Ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και ο Πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Αλμπίν Κούρτι συναντώνται σήμερα στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν την πρόταση, γνωστότερη ως γαλλογερμανικό σχέδιο, η οποία αναμένεται να οδηγήσει τις σχέσεις των δύο χωρών σε νέα διάσταση.
Το σχέδιο, το οποίο υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και όλα τα μέλη της ΕΕ, παρουσιάστηκε στα δύο μέρη σε μορφή «take it or leave it», το οποίο δεν μπορούσαν να διαπραγματευτούν. Οι ηγέτες προσκλήθηκαν στις Βρυξέλλες αφού δήλωσαν ότι αποδέχονται το σχέδιο επί της αρχής.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, τα μέρη αναμένεται να καταρτίσουν έναν οδικό χάρτη για το σχέδιο και να καθορίσουν ποια άρθρα θα έχουν προτεραιότητα για εφαρμογή.
Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν στα μέσα ενημέρωσης, το σχέδιο προβλέπει ότι το Κοσσυφοπέδιο επιτρέπει την ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων σε δήμους που κατοικούνται κυρίως από Σέρβους.
Η συμφωνία για την ίδρυση της Ένωσης Σερβικών Δήμων στο Κοσσυφοπέδιο υπογράφηκε μεταξύ του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας το 2013 με τη μεσολάβηση της ΕΕ, αλλά δεν μπόρεσε να τεθεί σε εφαρμογή, επειδή αρκετά άρθρα δεν ήταν σύμφωνα με το σύνταγμα του Κοσσυφοπεδίου.
Το Κοσσυφοπέδιο απαιτεί επίσης από τη Σερβία να σεβαστεί την εδαφική του ακεραιότητα, να αναγνωρίσει τα επίσημα έγγραφα με την ένδειξη Δημοκρατία του Κοσσυφοπεδίου και να του επιτρέψει να γίνει μέλος διεθνών οργανισμών.
Βούτσιτς: «Όχι» στην υπογραφή συμφωνίας έως ότου συσταθεί η Ένωση Δήμων της Σερβίας
Ο Πρόεδρος της Σερβίας Βούτσιτς δήλωσε ότι δεν θα υπογράψει συμφωνία έως ότου συσταθεί η Ένωση Δήμων της Σερβίας. Ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Κούρτι δήλωσε επίσης ότι μια «μονοεθνική» ένωση στη χώρα του με τους όρους που επιθυμεί η Σερβία είναι απαράδεκτη.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι απέστειλαν επιστολή στους ηγέτες του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας μία ημέρα πριν από την κρίσιμη συνάντηση στις Βρυξέλλες.
Στην επιστολή που απέστειλαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον Κούρτι και κοινοποιήθηκε στον Τύπο από το Πρωθυπουργικό Γραφείο του Κοσσυφοπεδίου, αναφέρεται ότι οι ηγέτες πιστεύουν ότι είναι επείγουσα ανάγκη να υπογραφεί η συμφωνία και να τεθεί σε εφαρμογή με βάση το κείμενο που εγκρίθηκε.
«Έχουμε μεγάλη εμπιστοσύνη στην προσωπική σας ηγεσία ότι θα προσπαθήσετε εποικοδομητικά για την ταχεία οριστικοποίηση και εφαρμογή της συμφωνίας. Πιστεύουμε ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό για το συνολικό όφελος των πολιτών σας, για την ειρηνική και ευημερούσα ανάπτυξη της περιοχής και για την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας σας».
Επιπλέον, στην επιστολή ζητείται από τα μέρη του διαλόγου, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης Δήμων της Σερβίας, να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Η επιστολή που απέστειλαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον πρόεδρο της Σερβίας Βούτσιτς δεν κοινοποιήθηκε στον Τύπο.
Από την άλλη πλευρά, η σερβική προεδρία ανέφερε σε γραπτή δήλωσή της ότι ο πρόεδρος Βούτσιτς ενημέρωσε τηλεφωνικά την Κυριακή τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την επίσημη θέση της Σερβίας στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με το Κοσσυφοπέδιο.
Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΕΕ για τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινα Μίροσλαβ Λάιτσακ δήλωσε σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση του Κοσσυφοπεδίου RTK ότι δεν θα αναγκάσουν το Κοσσυφοπέδιο να αποδεχθεί κάτι αντίθετο με το δικό του νομικό σύστημα.
Δηλώνοντας ότι το σχέδιο σέβεται τις κόκκινες γραμμές των δύο χωρών, ο Λάιτσακ δήλωσε ότι «το σχέδιο δεν θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, διότι εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και αφού το πρώτο σχέδιο κοινοποιήθηκε στα μέρη, ζητήθηκε η γνώμη τους. Δεν βλέπουμε κανένα λόγο ή δυνατότητα διαπραγμάτευσης».
Παρομοιάζοντας τη συνάντηση στις Βρυξέλλες με την «D-day», η οποία χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στην απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων στη Νορμανδία εναντίον της ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Λάιτσακ δήλωσε ότι «υπάρχουν πολλά περισσότερα πράγματα στην πρόταση που δεν μπορώ να αποκαλύψω αυτή τη στιγμή, αλλά όταν οι ηγέτες αποδεχθούν την πρόταση, θα δημοσιοποιηθεί και θα περιέχει θετικά πράγματα και για τις δύο πλευρές. Περιμένουμε να δηλώσουν επίσημα την αποδοχή του σχεδίου. Θα είναι κάτι περισσότερο από μια προφορική δήλωση».
Ο Κούρτι προειδοποίησε ότι το Κοσσυφοπέδιο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κυρώσεις και να χάσει την εμπιστοσύνη των χωρών της ΕΕ, εάν απορρίψει το σχέδιο.
«Το σχέδιο βασίζεται στο μοντέλο της γερμανικής συμφωνίας Ανατολής-Δύσης του 1972 και σε πολλά άλλα παρόμοια μοντέλα de facto αναγνώρισης της ιθαγένειας στην ιστορία των διακρατικών σχέσεων, όπως η συμφωνία Ιαπωνίας-Νότιας Κορέας», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου σε ομιλία του στη Συνέλευση του Κοσσυφοπεδίου σχετικά με το σχέδιο, το οποίο χαρακτήρισε καλή βάση για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Τονίζοντας ότι η συνάντηση στις Βρυξέλλες θα είναι δύσκολη, ο Βούτσιτς δήλωσε ότι «η Σερβία υποστηρίζει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, θα αξιολογήσουμε τις προτάσεις που θα μας υποβληθούν».
Η ΕΕ επιθυμεί το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία να καταλήξουν σε οριστική διευθέτηση για την επίλυση των διαφορών τους, προκειμένου να προωθηθεί η διαδικασία ένταξης στην Ένωση.
Παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος από 117 χώρες, το Κοσσυφοπέδιο θεωρείται μία από τις «παγωμένες περιοχές σύγκρουσης» της Ευρώπης λόγω των συνεχιζόμενων εθνοτικών εντάσεων στο βορρά του και της αδυναμίας του να ενταχθεί στα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ).
Η Σερβία θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο, το οποίο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του το 2008, ως δικό της έδαφος.
Η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο, οι οποίες έρχονται περιοδικά αντιμέτωπες, προσπαθούν να βρουν μια κοινή πορεία για την εξομάλυνση των σχέσεων και τελικά για την αμοιβαία αναγνώριση των δύο χωρών στο πλαίσιο της Διαδικασίας Διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινα, η οποία ξεκίνησε το 2011 υπό τη μεσολάβηση της ΕΕ.
