Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ σόκαρε τις παγκόσμιες αγορές το βράδυ της 2ας Απριλίου, ανακοινώνοντας δασμούς που φτάνουν ακόμα και το 49%.
Οι ανακοινώσεις προκάλεσαν τριγμούς στις παγκόσμιες αγορές και βύθισαν τις διεθνείς σχέσεις στο χάος, με τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο να βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών παρουσίασε την πολιτική του ως μια «δήλωση οικονομικής ανεξαρτησίας», αποκαλώντας την ημέρα της ανακοίνωσης «Ημέρα Απελευθέρωσης». Ωστόσο, η πραγματικότητα μοιάζει με οικονομική άβυσσο.
Οι νέοι δασμοί
Οι νέοι δασμοί ξεκινούν από επίπεδο του 10% και φτάνουν ακόμη και το 49%.
Οι βαρύτεροι δασμοί, 34%, επιβάλλονται στις εισαγωγές από την Κίνα.
Δασμοί 20% επιβάλλονται στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υψηλοί είναι επίσης οι δασμοί για τα προϊόντα που εισάγονται από την Ιαπωνία (24%), την Ινδία (26%) και την Ελβετία (31%).
Δύο χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, η Καμπότζη και το Βιετνάμ, υφίστανται τους υψηλότερους δασμούς ποσοστιαία: τα προϊόντα τους θα δασμολογούνται στις ΗΠΑ με 49% και 46% αντίστοιχα.
Επιπλέον ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, συνολικής αξίας σχεδόν 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
- Κίνα (34%),
- Ινδία (26%),
- Νότια Κορέα (25%),
- Ιαπωνία (24%),
- Ηνωμένο Βασίλειο (10%),
- Βιετνάμ (46%),
- Ελβετία (31%),
- Καμπότζη (49%),
- Νότια Αφρική (30%),
- Ινδονησία (32%),
- Βραζιλία (10%),
- Σιγκαπούρη (10%).
- Ταϊβάν (32%).
Ο χρυσός σπάει ρεκόρ, χρηματιστηριακοί δείκτες πέφτουν
Η διεθνής κοινότητα βρίσκεται ήδη σε αναταραχή.
Κίνα, Νότια Κορέα και Ιαπωνία ήδη συντονίζουν τις αντιδράσεις τους, ενώ η Καναδική κυβέρνηση ενισχύει τις εμπορικές της σχέσεις με την Ευρώπη.
Η αντίδραση των αγορών ήταν άμεση:
- Ο Nasdaq έχασε 4% μέσα σε λίγες ώρες
- Οι μετοχές των μεγάλων τεχνολογικών κολοσσών κατρακύλησαν, με την Apple να σημειώνει πτώση σχεδόν 7%
- Ο χρυσός έφτασε σε ιστορικό υψηλό των 3.160 δολαρίων ανά ουγγιά, καθώς οι επενδυτές αναζητούν ασφαλή καταφύγια
- Το πετρέλαιο σημείωσε πτώση άνω του 3%
- Στην αγορά παραγώγων στο Τόκιο, η πτώση ήταν πολύ πιο θεαματική (–6%).
- Στις ηλεκτρονικές συναλλαγές μετά το κλείσιμο της Γουόλ Στριτ —γενικά ευμετάβλητες—, ο Dow Jones έπεφτε 2,4%, ο Nasdaq 4,25%, ο S&P 500 3,4%.
Ακόμη και οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις των ΗΠΑ, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες και τα αγροτικά συμφέροντα, έχουν εκφράσει ανησυχίες για την άνοδο του κόστους και την πιθανή ύφεση που μπορεί να προκαλέσει αυτή η εμπορική πολιτική.
Ο Τραμπ παρουσίασε τους δασμούς του ως «ανταποδοτικούς», δηλαδή ως μέτρα που ανταποδίδουν τους δασμούς που επιβάλλουν οι άλλες χώρες στις ΗΠΑ.
«Είναι η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας μας», είπε ο Τραμπ κατά την ομιλία του στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου. «Αμοιβαίοι σημαίνει πως ό,τι κάνουν σε εμάς, κάνουμε σε αυτούς. Είναι πολύ απλό, δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλό», συμπλήρωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας πως είναι «μια από τις πιο σημαντικές ημέρες στην αμερικανική ιστορία».
Ωστόσο, αναλυτές επισημαίνουν ότι η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε είναι εξαιρετικά αμφίβολη. Αντί να υπολογίζονται με βάση τις πραγματικές δασμολογικές επιβαρύνσεις, φαίνεται ότι οι δασμοί βασίζονται σε έναν απλό τύπο: το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με μια χώρα, διαιρεμένο με τις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ, πολλαπλασιασμένο επί δύο. Αυτός ο τρόπος υπολογισμού δεν αντανακλά την πραγματική φορολογική επιβάρυνση και στοχεύει κατά βάση τις χώρες με υψηλά εμπορικά πλεονάσματα έναντι των ΗΠΑ.
Οι επιπτώσεις για την Οικονομία των ΗΠΑ
Αναλυτές προβλέπουν σοβαρές επιπτώσεις και για τις ΗΠΑ
Σύμφωνα με το Yale Budget Lab, οι νέοι δασμοί θα κοστίσουν στον μέσο Αμερικανό νοικοκυριό τουλάχιστον 3.400 δολάρια ετησίως.
Η Moody’s προβλέπει ότι αν οι δασμοί φτάσουν το 20%, η ανεργία στις ΗΠΑ θα εκτιναχθεί στο 7,3% έως το 2027 (από 4,1% σήμερα), ενώ οι αγορές θα χάσουν το 25% της αξίας τους.
Σύμφωνα με το University of Michigan Consumer Sentiment Survey, το 66% των Αμερικανών πιστεύει ότι η ανεργία θα αυξηθεί τον επόμενο χρόνο, το υψηλότερο ποσοστό από την οικονομική κρίση του 2008.
Ποια αγαθά εξαιρούνται από τους νέους δασμούς Τραμπ
Μετά την ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ, ο Λευκός Οίκος έδωσε στη δημοσιότητα λίστα με τα προϊόντα που θα εξαιρεθούν από τους νέους δασμούς.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
– προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου, καθώς και εξαρτήματα αυτοκινήτων που ήδη υπόκεινται σε δασμούς,
– χαλκός, φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγοί και ξυλεία,
– πολύτιμα μέταλλα,
– ενεργειακοί πόροι και άλλα ορυκτά που δεν είναι διαθέσιμα εντός ΗΠΑ.
«Ημέρα πληθωρισμού»
Ο πρόεδρος της επιτροπής Εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Μπερντ Λάνγκε, προειδοποίησε ότι οι νέοι τελωνειακοί δασμοί που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ χθες Τετάρτη θα έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες, ιδίως για τον μέσο πολίτη.
Ο κ. Τραμπ μπορεί να έκανε λόγο για «ημέρα απελευθέρωσης», αλλά από τη σκοπιά του μέσου πολίτη είναι μάλλον πιθανότερο να αποδειχτεί «ημέρα πληθωρισμού», σχολίασε ο κ. Λάνγκε. «Ο αντίκτυπος ενός εμπορικού πολέμου θα πλήξει κυρίως τους αμερικανούς καταναλωτές, με αυξημένα κόστη και αναποτελεσματικότητες στην παραγωγή και στις διαδικασίες», σημείωσε.
Ο γερμανός σοσιαλδημοκράτης πολιτικής χαρακτήρισε αδικαιολόγητα και δυσανάλογα τα μέτρα που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, προειδοποιώντας ότι μπορεί να υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση και οικονομική ύφεση, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και παγκοσμίως.
Εξέφρασε επίσης ανησυχία για τις συνέπειες στο επενδυτικό κλίμα, παραπέμποντας στην αναταραχή στις κεφαλαιαγορές. Σύμφωνα με τον κ. Λάνγκε, απαιτείται ενιαία αντίδραση από τις χώρες που πλήττονται και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξετάσει το συντομότερο δυνατό ποια είναι τα καλύτερα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της για να χειριστεί τη νέα κατάσταση και να πείσει τις ΗΠΑ να διαπραγματευτούν — και πάντως να μην υποχωρήσει και να υπερασπιστεί την κυριαρχία της, πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός του Καναδά, ο Μαρκ Κάρνι, υποσχέθηκε χθες Τετάρτη πως η κυβέρνησή του θα ανταποδώσει τους τελωνειακούς δασμούς που αναγγέλθηκαν από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, κρίνοντας πως τα μέτρα αυτά θα «αλλάξουν θεμελιωδώς» το διεθνές εμπόριο.
«Θα καταπολεμήσουμε αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς με αντίμετρα», είπε ο Κάρνι, νέος πρωθυπουργός και ηγέτης των Φιλελευθέρων, μιλώντας στον Τύπο στην Οτάβα, τονίζοντας πως οι αμερικανικοί τελωνειακοί δασμοί, ειδικά στον χάλυβα, στο αλουμίνιο και στα οχήματα, θα «πλήξουν άμεσα εκατομμύρια Καναδούς».
«Μην ανταποδώσετε τους δασμούς»
Ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ συμβούλεψε χθες Τετάρτη «όλες» τις κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο να το σκεφτούν προτού «ανταποδώσουν» τους δασμούς, προειδοποιώντας εναντίον «κλιμάκωσης».
«Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχτεί η κατάσταση. Καθώς, αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», διεμήνυσε ο κ. Μπέσεντ.
