Οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές βυθίστηκαν σε αναταραχή, καθώς ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ έριξε τρισεκατομμύρια δολάρια από την αξία των μεγαλύτερων εταιρειών του κόσμου και ενέτεινε τους φόβους για ύφεση στις ΗΠΑ.
Καθώς οι ηγέτες αντέδρασαν στις δασμολογικές πολιτικές του Αμερικανού προέδρου της «ημέρας απελευθέρωσης» που κατεδάφισαν τη διεθνή εμπορική τάξη, περίπου 2 δισ. δολάρια εξανεμίστηκαν από τη Wall Street και τις τιμές των μετοχών σε άλλα χρηματοπιστωτικά κέντρα σε όλο τον κόσμο.
Οι ειδικοί δήλωσαν ότι οι σαρωτικοί συνοριακοί φόροι του Τραμπ, ύψους από 10% έως 50%, τόσο στους παραδοσιακούς συμμάχους όσο και στους εχθρούς των ΗΠΑ, αύξησαν δραματικά τον κίνδυνο μιας απότομης παγκόσμιας ύφεσης και μιας ύφεσης στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, τις ΗΠΑ.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες από τις Βρυξέλλες έως το Πεκίνο στράφηκαν εναντίον του Τραμπ, με την Κίνα να καταδικάζει τις πρακτικές «μονομερούς εκφοβισμού» και την ΕΕ να δηλώνει ότι επεξεργάζεται αντίμετρα.
Κραχ στις αγορές
Ενώ ο Τραμπ προσάρμοσε την ομιλία του στον κήπο των Ρόδων το βράδυ της Τετάρτης για να αποφύγει τα live tickers της κατάρρευσης των χρηματιστηρίων, αυτή η μοίρα έφτασε όταν τα ασιατικά χρηματιστήρια άνοιξαν ώρες αργότερα.Κάνοντας συγκρίσεις με τα κραχ των αγορών στο αποκορύφωμα της πανδημίας του κορονοϊού και της χρηματοπιστωτικής κατάρρευσης του 2008, το sell off σάρωσε τον κόσμο, στέλνοντας τα χρηματιστήρια σε πτώση στην Ασία και την Ευρώπη. Ο βρετανικός δείκτης FTSE 100 των εταιρειών blue chip έκλεισε την ημέρα με πτώση 133 μονάδων ή 1,5% στις 8.474 μονάδες, αφού υπέστη τη χειρότερη ημέρα του από τον Αύγουστο.
Όταν άνοιξαν οι συναλλαγές στη Νέα Υόρκη, ο δείκτης S&P 500 των κορυφαίων εταιρειών των ΗΠΑ υποχώρησε έως και 4,3% στις πρωινές συναλλαγές, με το βαρύ τεχνολογικό Nasdaq να υποχωρεί κατά 5,1%.
Η Λίμπι Κάντριλ, επικεφαλής στην Pimco, μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ομολογιακών αμοιβαίων κεφαλαίων στον κόσμο, δήλωσε ότι οι επενδυτές ανησυχούν όλο και περισσότερο καθώς ο Τραμπ δεν φαίνεται διατεθειμένος να μαλακώσει τη στάση του μπροστά στην αναταραχή των αγορών, αν και η ελπίδα παραμένει ότι τελικά θα συνάψει συμφωνίες με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
«Υπάρχει πιθανότατα ένα όριο στο πόσο πόνο είναι διατεθειμένοι να υπομείνουν ο ίδιος και η κυβέρνησή του προκειμένου να επαναφέρουν την ισορροπία στην οικονομία, αλλά το πότε θα γίνει αυτό ή πώς θα φανεί, μένει να το δούμε», είπε.
«Προς το παρόν, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι η ανοχή του στον πόνο είναι αρκετά υψηλή και ότι οι δασμοί θα παραμείνουν για λίγο καιρό».
Χάνει το αμερικανικό δολάριο
Το αμερικανικό δολάριο κατέγραψε χαμηλό έξι μηνών, σημειώνοντας πτώση περίπου 2,2% το πρωί της Πέμπτης, εν μέσω μιας αυξανόμενης απώλειας εμπιστοσύνης σε ένα νόμισμα που προηγουμένως θεωρούνταν το ασφαλέστερο στον κόσμο για το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου αιώνα.
Προειδοποιώντας τους πελάτες να προσέξουν μια «κρίση εμπιστοσύνης στο δολάριο», ο Γιώργος Σαραβέλος, επικεφαλής της έρευνας συναλλάγματος της Deutsche Bank, δήλωσε: «Οι ιδιότητες του δολαρίου ως ασφαλούς καταφυγίου διαβρώνονται».
Οι μεγαλύτερες πτώσεις στις τιμές των μετοχών την Πέμπτη επιφυλάχθηκαν για τις αμερικανικές εταιρείες με πολύπλοκες διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού που εκτείνονται στις χώρες τις οποίες ο Τραμπ στοχοποιεί με δισεκατομμύρια δολάρια σε νέους συνοριακούς φόρους.
Η Apple, η οποία κατασκευάζει το μεγαλύτερο μέρος των iPhones, των tablet και άλλων συσκευών της για την αμερικανική αγορά στην Κίνα, σημείωσε βουτιά έως και 9,5%, μαζί με την απότομη πτώση άλλων μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Microsoft, η Nvidia, η Dell και η HP.
Τα εμπορεύματα υποχώρησαν απότομα, συμπεριλαμβανομένης της πτώσης των τιμών του πετρελαίου κατά 7%, αντανακλώντας τις αυξανόμενες ανησυχίες για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας.
«Η επέμβαση τελείωσε, ο ασθενής έζησε»
Σε μια τυπικά προκλητική απάντηση την Πέμπτη, ο Τραμπ χρησιμοποίησε την πλατφόρμα του Truth Social για να δηλώσει ότι το σχέδιό του λειτουργεί. «Η εγχείρηση τελείωσε! Ο ασθενής έζησε και αναρρώνει. Η πρόγνωση είναι ότι ο ασθενής θα είναι πολύ πιο δυνατός, ισχυρότερος, καλύτερος και πιο ανθεκτικός από ποτέ. Κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά!!!».
Οι δασμοί θα πλήξουν σε μεγάλο βαθμό ορισμένες από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, με τα έθνη της νοτιοανατολικής Ασίας, συμπεριλαμβανομένης της Μιανμάρ, να είναι μεταξύ των χωρών που θα πληγούν περισσότερο.
Η Καμπότζη, όπου περίπου ένας στους πέντε κατοίκους ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ήταν η χώρα που επλήγη περισσότερο στην περιοχή με δασμολογικό συντελεστή 49%. Το Βιετνάμ αντιμετωπίζει δασμούς 46% και η Μιανμάρ, που ταλανίζεται από έναν καταστροφικό σεισμό και χρόνια εμφυλίου πολέμου μετά από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021, επλήγη με 44%.
Οι αναλυτές προειδοποίησαν ότι οι κατασκευαστές ενδυμάτων και αθλητικών υποδημάτων, οι οποίοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή στη νοτιοανατολική Ασία, αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος, το οποίο θα ωθήσει τις τιμές για τους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Οι τιμές των μετοχών της Nike, της Adidas και της Puma υποχώρησαν απότομα.
Οι αναλυτές ανέφεραν ότι τα μέτρα του Τραμπ θα αυξήσουν τον μέσο δασμό, ή συνοριακό φόρο, που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στο υψηλότερο επίπεδο από το 1933, σε μια εξέλιξη που απειλεί να βυθίσει τις ΗΠΑ στην ύφεση, αυξάνοντας παράλληλα το κόστος διαβίωσης για τους καταναλωτές.
Τα μέτρα θα πλήξουν τις ΗΠΑ
Τα σχέδια του Τραμπ περιλαμβάνουν την επιβολή δασμών 10% σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ από λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 5ης Απριλίου, προτού επιβληθούν πρόσθετοι υψηλότεροι δασμοί έως και 50% σε χώρες όπως η Κίνα, το Βιετνάμ και η ΕΕ.
Η δεξαμενή σκέψης Tax Foundation δήλωσε ότι εκτιμά ότι το σχέδιο θα αντιπροσωπεύει μια «φορολογική αύξηση ύψους 1,8 εκατ. δολαρίων» για τους Αμερικανούς καταναλωτές, η οποία θα προκαλέσει μείωση των εισαγωγών κατά περισσότερο από το ένα τέταρτο, ή 900 δισ. δολάρια, το 2025.
Ενώ τα μέτρα θα πλήξουν σκληρά τις ΗΠΑ, οι ερευνητές της συμβουλευτικής εταιρείας Oxford Economics δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να βυθίσουν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη στο χαμηλότερο ετήσιο ποσοστό από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, εκτός από το αποκορύφωμα της πανδημίας του Covid.
Οι χώρες έσπευσαν να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις και αν θα προβούν σε αντίποινα. Το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο επλήγη με το χαμηλότερο επίπεδο δασμών 10%, άφησε να εννοηθεί ότι μπορεί να προβεί σε αντίποινα, ακόμη και όταν προσπαθεί να επιτύχει συμφωνία με την Ουάσινγκτον.
Δημοσίευσε έναν κατάλογο 417 σελίδων με αμερικανικά προϊόντα στα οποία θα μπορούσε να επιβάλει δασμούς, μεταξύ των οποίων κρέας, ψάρια και γαλακτοκομικά προϊόντα, ουίσκι και ρούμι, είδη ένδυσης, μοτοσικλέτες και μουσικά όργανα.
