Σε μία σύγκρουση η πληροφορία είναι το πάν. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, όμως, το εντυπωσιακό είναι ότι ο πόλεμος δεν κρίνεται από το τι είναι γνωστό, αλλά από τα όσα μένουν στην αφάνεια.
Και παρόλο που τόσες μέρες σχολιάζονται και αναλύονται όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας για τις επιχειρήσεις του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία σε μια προσπάθεια να προβλέψουν την τροχιά της σύγκρουσης, αυτό που μπορεί να είναι ακόμα πιο σημαντικό, σύμφωνα με ανάλυση του Guardian είναι και αυτό που είναι ελάχιστα κατανοητό.
Ένα θέμα που έχει μπει στο προσκήνιο είναι ο ρυθμός απωλειών στρατιωτών και εξοπλισμού από τη ρωσική πλευρά κατά τις 12 έως τώρα μέρες των μαχών. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εικόνες νεκρών και αιχμαλωτισμένων Ρώσων στρατιωτών και κατεστραμμένου ή εγκαταλειμμένου εξοπλισμού έρχονται συνεχώς στη δημοσιότητα, καθώς έχει καταστεί σαφές ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν χάσει τα πάντα, από αεροσκάφη μέχρι κύρια άρματα μάχης, ακόμη και ολόκληρες συνοδείες.
Αλλά η φθορά δεν είναι μονόδρομος, και αυτό που είναι πολύ λιγότερο σαφές είναι το επίπεδο των απωλειών που υπέστησαν οι ουκρανικές δυνάμεις, γεγονός που δεν γνώρισε τόση δημοσιότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς μπορεί η Ρωσία να προσπαθεί να το προβάλει, η Ουκρανία όμως δεν θέλει -και λογικό- να «διαφημίσει» τις απώλειές της.
Ενώ, λοιπόν, έχουν εμφανιστεί ορισμένες εικόνες που δείχνουν απώλειες εξοπλισμού, με πιο εντυπωσιακή τη ναυαρχίδα του ουκρανικού ναυτικού, που ναυάγησε στο λιμάνι το Σαββατοκύριακο, όσοι παρατηρούν και καταγράφουν τον πόλεμο κλήθηκαν να μαντέψουν τι μπορεί να έχει συμβεί, μέσω γεγονότων που δεν είναι ορατά, που «δεν συμβαίνουν».
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η ουκρανική αεροπορία και η αεροπορική άμυνα, που δέχθηκαν βαρύ πλήγμα τις πρώτες ημέρες της σύγκρουσης. Ενώ η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι εξουδετέρωσε τις ουκρανικές αεροπορικές άμυνες, είναι σαφές ότι μέρος τους ακόμα επιβιώνει, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσες δυνάμεις μάχονται ακόμα.
Αυτό έχει σημασία γιατί η τριβή δεν είναι ένα συμμετρικό πρόβλημα. Επειδή είναι πιο δύσκολο να επιτεθείς παρά να υπερασπιστείς μια θέση, παραδοσιακά –και με άλλα πλεονεκτήματα όπως η τεχνολογία να παραμερίζονται– οι υπεύθυνοι για τον στρατιωτικό σχεδιασμό σκέφτηκαν ότι οι δυνάμεις επίθεσης χρειάζονται περίπου ένα πλεονέκτημα τρεις προς έναν.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι αυτοί που έχουν αναλάβει τον στρατιωτικό σχεδιασμό της Ρωσίας και σχεδίασαν την εισβολή στην Ουκρανία, θα έπρεπε να έχουν ενσωματώσει στον σχεδιασμό τους απώλειες στρατιωτών ή εξοπλισμού.
Και πάλι αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν αυτό που βλέπουμε είναι εντός αυτών των υπολογισμών ή όχι.
Το περίφημο χρονοδιάγραμμα της Ρωσίας
Ένα άλλο θέμα που έχει προσελκύσει μεγάλη προσοχή είναι το ζήτημα της προόδου της Ρωσίας στο επιθετικό τους χρονοδιάγραμμα, το οποίο συζητήθηκε πολύ στις ενημερώσεις άμυνας στις δυτικές πρωτεύουσες.
Αν και έχει ληφθεί ως δεδομένο ότι το Κρεμλίνο πίστευε ότι η Ουκρανία θα έπεφτε εύκολα τις πρώτε κιόλας μέρες της εισβολής, δεν γνωρίζουμε στην πραγματικότητα ποιες ήταν ή συνεχίζουν να είναι οι ρωσικές στρατιωτικές υποθέσεις ή ακόμη και αν αυτά τα σχέδια έχουν αλλάξει.
Με άλλα λόγια, όταν οι ρωσικές δυνάμεις δεν φαίνεται να προελαύνουν, αυτό σημαίνει ότι «σταματούν» λόγω προβλημάτων ή βλέπουμε μια επιχειρησιακή παύση; Ή συνδυασμός των δύο;
Αυτή η προοπτική τέθηκε το Σάββατο στην τελευταία ενημέρωση από το Institute for the Study of War (Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου), όταν ανέφεραν ότι οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία «μπορεί να μπήκαν σε μια πιθανώς σύντομη επιχειρησιακή παύση στις 5 Μαρτίου καθώς προετοιμάζονται να ξαναρχίσουν τις επιχειρήσεις κόντρα στο Κίεβο, το Χάρκοβο, το Μικολάιβ και πιθανώς την Οδησσό τις επόμενες 24-48 ώρες».
Μάλιστα, μία υπόθεση που είχε εκφραστεί πριν απο την εισβολή, ότι δηλαδή η Μόσχα θα αρκούνταν σε μια περιορισμένη εκστρατεία στο Ντονμπάς και την Κριμαία, αποδείχθηκε λανθασμένη καθώς η Ρωσία επιτέθηκε με πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο, κυρίως στην προσπάθειά της να καταλάβει την πρωτεύουσα, το Κίεβο, και να καθαιρέσει την κυβέρνηση του Ζελένσκι.
Έπειτα, υπάρχει και το θέμα του πόσο ουσιαστικά κυβερνά η Ρωσία στους τομείς που διεκδικεί. Ενώ οι χάρτες που δημοσιεύτηκαν ευρέως στα μέσα ενημέρωσης και αλλού έδειξαν μεγάλες περιοχές που βρίσκονται τώρα υπό ρωσικό στρατιωτικό έλεγχο, η πραγματικότητα είναι ότι αυτοί οι χάρτες σε μεγάλα τμήματα της χώρας είναι μια άσκηση απλώς χρωματισμού μεταξύ των δρόμων που ελέγχονται από τις ρωσικές δυνάμεις.
Μετά υπάρχει και το μεγαλύτερο άγνωστο όλων. Μία από τις βασικές έννοιες για την κατανόηση των συγκρούσεων και των πιθανών αποτελεσμάτων τους είναι η θέση των κρατών στο φάσμα από την ευθραυστότητα έως την ανθεκτικότητα, ένα ζήτημα που περιλαμβάνει τα πάντα, από την κοινωνική συνοχή στη σύγκρουση έως την ικανότητα διατήρησης μιας παρατεταμένης πολεμικής προσπάθειας, ιδιαίτερα της εθνικής κινητοποίησης για πολεμική προσπάθεια.
