Μέρα κυρώσεων κατά της Ρωσίας η χτεσινή, από Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και ΕΕ, ως μια πρώτη αντίδραση στην αναγνώριση των ΛΔ του Ντονένσκ και του Λουγκάνσκ από τη Μόσχα.
Στοχευμένες κυρώσεις που θα κλιμακώνοντα,ι όπως είπε στο νέο του διάγγελμα ο Τζο Μπάιντεν, κυρώσεις που θα κόψουν τα ψώνια στο Μιλάνο, τα πάρτι στο Σαν Τροπέ και τα διαμάντια στην Αμβέρσα, όπως είπε ο Μπορέλ σ’ ένα περίεργο tweet.
📍Target economic relations between the two breakaway regions and the European Union.
📍Target the ability of the Russian state to access the EU’s capital and financial markets.
These actions are being taken in close coordination with our partners and allies.
— Josep Borrell Fontelles (@JosepBorrellF) February 22, 2022
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία μπαίνει στις χώρες που τους επιβάλλονται κυρώσεις. Είχε ξανασυμβεί και το 2014, όταν προσάρτησε την Κριμαία.
Θα μπορούσαν αυτά τα μέτρα να σταματήσουν την Μόσχα από τα σχέδια που έχει σ’ ότι αφορά την Ουκρανία;
Κάποιοι θεωρούν ότι τα νέα μέτρα θα μπορούσαν να δημιουργήσουν χάος στη ρωσική οικονομία και να εξαθλιώσουν τον πληθυσμό της. Θα μπορούσαν σχεδόν να αποκόψουν τη Ρωσία από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα προκαλώντας κατάρρευση της οικονομίας σημειώνουν κάποιοι ειδικοί.
Η Ρωσία όμως δεν είναι χώρα όπως το Ιράν, η Βόρεια Κορέα ή η Συρία που ήταν περιφερειακές στις παγκόσμιες αγορές. Οι παγκόσμιες επιπτώσεις, από τις ρωσικές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της όποιας ρωσικής αντίδρασης, θα μπορούσαν να είναι σημαντικές.
Αν και η οικονομία της Ρωσίας είναι μικρότερη από εκείνη του Ηνωμένου Βασιλείου, η Ρωσία διαθέτει μερικά από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα φυσικών πόρων στον κόσμο, γεγονός που την καθιστά σημαντική για την παγκόσμια οικονομία.
Για παράδειγμα όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στον Ρώσο ολιγάρχη Όλεγκ Ντεριπάσκα, ιδιοκτήτη εταιρειών παραγωγής και διακίνησης αλουμινίου, το 2018, για παρέμβαση του στις αμερικανικές εκλογές, η παγκόσμια τιμή του αλουμινίου έκανε άλμα 10%. Όπερ σημαίνει ότι τίποτα δεν είναι χωρίς κόστος και για όσους επιβάλλουν τις κυρώσεις.
Βέβαια η ελπίδα είναι ότι η απειλή των δυτικών κυρώσεων θα είναι αρκετά αποτρεπτική για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, όμως όταν έχεις να κάνεις με μεγάλα κράτη, με εξελιγμένους παίκτες που υπόκεινται σε κυρώσεις εδώ και τόσο καιρό και γνωρίζουν πώς παίζεται το παιχνίδι, αυτά τα ζητήματα είναι λιγότερο σημαντικά.
Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη σημασία έχει και η αντίδραση της Μόσχας με αντίποινα στις κυρώσεις. Το τόνισε εξάλλου ο Προεδρικός Εκπρόσωπος Ντιμίταρ Πεσκόφ, ότι περιμένουν πρώτα να δουν τις κυρώσεις για να αντιδράσει η Ρωσία.
Μια Ρωσία που έχει πολλά χαρτιά να παίξει σ’ αυτό το μπρα-ντε-φερ.
Η διπλωματία ισχύος που φάνηκε ξεκάθαρα από την Ρωσική Ομοσπονδία, μπορεί να στοχοποιήσει περιφερειακά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως την Ουκρανία, τις Βαλτικές χώρες ακόμα και μετά τις κυρώσεις.
Ένας κυβερνοπόλεμος δεν αποκλείεται να αποσταθεροποιήσει ζωτικά τμήματα χωρών και υποδομών, προκαλώντας ένα μικρό χάος, κάτι που δεν είναι άγνωστο «παιχνίδι» για τη Ρωσία.
Επιπλέον θα μπορούσαν να αντιστρέψουν τις κυρώσεις εναντίον τους, καθιστώντας αυτές ως παράνομες, άρα και όσοι τις ασκούν να βρεθούν αντιμέτωποι με μηνύσεις, συλλήψεις ακόμα και με διεθνή εντάλματα.
Το μεγάλο όπλο όμως της Ρωσίας παραμένει ο ενεργειακός εφοδιασμός της Ευρώπης και το κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου θα μπορούσε να παραλύσει εν μέρη την παραγωγή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αν και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντέστρεψε τη εξάρτηση και δήλωσε ότι η Ρωσία είναι εξαρτημένη από την Ευρώπη, οικονομικά, καθώς «τα δύο τρίτα των συνολικών εσόδων της Ρωσίας προέρχονται από τις εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου και τα δύο τρίτα από αυτά πηγαίνουν στην Ευρώπη».
Τέλος τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν τη Ρωσία πιο κοντά στην Κίνα, αυξάνοντας μακροπρόθεσμα τους εμπορικούς και επιχειρηματικούς δεσμούς, κάτι πολύ πιθανό να είναι αντιπαραγωγικό για τη Δύση.
Παραδόξως μετά την επιβολή των κυρώσεων από τη Δύση το 2014, οι αντιδυτικές, αντιδημοκρατικές και εθνικιστικές φωνές εντός της ρωσικής κυβέρνησης αλλά και των πολιτών αυξήθηκαν. Ικανό παράδειγμα το προχτεσινό διάγγελμα του Ρώσου Προέδρου.
Η Ρωσία έχει προετοιμαστεί όλο αυτό το διάστημα κι αν η Δύση αιφνιδιάστηκε από την υπογραφή αναγνώρισης των ΛΔ του Ντονένσκ και του Λουγκάνσκ από τον Πούτιν, η Μόσχα δεν έχει σίγουρα αιφνιδιαστεί από τις κυρώσεις.
Από το 2014 η Ρωσία έχει λάβει σημαντικά αντίμετρα στις κυρώσεις, όπως αποσύνδεση από το δολάριο, την δημιουργία ενός δικού της ρωσικού ισοδύναμου SWIFT, λιγότερη στήριξη σε ξένη χρηματοδότηση και περισσότερες συναλλαγές με την Κίνα. Η Ευρώπη όμως παραμένει το ίδιο εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο όπως και το 2014.
