Οι νέοι δασμοί που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ την Τετάρτη αναμένεται να έχουν σημαντικό παγκόσμιο αντίκτυπο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους βασικούς συμμάχους των ΗΠΑ.
Ωστόσο, υπάρχουν και αυτοί που μπορούν να επωφεληθούν. Η Κίνα φαίνεται να προσεγγίζει το θέμα από διαφορετική σκοπιά. Για το Πεκίνο οι δασμοί ίσως να αποδειχθούν και δώρο.
Δημοσιογράφοι ανταποκριτές του BBC σε πέντε μεγάλους παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας επισημαίνουν το πώς αντιδρούν οι ηγεσίες τους σε αυτές τις εξελίξεις.
Ευρώπη: Μπορεί να χτυπήσει τις ΗΠΑ, αλλά επιλέγει να μην κλιμακώσει
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προειδοποίησε για «καταστροφικές» συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως είπε, οι νέοι δασμοί θα προκαλέσουν «χαοτικές και πολύπλοκες» καταστάσεις για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η Κομισιόν δεσμεύτηκε να προστατεύσει τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, όπως τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία, τα ιταλικά προϊόντα πολυτελείας και τη γαλλική βιομηχανία κρασιού και σαμπάνιας. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη με ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου της Γαλλίας.
Αν και η ΕΕ αποτελεί τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά στον κόσμο, και έχει τα μέσα να πλήξει τις ΗΠΑ – ακόμη και μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως οι Apple και Meta – φαίνεται πως δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση. Στόχος της είναι να πείσει τον Τραμπ να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δήλωσε το βράδυ της Τετάρτης ότι θεωρεί τους δασμούς λανθασμένους, αλλά θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξεύρεση συμφωνίας.
Κίνα: Οι δασμοί ως πολιτικό δώρο για τον Σι Τζινπίνγκ
Η επιβολή δασμού ύψους 54% σε κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ σίγουρα θα πλήξει τις κινεζικές εξαγωγές. Ταυτόχρονα, τα κινεζικά αντίποινα θα προκαλέσουν ζημιά και σε αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα.
Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ φαίνεται να βλέπει τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο ως ευκαιρία. Ήδη παρουσιάζει την Κίνα ως υπερασπιστή του ελεύθερου εμπορίου και της πολυμερούς συνεργασίας, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ του Τραμπ, που πλέον εμφανίζονται διεθνώς ως χαοτικές και υπέρμαχες του προστατευτισμού.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Σι συναντήθηκε με επικεφαλής διεθνών επιχειρήσεων – πολλές εκ των οποίων ευρωπαϊκές – στέλνοντας ένα απλό μήνυμα: Η Αμερική αντιπροσωπεύει την αποσταθεροποίηση, η Κίνα τη σταθερότητα και την παγκόσμια συνεργασία.
Τα κινεζικά κρατικά μέσα ήδη εξαπολύουν μύδρους κατά των νέων δασμών, τονίζοντας πως είναι επιζήμιοι και αδικαιολόγητοι. Κάθε τέτοια ενέργεια από τον Τραμπ διευκολύνει τον Σι στο να πείσει άλλες χώρες να στραφούν προς την Κίνα.
Ηνωμένο Βασίλειο: Ανακούφιση με επιφυλάξεις
Παρά την αρχική αισιοδοξία ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να βρεθεί εκτός λίστας, τελικά ανακοινώθηκε επιβολή δασμών 10% στις βρετανικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Αν και η κυβέρνηση δείχνει ανακουφισμένη που το πλήγμα δεν ήταν μεγαλύτερο, παραμένει η ανησυχία για τις ευρύτερες συνέπειες.
Οι δασμοί θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη βρετανική οικονομία – ιδίως στη βιομηχανία αυτοκινήτων – αλλά και στις εμπορικές σχέσεις με χώρες-εταίρους. Οι συνομιλίες για εμπορική συμφωνία ΗΒ – ΗΠΑ συνεχίζονται, με την ομάδα των Βρετανών διαπραγματευτών να βρίσκεται σε εντατική επαφή με τις αμερικανικές αρχές και να είναι έτοιμη να ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον αν χρειαστεί.
Ινδία: Ανησυχία αλλά και ελπίδες για επιλεκτικά οφέλη
Η Ινδία βρίσκεται σε καλύτερη θέση από πολλές άλλες ασιατικές οικονομίες που επλήγησαν, όπως το Βιετνάμ και η Καμπότζη. Ωστόσο, ο γενικός δασμός ύψους 26% εξακολουθεί να είναι βαρύς και επηρεάζει κυρίως τις εξαγωγές έντασης εργασίας. Η Priyanka Kishore από την εταιρεία Asia Decoded επισημαίνει ότι η επίπτωση στη ζήτηση και στο ΑΕΠ της Ινδίας θα είναι σημαντική, σε μια ήδη ασταθή περίοδο.
Παράλληλα, οι εξαγωγές ηλεκτρονικών ειδών της Ινδίας ενδέχεται να ωφεληθούν, καθώς οι δασμοί σε ανταγωνιστές όπως το Βιετνάμ μπορεί να ανακατευθύνουν το εμπόριο. Πάντως, το συνολικό οικονομικό αποτύπωμα των δασμών παραμένει αρνητικό. Η Ινδία δεν έχει ακολουθήσει επιθετική στάση, επιλέγοντας διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό πως ο φαρμακευτικός τομέας – ο μεγαλύτερος εξαγωγικός κλάδος της Ινδίας – εξαιρέθηκε από τους δασμούς.
Νότια Αφρική: Σφοδρή κριτική εν μέσω περικοπών βοήθειας
Η Νότια Αφρική δέχεται ισχυρό πλήγμα από τους δασμούς Τραμπ. Για τη Νότια Αφρική, οι δασμοί φτάνουν το 30%. Η Νότια Αφρική, όπως και άλλες μεγάλες οικονομίες της ηπείρου (Νιγηρία, Κένυα), διατηρούσαν ως τώρα ανοικτές εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, κάτι που πλέον αμφισβητείται.
Ο Τραμπ συμπεριέλαβε τη Νότια Αφρική – και άλλες αφρικανικές χώρες – στους «χειρότερους παραβάτες», επικαλούμενος «άδικες εμπορικές πολιτικές» και κατηγορώντας τις ηγεσίες τους για τα όσα «τραγικά συμβαίνουν εκεί». Η νοτιοαφρικανική προεδρία, από την πλευρά της, χαρακτήρισε τους δασμούς «τιμωρητικούς», σημειώνοντας πως αποτελούν εμπόδιο στο εμπόριο και στην κοινή ευημερία.
