Ο πρόεδρος της μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ Σάμβελ Σαραμανιάν υπέγραψε διάταγμα σχετικά με τις ενέργειες που προκύπτουν από την κατάσταση που δημιουργείται μετά τις 19 Σεπτεμβρίου 2023.
«Να διαλυθούν όλα τα κρατικά ιδρύματα και οι οργανισμοί που υπάγονται στις υπηρεσίες τους μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2024 και η Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (Αρτσάχ) θα πάψει να υφίσταται», αναφέρει το διάταγμα.
Ο πληθυσμός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, συμπεριλαμβανομένων όσων βρίσκονται εκτός της δημοκρατίας, διατάσσεται να εξοικειωθούν με τους όρους επανένταξης που παρουσιάζει το Αζερμπαϊτζάν μετά την έναρξη ισχύος του διατάγματος, προκειμένου στη συνέχεια να αποφασίσουν οι ίδιοι αν θα παραμείνουν στην περιοχή.
Το διάταγμα τίθεται σε ισχύ αμέσως μετά τη δημοσίευσή του.
Σημειώνεται ότι η απόφαση ελήφθη σε σχέση με τη δύσκολη στρατιωτικοπολιτική κατάσταση, με βάση την προτεραιότητα της διασφάλισης της φυσικής ασφάλειας και των ζωτικών συμφερόντων του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, λαμβάνοντας υπόψη τη συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της διοίκησης του ρωσικού ειρηνευτικού αποσπάσματος με εκπροσώπους της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν ότι διασφαλίζεται η ελεύθερη, εθελοντική και ανεμπόδιστη διέλευση των κατοίκων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, συμπεριλαμβανομένου του στρατιωτικού προσωπικού που έχει καταθέσει τα όπλα, με την περιουσία τους στα οχήματά τους.
Στις 19 Σεπτεμβρίου, το Υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε «αντιτρομοκρατικά μέτρα τοπικού χαρακτήρα» κατά των αρμενικών σχηματισμών στο Καραμπάχ. Η NKR ανέφερε μαζικούς βομβαρδισμούς. Το Ερεβάν δήλωσε ότι δεν υπήρχαν Αρμένιοι στρατιωτικοί στο Καραμπάχ.
Αργότερα την ίδια ημέρα το Μπακού κατονόμασε τους όρους για τον τερματισμό των αντιτρομοκρατικών μέτρων: παράδοση και αφοπλισμός των ένοπλων σχηματισμών της περιοχής και αυτοδιάλυση του τοπικού καθεστώτος.
Αργότερα το Στεπανακέρτ απευθύνθηκε στο Μπακού με πρόταση για παύση πυρός και έναρξη διαπραγματεύσεων. Στις 20 Σεπτεμβρίου επιτεύχθηκε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη μεσολάβηση των Ρώσων ειρηνευτικών δυνάμεων. Η κυβέρνηση του Ιλχάμ Αλίγιεφ δήλωσε ότι το Αζερμπαϊτζάν έλαβε εγγυήσεις ότι οι αρμενικοί σχηματισμοί στην περιοχή του Καραμπάχ θα αφοπλιστούν.
Εκπρόσωποι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και του Αζερμπαϊτζάν έχουν ήδη πραγματοποιήσει δύο συναντήσεις για την επανένταξη.
Από τις 24 Σεπτεμβρίου, οι κάτοικοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ άρχισαν να εγκαταλείπουν την περιοχή. Η αρμενική κυβέρνηση δήλωσε την Πέμπτη ότι «65.036 βίαια εκτοπισμένοι εισήλθαν στο έδαφος της Αρμενίας». Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ ζούσαν περίπου 120.000 Αρμένιοι.
