Ο Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε σε μαζικούς δασμούς από 10% έως και 50% σχεδόν σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα με πολλούς οικονομικούς αναλυτές να επισημαίνουν πως η αποκαλούμενη – από τον ίδιο – «Ημέρα Απελευθέρωσης» είναι… «χειρότερη και από το χειρότερο δυνατό σενάριο».
Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ «έχει τρελαθεί τελείως», τονίζει σε άρθρο του ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. «Δεν είναι μόνο ότι ο Τραμπ επιβάλλει πολύ υψηλότερους δασμούς από αυτούς που προέβλεπαν σχεδόν όλοι», αναφέρει και συνεχίζει: «Προβαίνει επίσης σε ψευδείς ισχυρισμούς για τους εμπορικούς μας εταίρους – χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρος για το αν είναι ψέματα διότι είναι εντελώς ανίδεος – οι οποίοι όχι μόνο θα τους εξοργίσουν αλλά θα κάνει πολύ δύσκολο το να υποχωρήσουν».
Ο Πολ Κρούγκμαν στο άρθρο του επισημαίνει ενδεικτικά για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίζεται πως η ΕΕ επιβάλλει συνολικά δασμούς 39% στα αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο αυτό δεν προκύπτει από πουθενά, τονίζει.
Πολλοί διερωτήθηκαν με ποιον τρόπο ο Ντόναλντ Τραμπ κατέληξε στο ποσοστό δασμών σε κάθε χώρα. Γιατί σε κάποιους επέβαλε 10% και σε άλλους σχεδόν 50%; Πώς υπολογίστηκαν αυτοί οι δασμοί; Η απάντηση που έδωσε το επιτελείο του Αμερικανού Προέδρου πυροδότησε έναν νέο γύρο συζητήσεων σχετικά με τους σχεδιασμούς και τις αποφάσεις του Λευκού Οίκου.
«Μαθηματικός τύπος»… του παραλόγου
Αρχικά, ο Τραμπ παρουσίασε έναν τεράστιο πίνακα με ποσοστά δασμών και πολλοί υπέθεσαν ότι αυτά βασίζονταν σε συνδυασμό υπαρχόντων δασμών και εμπορικών φραγμών, όπως οι κανονισμοί, αλλά και σε διάφορες άλλες οικονομικές αναλύσεις.
Αργότερα, όμως, ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε μια επίσημη εξίσωση που εξηγούσε τη μεθοδολογία. Η εξίσωση αυτή με την πρώτη ματιά φαίνεται πολύπλοκη. Εάν όμως κάποιος προχωρήσει στην ανάλυσή της διαπιστώνει πως πρόκειται για μια εξαιρετικά απλή μέθοδο υπολογισμού βάσει της οποίας επέβαλε τους δασμούς.
Ο μαθηματικός τύπος που δόθηκε στη δημοσιότητα έχει στον αριθμητή το εμπορικό ισοζύγιο με μια χώρα (εισαγωγές – εξαγωγές). Το «χ» είναι οι συνολικές εξαγωγές σε μια δεδομένη χώρα και το «m» αντιστοιχεί στις συνολικές εισαγωγές. Το αποτέλεσμα διαιρείται ακολούθως με τις συνολικές εισαγωγές «m». Το «ε» και το «φ» φαίνεται να έχουν μπει για… μαθηματικό «εφέ», καθώς το πρώτο (ε) αντιπροσωπεύει την «ελαστικότητα της τιμής για τη ζήτηση εισαγωγών», το οποίο ορίστηκε στο 4 και το δεύτερο (φ) αντιπροσωπεύει την ελαστικότητα των τιμών εισαγωγής, το οποίο ορίστηκε στο 0,25.
Πρόκειται για εντυπωσιακούς τεχνικούς όρους, οι οποίοι όμως ουσιαστικά ακυρώνουν ο ένας τον άλλον (4Χ0,25=1). Ακολούθως το αποτέλεσμα διαιρείται με το 2 και βγαίνει το τελικό αποτέλεσμα.
Αν και μοιάζει μια σύνθετη οικονομική εξίσωση στην πραγματικότητα πρόκειται για έναν εξαιρετικά απλό μαθηματικό τύπο – και χωρίς ιδιαίτερο νόημα – καθώς το μόνο που κάνει είναι να βασίζεται στο εμπορικό ισοζύγιο: Δασμός για κάθε χώρα = (Εμπορικό Έλλειμμα / Σύνολο Εισαγωγών).
Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, για τον τελικό δασμό το αποτέλεσμα της διαίρεσης, διαιρείται με το 2. Αν για παράδειγμα οι ΗΠΑ εισάγουν αγαθά αξίας 440 δισ. δολαρίων από την Κίνα και εξάγουν μόνο 145 δισ., τότε το εμπορικό έλλειμμα είναι 295 δισ. Διαιρώντας 295 / 440 προκύπτει 0,67 (ή 67%). Διαιρώντας ξανά διά 2, φτάνουμε στο 33,5%, που στρογγυλοποιείται σε 34% δασμό για την Κίνα. Με παρόμοιο τρόπο, ο υπολογισμός για την ΕΕ οδήγησε σε δασμό 20%.
Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος ισχυρίστηκε ότι το μοντέλο υπολογισμού αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο Οικονομικών Συμβούλων του Τραμπ και βασίστηκε στην ιδέα ότι το εμπορικό έλλειμμα ισοδυναμεί με «το άθροισμα όλων των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών». Όταν ο Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λάτνικ, ρωτήθηκε σχετικά, αρκέστηκε απλά να επιβεβαιώσει ότι η εξίσωση προήλθε από την ομάδα του Τραμπ, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες.
