Η κυβέρνηση Τραμπ έχει κλιμακώσει τις επιθέσεις της στα αμερικανικά πανεπιστήμια, μετατρέποντάς τα σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης με στόχο την ακαδημαϊκή ελευθερία και τον δημόσιο λόγο.
Χρησιμοποιώντας προσχήματα όπως ο «αντισημιτισμός» ή οι πρωτοβουλίες για ποικιλομορφία, ασκεί πολιτικά υποκινούμενη οικονομική πίεση σε ιδρύματα όπως το Χάρβαρντ και το Κολούμπια, με αποτέλεσμα να δημιουργείται κλίμα φόβου και συμμόρφωσης.
Ο πολιτικός επιστήμονας Cas Mudde, που εργάζεται σε δημόσιο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, περιγράφει την έκταση αυτής της επίθεσης και προτείνει τέσσερις τρόπους με τους οποίους η διεθνής κοινότητα –ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι, πανεπιστήμια και κυβερνήσεις– μπορούν να στηρίξουν έμπρακτα την αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα.
Αναλυτικά η ανάλυση στο Guardian: «Ο Τραμπ στοχοποιεί τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ όσο ποτέ άλλοτε. Ακολουθούν τέσσερις τρόποι για να τα βοηθήσετε
Τα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ δέχονται επίθεση. Ενώ η διοίκηση Τραμπ προσποιείται ότι τα τιμωρεί για την υποτιθέμενη συμμόρφωσή τους ή την υποστήριξή τους στον «αντισημιτισμό» (δηλαδή τις διαδηλώσεις υπέρ της Γάζας) και τον «αντι-λευκό ρατσισμό» (δηλαδή τις πρωτοβουλίες για την ποικιλομορφία, την ισότητα και την ένταξη), οι πραγματικοί στόχοι είναι η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία του λόγου.
Η καταδίωξη των πιο γνωστών και προνομιούχων πανεπιστημίων, όπως το Κολούμπια και το Χάρβαρντ, σκοτώνει δύο τρυγόνια με ένα σμπάρο: συγκεντρώνει την κύρια προσοχή των μέσων ενημέρωσης και σκορπά το φόβο σε άλλα, πολύ λιγότερο προνομιούχα πανεπιστήμια.
Ο υπόλοιπος κόσμος έχει λάβει γνώση και έχει αρχίσει να αντιδρά, αν και ως επί το πλείστον χωρίς να γνωρίζει πολλά για τις ιδιαιτερότητες του αμερικανικού ακαδημαϊκού κόσμου και χωρίς να ρωτάει τους ακαδημαϊκούς που εδρεύουν στις ΗΠΑ τι χρειάζονται.
Προφανώς, διαφορετικοί ακαδημαϊκοί αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις – ανάλογα, για παράδειγμα, με το φύλο και τη φυλή τους, το νομικό τους καθεστώς, την πολιτεία στην οποία ζουν και το πανεπιστήμιο στο οποίο εργάζονται – αλλά εδώ είναι μερικές προτάσεις από έναν λευκό, άνδρα, κάτοχο πράσινης κάρτας με θητεία που εργάζεται σε δημόσιο πανεπιστήμιο σε πολιτεία ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πώς ακριβώς η κυβέρνηση Τραμπ επιτίθεται στα πανεπιστήμια.
Σε αντίθεση με χώρες όπως η Κίνα ή η Τουρκία, οι ακαδημαϊκοί δεν φυλακίζονται (μέχρι στιγμής), ενώ τα περισσότερα πανεπιστήμια ή οι ηγεσίες τους δεν έχουν καταληφθεί από το κράτος, όπως συνέβη σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Τουρκία.
Ωστόσο, τα δημόσια πανεπιστήμια εποπτεύονται συχνά από έντονα πολιτικοποιημένα συμβούλια και υπάρχουν ορισμένες μεμονωμένες περιπτώσεις εξαγοράς πανεπιστημίων – με πιο χαρακτηριστική περίπτωση το New College της Φλόριντα. Μάλλον, η επίθεση είναι οικονομική, αλλά με σαφή πολιτικά κίνητρα.
Τα πανεπιστήμια που υποστηρίζουν -ή ακόμη και ανέχονται- διαμαρτυρίες, έρευνες ή ομιλίες που είναι αντίθετες με τις προτιμήσεις της κυβέρνησης Τραμπ ερευνώνται και η ομοσπονδιακή χρηματοδότησή τους παγώνει ή διακόπτεται.
Ενώ η έρευνα σχετικά με την κλιματική κατάρρευση ή το φύλο και τη σεξουαλικότητα δεν απαγορεύονται τεχνικά, μπορούν να οδηγήσουν σε βαριές οικονομικές επιπτώσεις για τα πανεπιστήμια που τις εφαρμόζουν ή τις ανέχονται.
Και στον νεοφιλελεύθερο ακαδημαϊκό χώρο, τα χρήματα μιλούν. Οι διοικητικοί υπάλληλοι των πανεπιστημίων είναι υπόλογοι στα πανεπιστημιακά συμβούλια που αποτελούνται κυρίως από επιχειρηματίες, οι οποίοι εκτιμούν την οικονομική ανάπτυξη πάνω από την ακαδημαϊκή ελευθερία. Επομένως, ήταν απογοητευτικό, αν και δεν εξέπληξε, το γεγονός ότι οι πρόεδροι του Κολούμπια και του Χάρβαρντ υποχώρησαν στις απαιτήσεις του Τραμπ, ακόμη και αν αυτό δεν έσωσε ούτε τους ίδιους ούτε το πανεπιστήμιό τους.
Δεδομένου ότι η κύρια απειλή είναι οικονομική και ότι οι ΗΠΑ δαπανούν σχεδόν διπλάσια ποσά για έρευνα και ανάπτυξη από την ΕΕ, είναι σαφές ότι οι άλλες χώρες μπορούν να κάνουν μόνο τόσα πολλά.
Επιπλέον, δεδομένου ότι η διοίκηση Τραμπ δεν ενδιαφέρεται σε μεγάλο βαθμό για τις διαφορετικές απόψεις, πόσο μάλλον για εκείνες του εξωτερικού, και οι ΗΠΑ είναι πολύ ισχυρές για να εξαναγκαστούν πολιτικά, θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά το τι μπορούν να κάνουν οι Ευρωπαίοι.
Αλλά ακόμη και αν δεν μπορούν να σταματήσουν τις επιθέσεις κατά του ακαδημαϊκού κόσμου των ΗΠΑ, διάφορες ομάδες μπορούν να βοηθήσουν τους ακαδημαϊκούς με έδρα τις ΗΠΑ με άλλους τρόπους.
Θα επικεντρωθώ σε τέσσερις ομάδες:
- ακαδημαϊκοί
- δημοσιογράφοι
- πανεπιστήμια
- κυβερνήσεις
Τα μποϊκοτάζ και οι αναφορές είναι οι αγαπημένες μορφές πολιτικής διαμαρτυρίας των ακαδημαϊκών.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλοί Ευρωπαίοι ακαδημαϊκοί έχουν ήδη δηλώσει ότι δεν θα ταξιδεύουν πλέον στις ΗΠΑ, για εργασία ή αναψυχή, τουλάχιστον όσο ο Τραμπ είναι στην εξουσία.
Ενώ αυτά τα μποϊκοτάζ έχουν νόημα ως μορφή αυτοπροστασίας, δεδομένης της σειράς πρόσφατων συλλήψεων και απελάσεων, θα κάνουν ελάχιστα για να υποστηρίξουν τους ακαδημαϊκούς που εδρεύουν στις ΗΠΑ.
Αντ’ αυτού, θα μπορούσαν να παράσχουν την υποστήριξή τους προσφέροντας τη φιλοξενία στοχευμένων δεδομένων και ερευνών σε ανοικτούς ιστότοπους στην Ευρώπη.
Οι Ευρωπαίοι δημοσιογράφοι κάλυψαν τις επιθέσεις στο Κολούμπια και το Χάρβαρντ με την ίδια θέρμη που κάλυψαν και την υποτιθέμενη «ευγένεια» των πανεπιστημίων.
Η κάλυψη των επιθέσεων στον ακαδημαϊκό χώρο των ΗΠΑ είναι σημαντική, ιδίως αν ξεπεράσει το Ivy League στα βορειοανατολικά και συμπεριλάβει τα δημόσια πανεπιστήμια σε πολιτείες όπως η Φλόριντα και το Τέξας.
Ωστόσο, αυτό δεν θα επηρεάσει την κυβέρνηση Τραμπ. Αυτό που μπορούν να κάνουν οι δημοσιογράφοι, ωστόσο, είναι να είναι πιο ευαίσθητοι στην κατάσταση των ακαδημαϊκών και των διοικητικών υπαλλήλων που εδρεύουν στις ΗΠΑ, όταν τους προσεγγίζουν για συνεντεύξεις.
Καταλαβαίνω ότι η δυσχερής θέση των συναδέλφων μου και εμού αποτελεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία για εσάς, αλλά μπορεί επίσης να μας δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα.
Δεδομένου ότι σε πολλά δημόσια πανεπιστήμια η επικοινωνία μέσω επίσημων λογαριασμών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (και μερικές φορές ακόμη και μέσω πανεπιστημιακών υπολογιστών) υπόκειται στη νομοθεσία περί «ανοιχτών αρχείων», οτιδήποτε γράφουν οι συνεντευξιαζόμενοι σας θα μπορούσε να δημοσιοποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί πολιτικά και επαγγελματικά.
Ως εκ τούτου, ρωτήστε τουλάχιστον αν οι ερωτώμενοι θέλουν να επικοινωνούν μέσω του επίσημου ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της εργασίας τους ή μέσω ενός ιδιωτικού. Και να γνωρίζετε τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να έχει η ιστορία σας για τον εν λόγω ακαδημαϊκό – αξίζει πραγματικά η «προκλητική ερώτηση» τον κίνδυνο για τον ερωτώμενό σας;
Πρόσφατα, πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, όπως το Πανεπιστήμιο Aix-Marseille στη Γαλλία και το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών, ανέλαβαν πρωτοβουλίες για να προσφέρουν καταφύγιο στα «μεγαλύτερα θύματα αυτής της πολιτικής και ιδεολογικής παρέμβασης».
Όμως τα τριετή προγράμματα και τα μονοετή μεταδιδακτορικά δεν είναι ούτε ελκυστικές ούτε διαρθρωτικές λύσεις, ιδίως αν πρόκειται να προσελκύσουν «εξαιρετικούς επιστήμονες».
Στην πραγματικότητα, μπορεί να φαίνονται περισσότερο καθοδηγούμενα από ιδιοτελή συμφέροντα (καλές δημόσιες σχέσεις). Αν τα πανεπιστήμια θέλουν να κάνουν τη διαφορά, για κάποιους τουλάχιστον μεμονωμένους ακαδημαϊκούς, εξασφαλίστε ότι μπορούν να συνεχίσουν την ακμάζουσα σταδιοδρομία τους στο ίδρυμά σας. Και επικεντρώστε την υποστήριξή σας κυρίως σε μελετητές που έχουν ατομική στόχευση και οι οποίοι, όπως και πολλοί «κορυφαίοι» μελετητές, εργάζονται σε δημόσια πανεπιστήμια και όχι σε Ivy Leagues.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν επίσης αρχίσει να συζητούν σχέδια για να φέρουν κορυφαίους διεθνείς επιστήμονες στην Ευρώπη. Λίγοι ήταν τόσο ωμοί όσο ο υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού και Επιστημών της Ολλανδίας, Eppo Bruins, ο οποίος υπερασπίστηκε την πρωτοβουλία του με την κλασική ολλανδική εμπορική γλώσσα: «Οι κορυφαίοι επιστήμονες αξίζουν το βάρος τους σε χρυσό για τη χώρα μας και την Ευρώπη».
Η στήριξη των ακαδημαϊκών που εδρεύουν στις ΗΠΑ θα πρέπει επίσης να ωφελεί τις χώρες και τα ιδρύματα που υποστηρίζουν, αλλά δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος των Ολλανδών και των Ευρωπαίων ακαδημαϊκών.
Η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρωτοβουλία αυτή λίγες ημέρες μετά την απεργία πανεπιστημιακών από πανεπιστήμια σε όλη τη χώρα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δρακόντειες περικοπές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από την ίδια κυβέρνηση.
Η ΕΕ έχει μια εκπληκτική ευκαιρία να προσελκύσει μερικούς από τους καλύτερους ερευνητές στον κόσμο από τις ΗΠΑ, αλλά οι πρωτοβουλίες αυτές πρέπει να ενταχθούν σε μια πολύ ευρύτερη στρατηγική για τον ευρωπαϊκό ακαδημαϊκό χώρο και τις επενδύσεις σε αυτόν.
Μπορεί να ωφεληθούν αρχικά μόνο ορισμένοι μεμονωμένοι ερευνητές υψηλού προφίλ, αλλά θα υπάρξει οικονομικό αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να αναγκάσει ακόμη και την κυβέρνηση Τραμπ να αλλάξει πορεία.»
