Τρία χρόνια και τρεις μήνες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, αναμένουν από το Κίεβο να απαντήσει μέσα στην ημέρα σε ένα ειρηνευτικό πλαίσιο που περιλαμβάνει την αμερικανική αναγνώριση της Κριμαίας ως μέρος της Ρωσίας και την ανεπίσημη αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου σχεδόν όλων των περιοχών που έχουν καταληφθεί από το 2022.
Το μονοσέλιδο έγγραφο που παρουσίασαν Αμερικανοί αξιωματούχοι σε Ουκρανούς αξιωματούχους στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα περιγράφεται ως η «τελική προσφορά» του Προέδρου Τραμπ.
Ο Λευκός Οίκος επιμένει πως είναι έτοιμος να αποχωρήσει αν δεν επιτευχθεί σύντομα συμφωνία.
Η πρόταση του Τραμπ απαιτεί σημαντικές παραχωρήσεις από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος στο παρελθόν έχει αποκλείσει την αποδοχή της ρωσικής κατοχής της Κριμαίας και τμημάτων τεσσάρων περιοχών στην ανατολική Ουκρανία.
Παράλληλα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να προσφέρθηκε να παγώσει τις τρέχουσες γραμμές του μετώπου για να επιτευχθεί συμφωνία, αν και έχει απορρίψει άλλα στοιχεία του αμερικανικού πλαισίου, όπως την παρουσία ειρηνευτικών δυνάμεων της Ευρώπης σε ουκρανικό έδαφος.
Πηγή προσκείμενη στην ουκρανική κυβέρνηση δήλωσε πως το Κίεβο βλέπει την πρόταση ως ξεκάθαρα μεροληπτική υπέρ της Ρωσίας: «Η πρόταση αναφέρει με σαφήνεια τι κερδίζει χειροπιαστά η Ρωσία, αλλά μιλάει αόριστα και γενικά για το τι θα πάρει η Ουκρανία».
Τι κερδίζει η Ρωσία με την πρόταση Τραμπ
- Επίσημη αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ρωσικού ελέγχου στην Κριμαία.
- Ανεπίσημη αναγνώριση της ρωσικής κατοχής σχεδόν ολόκληρης της περιφέρειας Λουχάνσκ και των κατεχόμενων τμημάτων των περιοχών Ντονέτσκ, Χερσώνας και Ζαπορίζια.
- Υπόσχεση πως η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Το κείμενο αναφέρει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν από το 2014.
- Ενίσχυση οικονομικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, ιδίως στους τομείς της ενέργειας και της βιομηχανίας.
Τι κερδίζει η Ουκρανία με την πρόταση Τραμπ
- «Ισχυρή εγγύηση ασφάλειας» από μια ομάδα ευρωπαϊκών χωρών και ενδεχομένως και άλλων μη ευρωπαϊκών συμμάχων. Το έγγραφο είναι ασαφές ως προς το πώς θα λειτουργεί η ειρηνευτική αποστολή και δεν αναφέρει συμμετοχή των ΗΠΑ.
- Επιστροφή του μικρού τμήματος της περιφέρειας Χάρκοβο που έχει καταλάβει η Ρωσία.
- Ανεμπόδιστη διέλευση του ποταμού Δνείπερου, ο οποίος βρίσκεται κατά τόπους στη γραμμή του μετώπου στη νότια Ουκρανία.
- Αποζημιώσεις και βοήθεια για ανοικοδόμηση, αν και δεν αναφέρεται η πηγή χρηματοδότησης.
Άλλα σημεία του σχεδίου
Ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια — ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη — θα θεωρείται ουκρανικό έδαφος αλλά θα λειτουργεί υπό την εποπτεία των ΗΠΑ, με παροχή ηλεκτρικής ενέργειας και στις δύο χώρες.
Το έγγραφο αναφέρεται στη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για τα ορυκτά, την οποία ο Τραμπ δήλωσε πως θα υπογράψει την Πέμπτη.
Το παρασκήνιο
Το σχέδιο συντάχθηκε μετά από τετράωρη συνάντηση του απεσταλμένου του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Πούτιν την περασμένη εβδομάδα.
Μετά την παρουσίαση του σχεδίου, ο Πούτιν προσφέρθηκε να παγώσει την εισβολή κατά μήκος των υφιστάμενων γραμμών του μετώπου, σύμφωνα με τους Financial Times.
Αυτή είναι η σημαντικότερη ένδειξη έως τώρα από πλευράς Πούτιν ότι είναι διατεθειμένος για ειρήνη, όμως οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραμένουν δύσπιστοι.
Επόμενα βήματα
Ο Γουίτκοφ θα ταξιδέψει στη Μόσχα αργότερα αυτή την εβδομάδα για την τέταρτη συνάντησή του με τον Πούτιν, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος την Τρίτη.
Ωστόσο, ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, αναμένεται να απουσιάσουν από τις συνομιλίες στο Λονδίνο την Τετάρτη, στις οποίες θα συμμετάσχουν αξιωματούχοι από ΗΠΑ, Ουκρανία, Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Και οι δύο είχαν αρχικά προγραμματίσει να παραστούν.
Αντί αυτών, επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας θα είναι ο ειδικός απεσταλμένος στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ. Η αμερικανική πρόταση αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων
Αμερικανός αξιωματούχος που συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις δήλωσε ότι ο Ρούμπιο και ο Γουίτκοφ συνεργάστηκαν για την «ανάπτυξη ενός πλαισίου που θα μας φέρει πιο κοντά στο τέλος του πολέμου».
Ωστόσο, τις τελευταίες 24 ώρες υπήρξαν ενδείξεις από την Ουκρανία ότι θέλει να συζητήσει κατάπαυση πυρός διάρκειας 30 ημερών στις συνομιλίες του Λονδίνου, αντί για το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ.
«Ελήφθη η απόφαση ο υπουργός να μην ταξιδέψει στο Λονδίνο. Αντ’ αυτού, η αμερικανική αντιπροσωπεία θα συνεχίσει τις συνομιλίες με τους Βρετανούς και Ουκρανούς ομολόγους τους», δήλωσε ο αξιωματούχος.
Ο Ρούμπιο έγραψε στο Twitter ότι είχε μια «παραγωγική» συνομιλία με τον Βρετανό ομόλογό του και ανυπομονεί «να συνεχίσει τις επαφές» μετά τις συνομιλίες στο Λονδίνο.
