. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και ελπίζουμε πως όλα τα μέρη θα ασκήσουν αυτοσυγκράτηση, θα συνεχίσουν τον διάλογο και θα εργαστούν για να υπάρξει θετική και ειρηνική έκβαση», αναφέρει δελτίο Τύπου του ΥΠΕΞ της χώρας.
Η Μαλαισία από την πλευρά της κάλεσε όλες τις πλευρές στη Μιανμάρ να επιλύσουν οποιεσδήποτε εκλογικές διενέξεις έχουν ειρηνικά, μετά το πραξικόπημα του στρατού στη Μιανμάρ.
«Η Μαλαισία υποστηρίζει τη συνέχιση της συζήτησης ανάμεσα στους ηγέτες της Μιανμάρ για να αποφευχθούν αρνητικές συνέπειες για τον λαό και το κράτος της Μιανμάρ, ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα, δύσκολη κατάσταση με την πανδημία της Covid-19», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών της Μαλαισίας.
Έκλεισαν οι τράπεζες
Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες στη Μιανμάρ ανέστειλαν προσωρινά τη λειτουργία τους μετά το πραξικόπημα, έκανε γνωστό η ένωση τραπεζών της χώρας.
Κλείνουν προσωρινά «από 1ης Φεβρουαρίου» εξαιτίας των δυσχερειών ως προς τη σύνδεση στο διαδίκτυο, εξηγείται σε ανακοίνωση Τύπου της ένωσης. Αρκετοί πολίτες είχαν σχηματίσει ουρές μπροστά σε αυτόματα μηχανήματα τραπεζικών συναλλαγών για να σηκώσουν χρήματα από τις πρώτες πρωινές ώρες, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
