Ένα νέο γύρο μεγάλων στρατιωτικών επιχειρήσεων ξεκίνησε το Πεκίνο στη θαλάσσια περιοχή της Νότιας Κίνας, κυκλώνοντας την Ταϊβάν. Το καθεστώς – και κατ΄επέκταση ο έλεγχος – του νησιού αποτελεί διαχρονικά εστία έντασης και πολλοί φοβούνται πως θα μπορούσε να αποτελέσει ένα ακόμη πεδίο ανάφλεξης μιας διεθνούς σύγκρουσης με την εμπλοκή Κίνας και ΗΠΑ.
Το Πεκίνο ιστορικά αντιλαμβάνεται την Ταϊβάν ως επαρχία της Κίνας. Εξάλλου και επίσημα η συντριπτική πλειονότητα των χωρών στον ΟΗΕ – παρά το αυτοδιοικούμενο καθεστώς – αναγνωρίζουν την εξουσία της Κίνας στο νησί.
Ωστόσο η σημερινή πολιτική ηγεσία της χώρας επιδιώκει την αναγνώριση της ανεξαρτησία της, υποστηριζόμενη παρασκηνιακά από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, αλλά και ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες – αν και ανεπίσημα – διατηρούν στενές σχέσεις με το καθεστώς του νησιού. Ιδιαίτερα με την Ουάσινγκτον οι σχέσεις έχουν αναβαθμιστεί από το 2010, κυρίως λόγω της ανόδου της Κίνας που θίγει τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή. Οι ΗΠΑ είναι ο βασικότερος διεθνής υποστηρικτής και προμηθευτής όπλων της Ταϊβάν, φέρνοντας μάλιστα πρόσφατα στο τραπέζι του ΝΑΤΟ πρόταση για επιχειρησιακή διεύρυνση της Συμμαχίας και στις περιοχές του Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού.
«Η ανεξαρτησία της Ταϊβάν ασυμβιβάστη με την ειρήνη»
Το μήνυμα του Πεκίνου σε Ταϊπέι και Ουάσινγκτον είναι σαφές: «Η ανεξαρτησία της Ταϊβάν είναι ασυμβίβαστη με την ειρήνη. Το ζήτημα είναι εσωτερική υπόθεση που δεν επιδέχεται ξένη ανάμιξη». Σε αυτό το πλαίσιο, τη Δευτέρα (14/10), η Κίνα ξεκίνησε τις μεγάλες ασκήσεις «Κοινό Ξίφος – 2024Β», μια «αυστηρή προειδοποίηση για τις αυτονομιστικές ενέργειες των δυνάμεων της “Ανεξαρτησίας της Ταϊβάν”», όπως επισημαίνεται στη σχετική κινεζική ανακοίνωση.
Ο κινεζικός στρατός περικύκλωσε το νησί, από αέρα και θάλασσα, αποκλείοντας «βασικά λιμάνια και περιοχές», ενώ θα πραγματοποιηθούν και ασκήσεις εξομοίωσης επίθεσης σε θαλάσσιους και χερσαίους στόχους. «Οι ασκήσεις είναι μια νόμιμη και αναγκαία δράση για τη διασφάλιση της κρατικής κυριαρχίας και της εθνικής ενότητας», τόνισε ο επικεφαλής του κινεζικού στρατού, χωρίς να δώσει στοιχεία για το χρόνο ολοκλήρωσής τους.
Το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν εξέφρασε την έντονη καταδίκη του κάνοντας λόγο για «παράλογες και προκλητικές ενέργειες» από την Κίνα. Ανέφερε επίσης ότι «απέστειλε τις κατάλληλες δυνάμεις για να ανταποκριθούν ανάλογα για την προστασία της ελευθερίας και της δημοκρατίας και την υπεράσπιση της κυριαρχίας» της Ταϊβάν.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-Τε, του κόμματος DPP που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν σε αντίθεση με το Kuomintang που υποστηρίζει τις σχέσεις με το Πεκίνο βάσει της αρχής της «μίας Κίνας», υποσχέθηκε να προστατεύσει το νησί από τις εξωτερικές απειλές. «Θα ήθελα να διαβεβαιώσω τους συμπατριώτες μου ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να υπερασπίζεται το δημοκρατικό και ελεύθερο συνταγματικό σύστημα, να προστατεύει τη δημοκρατική Ταϊβάν και να προστατεύει την εθνική ασφάλεια», ανέφερε σε ανάρτησή του.
Επίδειξη ισχύος και μήνυμα σε Ταϊπέι και Ουάσινγκτον
Σημειώνεται πως οι ασκήσεις πραγματοποιούνται λίγες ημέρες αφότου ο Λάι Τσινγκ-Τε, ο οποίος ανέλαβε την προεδρία τον Μάιο, πραγματοποίησε την πρώτη του ομιλία για την «Εθνική Ημέρα» στις 10 Οκτωβρίου. Σε αυτήν υποσχέθηκε πως θα αντισταθεί σε οποιαδήποτε «προσάρτηση ή καταπάτηση» και ότι το Πεκίνο δεν έχει δικαίωμα να εκπροσωπεί τα 23 εκατομμύρια πολίτες του νησιού.
Σύμφωνα με αναλυτές, μετά την ομιλία, ήταν αναμενόμενες οι στρατιωτικές ασκήσεις της Κίνας. Στόχος του Πεκίνου είναι να καταδείξει στους πολίτες της Ταϊβάν, αλλά και σε όσους εξωτερικούς παράγοντες υποστηρίζουν την ανεξαρτησίας της, πως το νησί είναι κινεζικό έδαφος και είναι αποφασισμένο να το υπερασπιστεί με οποιοδήποτε κόστος.
Είναι ένα μήνυμα προς όλους – και κυρίως προς την Ουάσινγκτον – να μην περάσουν τις «κόκκινες γραμμές», αλλά και μια προειδοποίηση προς τις «δυνάμεις ανεξαρτησίας της Ταϊβάν» για τις «αποσχιστικές ενέργειές τους». Υπενθυμίζεται πως η Κίνα είχε πραγματοποιήσει ανάλογες ασκήσεις («Κοινό Ξίφος – 2024Α») και τον Μάιο τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία του Λάι Τσινγκ-Τε.
Οι κινεζικές στρατιωτικές ασκήσεις εκλαμβάνονται επίσης και ως ενέργειες προετοιμασίας και επίδειξης ισχύος, σε μια περίοδο διεθνών κρίσεων και συγκρούσεων, με βασικότερα τα μέτωπα στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. «Υπάρχουν πολλά περιφερειακά μέτωπα στον κόσμο και ενδεχομένως το Πεκίνο βλέπει μια ευκαιρία να επιδείξει την αποφασιστικότητά του και να διαπιστώσει εάν η υποστήριξη της Δύσης στην Ταϊβάν είναι αρκετά ισχυρή», σχολίασε μιλώντας στο Al Jazeera ο Κουάνγκ Σουν Γιανγκ, εκ των επικεφαλής του think tank «US – Taiwan Watch», με έδρα την Ταϊπέι,
Η αντίδραση των ΗΠΑ
«Η απάντηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας με στρατιωτικές προκλήσεις μετά από μια συνηθισμένη ετήσια ομιλία είναι αδικαιολόγητη και κινδυνεύει να οδηγήσει σε κλιμάκωση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ και πρόσθεσε: «Καλούμε τη Λαϊκή Δημοκρατίας της Κίνας να ενεργήσει με αυτοσυγκράτηση και να αποφύγει τυχόν περαιτέρω ενέργειες που ενδέχεται να υπονομεύσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στα στενά της Ταϊβάν και στην ευρύτερη περιοχή, κάτι που είναι απαραίτητο για την περιφερειακή ειρήνη και ευημερία και αποτελεί ζήτημα διεθνούς ενδιαφέροντος».
