Ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν δεν βρίσκεται στην κυβέρνηση της Γαλλίας για περισσότερο από μια δεκαετία. Η κορυφαία στιγμή της καριέρας του -η παθιασμένη ομιλία του στον ΟΗΕ κατά της επικείμενης εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ- έλαβε χώρα όταν ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζαν Νοέλ Μπαρό ήταν μόλις έφηβος.
Αλλά ο εκλεπτυσμένος γκριζομάλλης που μίσησε η κυβέρνηση Μπους απολαμβάνει μια απροσδόκητη στιγμή δόξας. Αυτό που ξεκίνησε ως επιστροφή στο προσκήνιο επικρίνοντας την κλίμακα των αντιποίνων του Ισραήλ στην τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 με επικεφαλής τη Χαμάς, έχει μετατραπεί σε μια πλήρη επικοινωνιακή καταιγίδα από τον εγχώριο και διεθνή Τύπο.
Για ποιο λόγο, παραμένει ένα μυστήριο. Ο 71χρονος λέγεται ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία, αλλά έχει επανειλημμένα αποφύγει το ερώτημα, μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στο POLITICO. Επίσης, αρνείται σθεναρά ότι η εκστρατεία του στα μέσα ενημέρωσης έχει σχεδιαστεί για να ασκήσει πιέσεις υπέρ ξένων δυνάμεων, ιδίως από τη Μέση Ανατολή, ή για να αυξήσει το προφίλ της εταιρείας συμβούλων του, «Villepin International».
«Θέλω οι Γάλλοι να καταλάβουν τι τους συμβαίνει», δήλωσε ο ντε Βιλπέν στο POLITICO όταν ρωτήθηκε για την επιστροφή του. Τις τελευταίες εβδομάδες ο ντε Βιλπέν εγκαινίασε ένα ενημερωτικό δελτίο, άνοιξε έναν νέο λογαριασμό στο Instagram και δημοσίευσε ένα δοκίμιο που απευθύνει έκκληση στο «πνεύμα αντίστασης» του γαλλικού πληθυσμού.
«Υπάρχει μια μάχη που πρέπει να δοθεί. Και μπορείτε να δείτε ότι δεν υπάρχουν πολλοί από εμάς που μπορούμε να τη δώσουμε», είπε.
Ο ντε Βιλπέν απολαμβάνει σαφώς μια στιγμή για την οποία φαίνεται ότι είναι φτιαγμένη στα μέτρα του. Αν και προέρχεται από την παραδοσιακή κεντροδεξιά της γαλλικής πολιτικής, η υποστήριξή του στον παλαιστινιακό αγώνα του έχει προσδώσει τον σεβασμό της αριστεράς. Τον επαίνεσε ακόμη και ένας από τους κορυφαίους υπασπιστές του ακροαριστερού Ζαν-Λικ Μελανσόν για τις θέσεις του σχετικά με τη Γάζα.
Τώρα, με την επιστροφή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι φλογεροί, εύγλωττοι λεονταρισμοί του ντε Βιλπέν κατά του Τζορτζ Μπους και του αμερικανικού «νεοϊμπεριαλισμού» βρίσκουν και πάλι ευήκοα ώτα στο γαλλικό κοινό που παρακολουθεί με δυσπιστία τα όσα συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον και τη Μέση Ανατολή.
«Όπου πηγαίνω και κάθε φορά που μιλάω, αισθάνομαι μια αντήχηση», δήλωσε. «Δυστυχώς, η σημερινή πολιτική δεν ανταποκρίνεται σε αυτήν. Δεν λέω ότι ανοίγει στα δύο η Ερυθρά Θάλασσα, αλλά κάτι υπάρχει».
Τι θα έκανε ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν
Η αδιαμφισβήτητη σιλουέτα του ντε Βιλπέν, ύψους 1,80 μ., σπάνια περνά απαρατήρητη στους επιχειρηματικούς και διπλωματικούς κύκλους του Παρισιού. Πρόσφατα εθεάθη σε δεξίωση που παρέθεσε ο μεγιστάνας της ναυτιλίας και των μέσων ενημέρωσης Ροντόλφ Σααντέ, ένας από τους πιο γνωστούς συμμάχους του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην επιχειρηματική ελίτ της χώρας.
Ο ντε Βιλπέν, το γενεαλογικό δέντρο του οποίου βρίθει διπλωματών, πολιτικών και στρατιωτικών, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στη Βενεζουέλα, όπου εργαζόταν τότε ο πατέρας του. Ως η επιτομή των παλιομοδίτικων διπλωματών καριέρας της Γαλλίας, εμποτισμένος με «Ντεγκωλ-ίστικα» ιδεώδη και αγάπη για τη γαλλική λογοτεχνία και ιστορία, σφυρηλάτησε δεσμούς με πολλά από τα κέντρα εξουσίας του κόσμου.
Μετά τη βραχύβια προεδρική του εκστρατεία, αποσύρθηκε από την πολιτική και ξεκίνησε μια επιτυχημένη καριέρα ως σύμβουλος. Εξακολουθεί να επιδεικνύει την ίδια βαρύτητα και το ίδιο λυρικό ταλέντο που τον έκαναν διάσημο υπό τον κεντροδεξιό πρόεδρο Ζακ Σιράκ, μαζί με τις έντονες απόψεις που τον έκαναν πολωτική φιγούρα στο εξωτερικό.
Και εξακολουθεί να εκφράζει τις απόψεις του για τις διεθνείς υποθέσεις, ιδίως για το πώς να διορθώσει την επέλαση των κρίσεων που αντιμετωπίζει η Γαλλία.
Μιλώντας από ένα καφέ σε απόσταση αναπνοής από τον χρυσό θόλο του Μεγάρου των Απομάχων στο κέντρο του Παρισιού, ο ντε Βιλπέν λέει ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα έπρεπε να είχαν βιαστεί τόσο πολύ να προγραμματίσουν συναντήσεις στον Λευκό Οίκο «φανταζόμενοι ότι μπορούμε να κατευνάσουμε τον θυμό και την οργή του Ντόναλντ Τραμπ».
«Κάποιοι θα ήθελαν να πιστέψουν ότι μπορούμε να ανταποκριθούμε με μετρημένο και λογικό τρόπο για να κατευνάσουμε κάπως τον Μολώχ», είπε, αναφερόμενος στη διψασμένη για θυσίες βιβλική θεότητα (σ.σ στο όνομα της οποίας θυσίαζαν παιδιά).
Ο ντε Βιλπέν δήλωσε ότι ο Μακρόν δεν έχει κάνει αρκετά για να εξηγήσει δημοσίως πώς θα μετατρέψει την υψηλή ρητορική του σε πράξη.
«Πρέπει να είμαστε σε θέση να θέσουμε μια πολιτική και διπλωματική πρόταση στο τραπέζι που θα είναι ο οδικός χάρτης των Ευρωπαίων και των Ουκρανών … αν αυτό το σχέδιο ή αυτός ο οδικός χάρτης είναι πολύ χαλαρός ή δεν είναι αρκετά σαφής, δεν είναι αρκετά διεκδικητικός, διαπραγματευόμαστε με την πλάτη στον τοίχο», δήλωσε ο ντε Βιλπέν.
Ο ντε Βιλπέν συμφώνησε με την τρέχουσα προσπάθεια του Μακρόν να προχωρήσει, μαζί με ομοϊδεάτες εταίρους, εκτός των δομών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση επειγόντων ζητημάτων, όπως ο κοινός δανεισμός για τη χρηματοδότηση αυξημένων αμυντικών δαπανών.
Χώρες με υψηλό χρέος και υπερφορτωμένους προϋπολογισμούς, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία, υποστηρίζουν εδώ και καιρό τον κοινό δανεισμό ως τον μόνο τρόπο για να αυξηθούν σημαντικά οι αμυντικές δαπάνες, αλλά η ιδέα είναι πολιτικά τοξική για τις πιο συντηρητικές δημοσιονομικά χώρες της Βόρειας Ευρώπης.
Μπορεί όμως να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στη Γαλλία;
Η τελευταία απόπειρα του πρώην πρωθυπουργού στην πολιτική χρονολογείται από μια αποτυχημένη προεδρική υποψηφιότητα το 2012. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι δεν ασχολείται ενεργά με την πολιτική, ή ίσως εξαιτίας αυτού, ο ντε Βιλπέν βρέθηκε πρόσφατα στην κορυφή της κατάταξης ενός έγκυρου δημοσκόπου για τους γάλλους πολιτικούς, μπροστά από υποψήφιους για την προεδρία, όπως ο βαρέων βαρών κεντροδεξιός Εντουάρ Φιλίπ.
Ωστόσο, όπως δείχνει η ίδια έρευνα, η μετατροπή αυτής της δημοτικότητας σε ψήφους είναι μάλλον δύσκολη. Αν ο ντε Βιλπέν έθετε υποψηφιότητα, θα διαπίστωνε ότι ο πολιτικός χώρος στον οποίο θα μπορούσε να βασιστεί έχει συρρικνωθεί σημαντικά. Το πρώην κόμμα του, το Les Républicains, αποτελεί σκιά του εαυτού του μετά τις διαρροές μελών προς το κεντρώο κίνημα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό.
Αναμφισβήτητα η πιο δημοφιλής φιγούρα των Les Républicains είναι ο Μπρούνο Ρεταϊλό, ο υπουργός Εσωτερικών, γνωστός για τη σκληρή του στάση στο μεταναστευτικό. Ο Ρεταϊλό διεκδικεί την ηγεσία των Les Républicains και φημολογείται ότι έχει στο στόχαστρό του την προεδρία το 2027.
Προς το παρόν, μια προεδρική υποψηφιότητα παραμένει μάλλον όνειρο θερινής νυκτός. Σε δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε την Κυριακή, ο πρώην πρωθυπουργός συγκεντρώνει ποσοστό μεταξύ 2,5% και 5% της πρόθεσης ψήφου στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2027.
Αλλά αν ο ντε Βιλπέν πιστεύει πραγματικά ότι είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για αυτή τη στιγμή, τα χαμηλά ποσοστά των δημοσκοπήσεων πιθανόν να μην τον εμποδίσουν να διεκδικήσει τα Ηλύσια για να καταπολεμήσει αυτό που αποκαλεί «νεοϊμπεριαλιστική επίθεση» κατά των Γάλλων.
«Δεν νομίζω ότι σήμερα, ακόμη και μεταξύ ορισμένων κορυφαίων αξιωματούχων της Δημοκρατίας, έχουμε κατανοήσει πλήρως τι διακυβεύεται», δήλωσε.
