Προστασία στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τους αρχηγούς του Ευρωκοινοβουλίου για την περίφημη σύμβαση-μαμούθ για τα εμβόλια κορονοϊού της Pfizer. Το θέμα έχει προκαλέσει σάλο και η φον ντερ Λάιεν κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις για τα περίφημα sms που είχε ανταλλάξει με τον Αλμπερτ Μπουρλά. Πλέον, το ζήτημα διαφάνειας που έχει προκύψει για τον ρόλο του προέδρου της Επιτροπής στις διαπραγματεύσεις θα αντιμετωπίζεται κεκλεισμένων των θυρών.
Σύμφωνα με το POLITICO, οι ανώτατες τάξεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέκλεισαν μια δημόσια κατ’ αντιπαράθεση εξέταση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τον ρόλο της στη διαπραγμάτευση της συμφωνίας εμβολίων, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, με την Pfizer.
Τον περασμένο μήνα, στην ειδική επιτροπή του κοινοβουλίου για τον COVID-19 πρότειναν να καλέσουν τη φον ντερ Λάιεν να απαντήσει σε ερωτήσεις για τη μεγαλύτερη σύμβαση εμβολίων στην ΕΕ, η οποία υπογράφηκε στο απόγειο της πανδημίας. Στο στόχαστρο μπήκαν τα γραπτά μηνύματα SMS που αντάλλαξε με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Αλμπερτ Μπουρλά.
Θα απαντήσει… ιδιωτικά η φον ντερ Λάιεν
Ωστόσο, σε μια συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών την Πέμπτη (16/2), της Διάσκεψης των Προέδρων (CoP) – η οποία περιλαμβάνει τους επικεφαλής όλων των πολιτικών ομάδων και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου – οι ηγέτες είπαν όχι στο αίτημα να γίνει δημόσια η συνεδρίαση. Αντίθετα, αποφάσισαν να ζητήσουν από τη φον ντερ Λάιεν να απαντήσει σε ερωτήσεις ιδιωτικά κάποια στιγμή στο μέλλον, αποδυναμώνοντας εντελώς την κλήση στην πρόεδρο της Κομισιόν να δώσει εξηγήσεις.
«Συμφωνήθηκε ότι το CoP θα μπορέσει να θέσει… [ τις ανησυχίες της επιτροπής COVID-19 του Κοινοβουλίου] στην επόμενη τακτική συνάντησή του με την πρόεδρο της Επιτροπής», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ που γνωρίζει τις εμπιστευτικές συζητήσεις που έγιναν.
Πρόκειται για ανατροπή, δεδομένου ότι η διαμάχη γύρω από τις διαπραγματεύσεις της φον ντερ Λάιεν με την Pfizer επικεντρώθηκε ακριβώς στην έλλειψη διαφάνειας. Τώρα, όποιες συζητήσεις γίνουν, τελικά θα γίνουν μπροστά σε υψηλόβαθμους ευρωβουλευτές και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στην αίθουσα, Ζίγκφριντ Μουρεσάν, απέρριψε την πρόταση ότι η ομάδα προστατεύει τη φον ντερ Λάιεν – που επίσης συνδέεται με το ΕΛΚ – ως «συμπέρασμα προς αναζήτηση επιχειρήματος».
«Η ευρεία συναίνεση ήταν ότι βρισκόμαστε σε διάλογο μαζί της [και] θα πρέπει να συνεχιστεί με τις μορφές που έχουν λειτουργήσει μέχρι τώρα και που έχουμε δημιουργήσει», είπε στο POLITICO.
Έχει ευθύνη… ή όχι;
Η απόφαση αποτελεί ήττα για την ειδική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον COVID-19, με επικεφαλής τη Βελγίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλευτή Kathleen Van Brempt, η οποία είχε πιέσει την πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola για την κλήση της von der Leyen. Πολλές διαφορετικές ιδέες για το πώς θα μπορούσε να εμφανιστεί η πρόεδρος της Επιτροπής, είχαν διατυπωθεί.
Αλλά η ομάδα S&D της ίδιας της Van Brempt υποστήριξε να διεξάγονται οι συζητήσεις μόνο κεκλεισμένων των θυρών στο CoP, σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο. Η Renew Europe, η τρίτη μεγαλύτερη δύναμη, μοιράστηκε επίσης τη θέση του ΕΛΚ και του S&D.
Δύο ομάδες – η δεξιά ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών και οι ακροδεξιές ομάδες – πίεσαν για τη φον ντερ Λάιεν ζητώντας είτε να μιλήσει στην ολομέλεια είτε να μιλήσει μπροστά στο ειδικό πάνελ για τον COVID.
Και, μετά τη συνάντηση, ένας εκπρόσωπος της ομάδας της Αριστεράς είπε: «Είναι καλό που έρχεται να μιλήσει για αυτό, αλλά πιστεύουμε ότι το Κοινοβούλιο πρέπει επίσης να έχει μια δημόσια ακρόαση, όχι μόνο η Διάσκεψη των Προέδρων».
Η αντίδραση των ευρωβουλευτών στην επιτροπή COVID-19, η οποία τώρα θα διακοπεί εντελώς, είναι σαφής: Δεν είναι ευχαριστημένοι.
Ο Ολλανδός ευρωβουλευτής Robert Roos, συντονιστής της επιτροπής COVID για την ομάδα ECR, την χαρακτήρισε «επαίσχυντη απόφαση».
«Η Φον ντερ Λάιεν διαπραγματεύτηκε μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με χρήματα των φορολογουμένων της ΕΕ. Ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να λογοδοτήσουμε. Μια μυστική συνάντηση στην παρασκηνιακή πόρτα μόνο με τους προέδρους των πολιτικών ομάδων δεν είναι λογοδοσία», είπε χαρακτηριστικά.
Η αντιπρόεδρος της επιτροπής COVID-19, Γαλλίδα ευρωβουλευτής Michèle Rivasi της Ομάδας των Πρασίνων, δήλωσε ότι οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ προσπαθούσαν «να το κρατήσουν εντός».
Ένα άλλο μέλος της επιτροπής, ο Cristian Terheş της ομάδας ECR, είπε: «Ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτή η επιτροπή COVID ήταν για να μάθουμε τι συνέβη και γιατί. Λοιπόν, πρέπει να έρθει και να απαντήσει σε ερωτήσεις».
Οι ευρωβουλευτές της επιτροπής COVID θέλησαν να ρωτήσουν το αφεντικό της Επιτροπής σχετικά με τον ασυνήθιστο προσωπικό ρόλο που ανέλαβε στη διαπραγμάτευση αυτού που ήταν η μεγαλύτερη συμφωνία εμβολίων της ΕΕ. Είναι αξίας περίπου 35 δισεκατομμυρίων ευρώ εάν ασκηθεί πλήρως και είναι για 900 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου BioNTech/Pfizer, με δυνατότητα αγοράς 900 εκατομμυρίων επιπλέον.
Εκατομμύρια από αυτές τις δόσεις βρίσκονται τώρα αχρησιμοποίητες σε αποθήκες σε όλη την ΕΕ και προορίζονται για χωματερές. Οι διαπραγματευτές προσπαθούν απεγνωσμένα με την Pfizer να ακυρώσουν ή να σταματήσουν ορισμένες από αυτές τις παραδόσεις, με προφανώς μικρή επιτυχία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, η φον ντερ Λάιεν αντάλλαξε απευθείας μηνύματα κειμένου SMS με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπούρλα, για να βοηθήσει στο κλείσιμο της συμφωνίας εν όψει της σύμβασης, η οποία έγινε τον Απρίλιο του 2021. Η ίδια αμερικανική εφημερίδα τώρα μηνύει την Κομισιόν να δημοσιοποιηθούν αυτά τα επίμαχα SMS.
