Οι πολίτες στη Σλοβακία θα προσέλθουν στις κάλπες στις 30 Σεπτεμβρίου για να εκλέξουν τα νέα μέλη του κοινοβουλίου και να τερματίσουν την πολιτική αστάθεια που ξεκίνησε μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ τον Φεβρουάριο του 2018.
Λόγω της πολιτικής αστάθειας που ξεκίνησε με τη δολοφονία του Σλοβάκου δημοσιογράφου Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς του στις 25 Φεβρουαρίου 2018, ο οποίος έγραψε για τις σχέσεις μεταξύ της ιταλικής μαφίας και ορισμένων Σλοβάκων πολιτικών, η καρέκλα του πρωθυπουργού έχει αλλάξει χέρια 5 φορές τα τελευταία 5 χρόνια στη χώρα, ενώ έχουν πέσει δύο συνασπισμοί, μία κυβέρνηση μειοψηφίας και μία κυβέρνηση τεχνοκρατών.
Η διαδικασία της πολιτικής αστάθειας, η οποία ξεκίνησε με την αποχώρηση του Ρόμπερτ Φίκο, ιδρυτικού προέδρου του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Σλοβακίας (SMER), ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός 3 φορές μεταξύ 2006-2018, από τη θέση του πρωθυπουργού ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης πίεσης για την παραίτησή του στις διαδηλώσεις που ξεκίνησαν μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου, βάθυνε περαιτέρω λόγω της επιδημίας του Covid-19 και της κρίσης Ρωσίας-Ουκρανίας.
Μετά την παραίτηση του Φίκο, πρωθυπουργός έγινε ο Πέτερ Πελεγκρίνι από το ίδιο κόμμα. Κατά τη διάρκεια της έρευνας για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Κούτσιακ, πολλοί υπουργοί, ανώτερα μέλη του δικαστικού σώματος και της αστυνομίας αναγκάστηκαν να παραιτηθούν.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2020 στη Σλοβακία, οι οποίες επισκιάστηκαν από τη δολοφονία ενός δημοσιογράφου και τις σχέσεις μαφίας-πολιτικής, το κοινό τιμώρησε το SMER. Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι έχασαν το 10% των ψήφων, έχασαν και την εξουσία.
Ο Ιγκόρ Μάτοβιτς, πρόεδρος του Κόμματος Απλών Ανθρώπων και Ανεξάρτητων Προσωπικοτήτων (OLANO), που κατάφερε να βγει πρώτο κόμμα στις εκλογές, σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού τεσσάρων κομμάτων με το Κόμμα Ελευθερίας και Αλληλεγγύης (SAS), το Κόμμα για το Λαό (Za Ludi) και το Κόμμα Είμαστε Οικογένεια (SR).
Ο Μάτοβιτς παρέμεινε στην εξουσία για περίπου ένα χρόνο, αλλά μετά την εμφάνιση ισχυρισμών για λογοκλοπή στη μεταπτυχιακή του διατριβή, αναγκάστηκε να αφήσει τη θέση του πρωθυπουργού, την οποία ανέλαβε τον Μάρτιο του 2020, στον Έντουαρντ Χέγκερ από το ίδιο κόμμα τον Απρίλιο του 2021.
Μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Χέγκερ, η τετρακομματική δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού άρχισε να διασπάται και το κόμμα SAS αποχώρησε από τον συνασπισμό το 2022. Ο Χέγκερ, ο οποίος ήθελε να συνεχίσει με κυβέρνηση μειοψηφίας μετά την αποχώρηση του SAS από τον συνασπισμό, έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο του 2022 και η κυβέρνηση μειοψηφίας έπεσε.
Η πρόεδρος Ζουζάνα Τσαπούτοβα διόρισε προσωρινά την κυβέρνηση μειοψηφίας του Χέγκερ για να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Ωστόσο, λόγω των εντάσεων μεταξύ της Τσαπούτοβα και του Χέγκερ, ο πρωθυπουργός Χέγκερ ανακοίνωσε την παραίτησή του τον Ιανουάριο του 2023.
Στη συνέχεια, η Πρόεδρος της χώρας όρισε τον Λούντοβιτ Όντορ, υποδιοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Σλοβακίας, για να σχηματίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών που θα κυβερνούσε προσωρινά τη χώρα μέχρι τις πρόωρες εκλογές της 30ής Σεπτεμβρίου.
Η τεχνοκρατική κυβέρνηση του Όντορ απέτυχε να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης στις 15 Μαΐου. Αυτό ερμηνεύτηκε ως έμμεση αντίδραση των δεξιών και λαϊκιστικών κομμάτων του κοινοβουλίου στην Πρόεδρο Τσαπούτοβα, με την οποία διαφωνούσαν σε ορισμένα θέματα.
Οι ψηφοφόροι στη Σλοβακία, η οποία έχει πληθυσμό περίπου 5,5 εκατομμυρίων ανθρώπων, κουρασμένοι από την πολιτική αστάθεια και τα προβλήματα εξουσίας τα τελευταία 5 χρόνια, θα εκλέξουν το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου νέα μέλη του κοινοβουλίου των 150 εδρών.
Στην πορεία προς τις εκλογές, θέματα όπως η φιλορωσική ή φιλοευρωπαϊκή ρητορική, η ενεργειακή κρίση, η ασφάλεια, η αντιμετανάστευση και το κόστος ζωής έχουν πολώσει το κοινό.
Περισσότερα από 4,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι θα ψηφίσουν στις εκλογές στις οποίες θα αναμετρηθούν περίπου 25 κόμματα και συμμαχίες.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις στη χώρα, όπου το εκλογικό όριο για είσοδο στη Βουλή είναι 7%, το κόμμα SMER του πρώην πρωθυπουργού Φίκο προηγείται στην κούρσα με μικρή διαφορά ψήφων. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Φίκο, ο οποίος αναμένεται να λάβει το 21% των ψήφων, ξεχωρίζει ως το πιο κοντινό όνομα στην πρωθυπουργική θέση που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει πριν από 5 χρόνια.
Αν και χαρακτηρίζεται σοσιαλδημοκράτης, ο δυτικός Τύπος χαρακτηρίζει τον Φίκο λαϊκιστή, ενώ τα βλέμματα τραβούν οι δηλώσεις του προέδρου του SMER για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ο Φίκο, ο οποίος σκοπεύει να αλλάξει αυτή την προσέγγιση της Σλοβακίας, η οποία έχει παράσχει τη μεγαλύτερη βοήθεια σε όπλα στην Ουκρανία και έχει δωρίσει μαχητικά αεροσκάφη Mig-29, δεν διστάζει να χρησιμοποιήσει την προπολεμική ρητορική της Ρωσίας ότι «Ουκρανοί φασίστες σκότωσαν Ρώσους πολίτες» στην προεκλογική του εκστρατεία, ενώ αντιτίθεται στην αποστολή όπλων στην κυβέρνηση του Κιέβου.
Ο Φίκο υποστηρίζει ότι «η ΕΕ ακολουθεί πλήρως τα βήματα των ΗΠΑ» και κάνει δηλώσεις που στοχοποιούν τη σημερινή πρόεδρο Τσαπούτοβα.
Ο δυτικός Τύπος, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία θα αποκτήσει μια δεύτερη χώρα στην ΕΕ, εκτός από την Ουγγαρία, εάν ο Φίκο κερδίσει τις εκλογές, αξιολογεί την επίσκεψη του Πέτερ Σίγιαρτο, υπουργού Εξωτερικών και Εξωτερικού Εμπορίου της Ουγγαρίας, στον Φίκο στις αρχές της εβδομάδας ως κίνηση υποστήριξης.
Οι ειδικοί συμμερίζονται την άποψη ότι το κεντροδεξιό κόμμα OLANO, το οποίο κέρδισε τις προηγούμενες εκλογές με ποσοστό 25%, θα υποστεί σοβαρές απώλειες ψήφων σε αυτές τις εκλογές, ενώ θεωρείται ότι ο Φίκο, το φαβορί των εκλογών, θα αμφισβητηθεί από το φιλελεύθερο Κόμμα Φωνή (HLAS) που ίδρυσε ο πρώην σύντροφος του Φίκο και πρώην πρωθυπουργός Πέτερ Πελεγκρίνι, καθώς και από το φιλελεύθερο-αριστερό Προοδευτικό Κόμμα Σλοβακίας (PS).
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το PS, το οποίο εκτιμάται ότι θα λάβει το 19% των ψήφων, διεξάγει την προεκλογική του εκστρατεία με φιλοευρωπαϊκό, αντιρωσικό και περιβαλλοντικό λόγο.
Εκτός από αυτά τα 4 κόμματα που ξεχωρίζουν στις εκλογές, μικρά κόμματα με ακροδεξιές, νεοναζιστικές, κομμουνιστικές και ακροαριστερές ιδεολογίες λαμβάνουν επίσης σημαντική υποστήριξη από το εκλογικό σώμα.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκλογικές έρευνες που διενεργήθηκαν στη χώρα, το SMER εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει το όριο του 20,6%, το PS 19,8, το HLAS 11,9, το OLANO 8,2, το ακροδεξιό Κόμμα Ρεπουμπλικανικού Κινήματος (REP) 7,6 και ένα άλλο δεξιό κόμμα SAS 7%.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το εκλογικό σώμα έχει πολωθεί σοβαρά λόγω της φιλορωσικής ή φιλοευρωπαϊκής ρητορικής που σημάδεψε τις προεκλογικές εκστρατείες.
